Έλα να Πληρώσεις Διήγημα μιας
παράδοσης που χάνεται με ανθρώπους των Επιχειρήσεων και των Τελωνείων 22
Απριλίου 2014
Μία από τις έξη όψεις ενός εφοδίου.
Η εκμετάλλευση του προνομίου της εξουσίας που
μειώνει την αξιοπιστία της επικοινωνίας,
|
Έλα να Πληρώσεις
Διήγημα μιας
παράδοσης που χάνεται
με ανθρώπους των
Επιχειρήσεων και των Τελωνείων
Ο Γιώργος έχει υπέρμετρα
αναπτυγμένο ένα μικρό μέρος του χαρακτήρα του Πέτρου Πέτρινου. Ζούσε μέσα στον
κύκλο της δουλειά του εκτελωνιστή.
Ο Γιώργος
ήθελε να ελέγχει την πρόοδο της διαδικασίας στο Τελωνείο λεπτό, προς λεπτό.
Βημάτιζε από τη μία άκρη στην άλλη του γραφείου του. Περίμενε τα δύσκολα από
τους συνεργάτες του. Έδινε λύσεις. Δεν επέτρεπε στο εαυτό του να αφήνει κενά
στις γνώσεις του. Αγαπούσε την καταγραφή της δουλειά του, προχωρούσε με τη
λογική της αναπαράστασης, βήμα- βήμα. Έδινε τις μάχες του με τους Τελώνες και
τις Υπηρεσίες Αποθήκευσης του ΟΛΠ.
Προχωρούσε
ακόμα περισσότερο. Έκανε εισηγήσεις για τη μείωση της γραφειοκρατίας. Πρότεινε τροποποιήσεις της <Αίτησης Άδειας
Ζώνης> του ΟΛΠ. Να γίνει μια δέσμη αντιτύπων με χρήση μελανόχαρτου, να
καταργηθεί το γράψιμο των ίδιων στοιχείων δύο φορές. Ζητούσε έλεος για λιγότερη
γραφειοκρατία. Διηγήθηκε την ιστορία του, επισημαίνοντας την κατάχρηση εξουσίας
που προέρχεται από την εξουθενωτική διαδικασία.
Μια φορά
και έναν καιρό <Ο πατέρας διδάσκει το γιο ……………>
Το
Διοικητικό Κτίριο του Αερολιμένα Αθηνών, Ελευθέριος Βενιζέλος, αποτελεί την
καρδιά της αεροπορικής διακίνησης των εμπορευμάτων. Σε μικρή απόσταση, στον
ίδιο χώρο, έχουν ανεγερθεί Αποθήκες Προσωρινής Εναπόθεσης Εμπορευμάτων
Εξωτερικού. Τεράστιες σε μέγεθος να χωρέσουν τον όγκο της καθημερινής
διακίνησης των αεροπορικών φορτίων. Τις πρώτες δυο αποθήκες τις χωρίζει μόνο
μια άσφαλτο μαζί με τον προαύλιο χώρο που χρησιμεύει για στάθμευση αυτοκινήτων.
Οι υπόλοιπες δύο είναι αρκετά μακρυά, δεν μπορείς να πάς με τα πόδια,
κουράζεσαι. Οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να μετακινηθούν με αυτοκίνητο. Η υποδομή
συμπληρώνεται από τα κτίρια των Ταχυδρομείων και των Ιατρικών, Φυτοϋγειονομικών
Υπηρεσιών.
Οι εκτελωνιστές
γυρνούν εργαζόμενοι όλα τα πρωινά σε αυτά τα κτίρια. Πότε στη μία αποθήκη να
κόψουν εργατικά για δύο δέματα, πότε στο Διοικητικό Κτίριο να πάρουν την
διασάφηση του τυχαίου πελάτη Νικολάου για να κάνουν προέλεγχο, πότε τέλος να
πληρώσουν στους Πράκτορες της Τράπεζας Ελλάδος για τους δασμούς και φόρους του
εμπορεύματος. Μια κίνηση γρήγορη, ακριβής, συνθηματική. Ο ξένος επισκέπτης,
ακόμα και αν είναι αντιπρόσωπος ή έμπορος του εξωτερικού, αν είναι, δύσκολα
διακρίνει τις διαφορετικές κινήσεις του εκτελωνιστή στη διαδικασία. Η αυστηρή
τήρηση στη λεπτομέρεια για τον επισκέπτη, περνά σε σφαίρες ακατανόητες ως
παρανοϊκές.
Στο ισόγειο
και στον πρώτο όροφο του Διοικητικού Κτιρίου στεγάζεται το Τελωνείο. Το ισόγειο
έχει υπηρεσίες που οι εκτελωνιστές συναλλάσσονται σε διαρκή βάση, λεπτό προς
λεπτό, στιγμή προς στιγμή. Στα Τμήματα Καταχώρησης των Διασαφήσεων ή του
Ταμείου υπάρχει πάντα συνωστισμός οποιαδήποτε στιγμή μιας εργάσιμης ημέρας. Στο
ισόγειο έχει προβλεφθεί χώρος όπου λειτουργεί <Καφέ- Μπαρ>. Πιο δίπλα
έχει διαμορφωθεί χώρος για αίθουσα με γραφεία και φαξ για πρόχειρη καθημερινή
χρήση από τους εκτελωνιστές. Εκεί διευκολύνονται να συμπληρώσουν μια Διασάφηση
βιαστική, να κόψουν ένα Δελτίο Αποστολής, να κάνουν ένα τηλεφώνημα με την
ησυχία τους. Ο πρώτος όροφος του Διοικητικού Κτιρίου φιλοξενεί το γραφείο του
Γενικού Διευθυντή και του Υποδιευθυντή των Τελωνείων. Δίπλα βρίσκεται το αρχείο
των διασαφήσεων και η Γραμματεία. Ένα μεγάλο τμήμα του πρώτου ορόφου φιλοξενεί
τις Υπηρεσίες Χημείου. Ο δεύτερος και τρίτος όροφος έχει ενοικιασθεί από
αεροπορικές εταιρίες μεταφοράς εμπορευμάτων και εκτελωνιστικά γραφεία.
“Κυρία
Νικολάου πρέπει να επισπεύσουμε τις διαδικασίες για τις εκκρεμότητες ……..”
“Μάλιστα
κυρία Διευθύντρια. Ποιος είναι ο στόχος;”
Η συζήτηση
γινόταν στον πρώτο όροφο του Διοικητικού Κτιρίου στο γραφείο της Γενικού
Διευθυντού του Τελωνείου Αερολιμένα. Είναι ένα μεγάλο, πελώριο θα έλεγα σε
έκταση γραφείο, δέκα επί δέκα μέτρα, με μια θαυμάσια θέα προς τον αεροδιάδρομο.
Μπορείς να <χαζεύεις > τη θέα, έστω και αν κάνεις <σοβαρή> δουλειά
στο εσωτερικό του γραφείου.
“Πρέπει να
βάλουμε μια τάξη,» συνεχίζει η Διευθύντρια «στην αταξία της καθημερινότητας.
Έχω λίγο καιρό που ανέλαβα τη θέση της Γενικής Διευθύντριας του Τελωνείου
Αερολιμένα Αθηνών, Ελευθέριος Βενιζέλος. Έχω, έχουμε θα έλεγα, πολλές ευθύνες
και υποχρεώσεις. Ένα Τελωνείο με σχεδόν τρεις εκατοντάδες προσωπικό χρειάζεται
μια μεγαλύτερη προσοχή στην τάξη της καθημερινότητας.”
“Η
προϊστάμενη του Τμήματος Εισαγωγής του Τελωνείου, κοίταζε τη Γενική Διευθύντρια
κατευθείαν στα μάτια και δεν μιλούσε. Περίμενε να βγουν από το στόμα της οι
πρακτικές προτάσεις, αυτές που θα γινόντουσαν έργο.
“Αν
αναρωτιέσαι, τι σημαίνει για μένα τάξη καθημερινότητας, θα σου εξηγήσω. Πρώτα
από όλα, όλο το προσωπικό να βρίσκεται στη θέση του τις ώρες εργασίας. Να μην
χάνεται σε άσκοπες απασχολήσεις. Γνωρίζω, γνωρίζω την πίεση από τους
συναλλασσόμενους εκτελωνιστές. Θα μου πείτε, ακόμα και να ήθελαν οι υπάλληλοι
να χαλαρώσουν, δεν τους επιτρέπουν οι εκτελωνιστές …….. Ο στόχος μας δεν είναι εκεί
μόνο. Βρίσκεται στις εκκρεμότητες. Θα εφαρμόσουμε το νόμο, όπως ακριβώς
προστάζει, καμμία ανοχή …….”
“Κυρία
Διευθύντρια προχωρήστε στο <Δια Ταύτα>.”
“Δίκιο
έχεις. Αφήνω τους προλόγους και προχωρώ. Θα ασχοληθούμε με το φαινόμενο
χρηματικές παρακαταθήκες. Έχουν αυξηθεί πέρα από κάθε προσδοκία. Τα χρονικά
όρια για χρηματικές παρακαταθήκες, για κάθε εκκρεμότητα θα τηρηθούν αυστηρά.
Παρακαταθήκες για αμφισβητούμενες αξίες εμπορευμάτων, παρακαταθήκες για έλλειψη
πρωτότυπων (Original)
τιμολογίων, για αδυναμία προσκόμισης πιστοποιητικών κυκλοφορίας, όλες θα
κλείσουν. Δεν θυμάμαι άλλες περιπτώσεις παρακαταθηκών αυτή τη στιγμή. Κάνε ένα
κόπο, ξεφύλλισε τις διασαφήσεις και θα βρεις πολλές και διάφορες. Όλες οι πιο
παράξενες αιτίες ……. να κλείσουν με χρονοδιάγραμμα, να τηρηθεί χρονοδιάγραμμα.
“Ποιο μέτρο
πρέπει να εφαρμόσω;” ζητά εξηγήσεις η προϊστάμενη εισαγωγής.
“Δεν θα
περιμένεις να περάσει ο εκτελωνιστής από το γραφείο σου, θα του τηλεφωνήσεις.
Τα χρήματα έτσι και αλλιώς βρίσκονται στη διάθεσή μας μέσα στο Ταμείο Παρακαταθηκών
και Δανείων. Δώσε σε κάθε εκτελωνιστή μια τριήμερη προθεσμία και ύστερα χρέωσε
τους ελεγκτές με ανάλογο αριθμό διασαφήσεων. Δώσε εντολή να φέρουν κλειστές τις
διασαφήσεις σε μια εβδομάδα. Αυτό θα φέρει νέες εισπράξεις στο Τελωνείο.”
“Θα ξεσηκωθούν
οι εκτελωνιστές. Θα θεωρηθεί αδικαιολόγητη πίεση. Πιθανώς να έχουμε
διαπληκτισμούς ………”
“Χρησιμοποίησε
το άρθρο 16 του νόμου περί εκτελωνιστών <πειθαρχική εξουσία>. Να τους
παραπέμπεις στο κείμενό του. Αν χρειασθεί, φαντάζομαι δεν θα χρειασθεί, να εφαρμοστούν
τα διοικητικά μέτρα που μας δίνει ο νόμος για τους εκτελωνιστές.”
Έγινε μια
μικρή αναγκαστική διακοπή της συνομιλίας τους για ένα ολόκληρο δευτερόλεπτο.
Μεσολάβησε η θεαματική προσγείωση ενός μεγάλου Τζετ έξω στον μακρύ διάδρομο
προσγείωσης. Πάντα οι προσγειώσεις προσελκύουν την προσοχή. Τα σιδερένια πουλιά
δεν έχουν ακόμα καταλαγιάσει στην ανθρώπινη ψυχή. Προς τα εκεί έστρεψαν τα
μάτια τους οι δύο γυναίκες. Ύστερα ξαναγύρισαν ανακουφισμένες στη συζήτηση. Η
προσγείωση ενός αεροπλάνου έχει πάντα κάποιο κίνδυνο. Κρατά την αναπνοή όχι
μόνο των επιβατών αλλά και των τυχόν θεατών.
Δεν νομίζω
ότι θα έχουμε διαπληκτισμούς, έχουν χρόνο στη διάθεσή τους να τακτοποιήσουν την
κάθε εκκρεμότητα. Ο νόμος είναι σαφής στη εφαρμογή του”
“Γιατί
κυρία Διευθύντρια αυτή η τακτική; γιατί η αλλαγή της μέχρι σήμερα τακτικής; αν
επιτρέπεται φυσικά !!!”
“Εφαρμόζω
το νόμο, τίποτε άλλο. Ύστερα έχουμε και ανοίγματα στον κρατικό προϋπολογισμό,
έχουμε πελώριες τρύπες. Πρέπει να τον τροφοδοτήσουμε. Οι εντολές έρχονται
άνωθεν……….. όλα εξαρτώνται από εσάς, σαν Προϊστάμενη της Εισαγωγής ……… αν δεν
έχουμε αποτέλεσμα στις χρηματικές παρακαταθήκες, θα χρησιμοποιήσουμε ακόμα ποιο
αυστηρές μεθόδους εφαρμογής, θα δούμε, θα δούμε, στριφογυρίζω στο μυαλό μου
καιρό τώρα αυτή την ιδέα.
Μετά από
τρεις εβδομάδες, η Προϊστάμενη Εισαγωγής βρίσκεται πάλι στο γραφείο της Γενικής
Διευθύντριας. Η επίσκεψη είναι στα πλαίσια της εβδομαδιαίας αναφοράς για την
εφαρμογή του σχεδίου <τάξη καθημερινότητας.>
“Πρέπει να
πω κυρία Διευθύντρια ότι το χρονοδιάγραμμά σας εφαρμόζεται και αποδίδει
καρπούς, τουλάχιστον κατά εβδομήντα τα εκατό. Οι χρηματικές παρακαταθήκες
σχεδόν έχουν ερευνηθεί όλες. Περιμένουμε αποτελέσματα από τους ελεγκτές. Σε
λιγάκι θα μας επιστραφούν οι διασαφήσεις χρεωμένες, έτοιμες. Τα πακέτα με τις
παρακαταθήκες έχουν πάρει το δρόμο της εξόφλησης προς το Δημόσιο Ταμείο.»
«Αυτή είναι
η πρώτη μας προσπάθεια. Είναι η περισσότερο εύκολη στην εφαρμογή της.
Χρηματικές παρακαταθήκες σημαίνει ότι ο παραλήπτης έχει καταβάλει τα χρήματα
για να παραλάβει τα εμπορεύματα του. Δεν πονάει πολύ. Δεν τα χρησιμοποιεί, άρα
δεν τα χρειάζεται τα κεφάλαια.”
“Σωστά, η
μισή δουλειά έχει γίνει, τα χρήματα είναι σε ασφαλή φορέα, στο Ταμείο
Παρακαταθηκών και Δανείων, στη διάθεση του Τελωνείου. Με γρήγορες διαδικασίες
τα εισπράττουμε.»
“Τι θέλετε
να πείτε;”
“Ίσως η
ποσότητα αυτού του χρήματος να είναι η μικρότερη σε σύγκριση με άλλες
υπάρχουσες εκκρεμότητες. Τα χρήματα που δίνει αυτό το τμήμα να είναι λίγα και
ασήμαντα. Θέλω να ξεκινήσει έλεγχος στο Τμήμα των Ατελειών. Εκεί πρέπει να
έχουμε μεγάλες απώλειες εσόδων. Απώλειες εσόδων στις προσωρινές ατέλειες,
απώλειες εσόδων στις ανορθόδοξες διαδικασίες, απώλειες εσόδων στο εφόδια.
Προχώρησε στις τακτοποιήσεις και ανάφερε μου αντιδράσεις”.
“Πως να
προχωρήσω …. Εδώ πρέπει να φέρουν χρήματα για πληρωμές, να εκταμιεύσουν …….”
“Σε τέτοιες
περιπτώσεις πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και ένα πρόσθετο μέτρο, την πειθώ του
Δημοσίου Χαρακτήρα ……. να σου φέρω ένα παράδειγμα για να σε πείσω. Σε μια
προσωρινή ατέλεια που έχει εκκρεμότητα, δεν θα παίρνεις τον εκτελωνιστή μόνο,
αλλά και τον εισαγωγέα. Αυτή είναι μια άλλη μορφή πειθούς του Δημοσίου. Πρέπει
να υπενθυμίζεις στην τηλεφωνική σου επικοινωνία, ότι εκτός των άλλων, είσαι μια
ελεγκτική υπηρεσία σε βάθος χρόνου ………”
***
Το ραντεβού
μεταξύ του κου Πέτρινου και του κου Δημητρόπουλου είχε κλείσει κατά σύμπτωση σε
μια δεξίωση του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά, εκεί στη
μεγάλη σάλα του 2ου ορόφου που δινόντουσαν οι συνεστιάσεις και οι
δεξιώσεις, επίσημες και ανεπίσημες. Τα πολλά φώτα, η μεγάλη ζέστη, ο πολύς
κόσμος είχαν παρασύρει τους δύο άνδρες στο προαύλιο χώρο της μεγάλης σάλας. Ο
κοινός τους φίλος Λευτέρης Ελευθερόπουλος ήταν η αιτία να πουν μια καλησπέρα
και να προχωρήσουν σε ένα μικρό αλλά
ενδιαφέρον διάλογο.
“”Ο Κύριος
Πέτρος Πέτρινος,» συστήνει ο Λευτέρης Ελευθερόπουλος «είναι εκτελωνιστής, από
αυτούς που προχωρούν βαθειά στη γνώση, προχωρούν μέσα στον κυκεώνα των
τελωνειακών διατάξεων”
“Μην τα
παραλές Λευτέρη …..” επεμβαίνει ο Πέτρος.
“Την
αλήθεια λέω. Αποτυπώνεις, από ότι ξέρω και τις απόψεις σου σε βιβλία ………”
“Ότι μπορώ
κάνω …….” Η χειραψία έχει και αυτή τις συνέπειές της. Πιθανώς να ταιριάζει η
ακτινοβολία που εκπέμπει το σώμα του ανθρώπου, πιθανώς οι οσμές να έχουν κάποια
ευεργετική επίδραση στον εγκέφαλο. Πάντως οι νέοι γνώριμοι έσφιξαν τα χέρια σαν
να ήταν γνωστοί από παλιά. Εγκάρδιος ο χαιρετισμός και εγκάρδια η κουβέντα που
ξεκίνησε.
“Με
ενδιαφέρει το αντικείμενό σας κύριε Πέτρινε. Έχω κάτι στο μυαλό μου που μπορεί
να υλοποιηθεί σύντομα. Θα ήθελα μια συνεργασία πολύ σύντομα”
“Να σας
δώσω την κάρτα μου” και ο Πέτρος Πέτρινος ψάχνει στην εσωτερική τσέπη του
σακακιού του. Θέλει να βρει μια ζελατίνα, παραφουσκωμένη με κάρτες, χαρτάκια με
τηλέφωνα, σημειώσεις και υπενθυμίσεις. Εκεί έχει τις κάρτες του.
“Δεν θα
ήθελα μόνο την κάρτα σας αλλά και ραντεβού, ραντεβού σύντομα όπως είπα.”
“Το
ραντεβού είναι εύκολο. Με την πρώτη ευκαιρία. Αύριο στις επτά στο Καφέ-Μπαρ
<Στάνη> στην πλατεία Κοραή” Η ζελατίνη έκανε την εμφάνιση της από την
εσωτερική τσέπη του σακακιού. Ύστερα ξεκίνησε η έρευνα. Έρευνα για την κάρτα.
Κάποια στιγμή είχε αποτελέσματα η έρευνα και ο Πέτρος πρότεινε την κάρτα στον
νέο πιθανό πελάτη.
Ο Λευτέρης
έμεινε ευχαριστημένος από την ταχύτητα που ανταλλάχτηκαν οι προτάσεις.
Χαμογέλασε ευχαριστημένα και ζήτησε συγγνώμη. Είχε δει έναν άλλο γνώριμο του
στη αίθουσα
“Λοιπόν
κύριε Πέτρινε λέγομαι Χάρις Δημητρόπουλος. Εγώ και οι συνεργάτες μου διατηρούμε
ένα αρκετά μεγάλο τουριστικό γραφείο και θέλουμε να περάσουμε σε νέες
δραστηριότητες. Το πιο πιθανό είναι να αγοράσουμε ένα πλοίο και να ξεκινήσουμε
μεταφορά επιβατών. Δεν γνωρίζω αν θα είναι ένα μεγάλο σε χωρητικότητα
πλοίο για τακτική επιβατική γραμμή ή ένα
κρουαζιερόπλοιο μικρής χωρητικότητας. Όλα είναι επάνω στο τραπέζι και συζητιόνται”
“Με μεγάλη
μου χαρά να συνεργαστούμε”
“Ξέρετε
εσείς καλύτερα από μένα, ότι το πλοίο πάει δίπλα δίπλα με το εφόδιο και εφόδιο
σημαίνει Τελωνείο”
“Σωστή
παρατήρηση κύριε Δημητρόπουλε” παρατηρεί ο Πέτρος Πετρόπουλος.
“Ας
αφήσουμε τώρα τις εμπορικές κουβέντες για το ραντεβού μας. Βλέπω ότι η κυρία
μου απολαμβάνει ένα κομμάτι σοκολατίνας από την μεγάλη τούρτα εκείνου του
τραπεζιού” και δείχνει ευθεία στα πέντε μέτρα. Πηγαίνω να την συναντήσω, θα
κάνω κατάχρηση σήμερα με ένα κομμάτι. Ίσως αυτή η κατάχρηση να μας κρατάει στη
ζωή” και απομακρύνθηκε.
Ο
Δημητρόπουλος κράτησε στο μυαλό του τη φράση <η κατάχρηση μας κρατάει στη
ζωή> ένιωθε ότι είχε να κάνει με έναν ενδιαφέρον άνθρωπο.
……………
Η κατάχρηση μας κρατάει στη ζωή
Ο Πέτρος
σηκώθηκε να προϋπαντήσει τον Χάρι Δημητρόπουλο. Ήταν ακριβής στο ραντεβού του.
Μόλις ο μεγάλος δείκτης του υπαίθριου ρολογιού είχε πάει στο δώδεκα. Οι δύο
άνδρες κάθισαν περισσότερο αναπαυτικά στα υπαίθρια καθίσματα του Καφέ-Μπαρ και
παράγγειλαν τον καφέ τους. Ο Δημητρόπουλος ήταν σύντομος και ακριβής στη
συζήτησή του και προχώρησε κατ ευθείαν στο θέμα.
“Έχω
μερικές ερωτήσεις σχετικά με τα εφόδια πλοίου. Το τοπίο αυτής της
δραστηριότητας μου φαίνεται λιγάκι θολό. Θέλω να το ξεκαθαρίσω”
“Πως μπορώ
να βοηθήσω;”
“Φαντάζομαι
ότι έχετε αρκετή εμπειρία σχετικά με αυτή τη μορφή των τελωνειακών διαδικασιών,
μήπως κάνω λάθος;”
“Η αλήθεια
είναι ότι έχω …….”
“Μαζί με το
λογιστή μας, συγκεντρώσαμε κάποιες ερωτήσεις. Ίσως είναι ερωτήσεις που θα
φανούν αστείες σε εσάς”
“Αστείες
γιατί;”
“Ξέρετε ότι
είναι γνωστό σε έναν άνθρωπο, πολλές φορές περνάει στη σφαίρα του γελοίου.”
“Ας
αφήσουμε τον σχολιασμό για αργότερα ……..”
“Ωραία,
Ωραία, ο κόπος βέβαια που θα κάνετε, για την ενημέρωση μας, πιστεύω ότι θα έχει
και αντίκρισμα. Θα σας αναθέσουμε τις δουλειές μας, βέβαια πάντα με την
προϋπόθεση ότι θα υλοποιηθούν οι στόχοι μας …….”
‘Τώρα
αρχίζει και παρουσιάζει ενδιαφέρον η συζήτηση κύριε Δημητρόπουλε ……σας παρακαλώ
όμως, προχωρήστε ……..””
“Τι είναι
εφόδιο, είναι κάτι διαφορετικό από μια εισαγωγή για παράδειγμα;”
“Μόλις τώρα
μπήκατε ……….. στην πρώτη μικρή, στην
σχολική τάξη, εννοώ, ……… καλώς ήρθατε”
και γέλασαν και οι δύο.
“Εφόδιο
είναι μια ειδική ονομασία που δίνουμε όσοι ασχολούμαστε σε αυτόν τον χώρο, για
αντικείμενα που έχουν σαν προορισμό να εξυπηρετήσουν τα πλοία κατά κύριο λόγο,
αλλά και τα αεροπλάνα και τα διεθνή τρένα. Στηρίζετε το εφόδιο στην
διεθνικότητα που έχουν αυτά τα μέσα μεταφοράς. Η Ελλάδα είναι μια παραδοσιακή
ναυτική χώρα και χρειαζόταν μια ξεχωριστή νομοθετική ρύθμιση για τέτοιες
τελωνειακές διαδικασίες. Έτσι ξεπήδησε η τελωνειακή αντίληψη της λέξης εφόδιο.
Αν ανοίξουμε
Στο λεξικό
του Φυτράκη – Τεγόπουλο θα δούμε:
Εφόδιο (το) ουσ /<αρχαί εφόδιον
<επί + οδός/ κ. εφόδιον) ότι απαιτείται, υλικό ή άλλο μέσο για την επίτευξη
σκοπού, την εκτέλεση έργου
Εφοδιασμός (ο) ουσ. (εφοδιάζω) η παροχή, η συλλογή των υλικών ή
άλλων μέσων για την επίτευξη σκοπού την εκτέλεση έργου.
“Τα
καταστήματα αδασμολόγητων είναι εφόδια;”
“Εννοείτε
τα ουίσκι, τα τζιν, τη βότκα που μπορούν να αγοράσουν οι επιβάτες φτηνότερα από
ότι στην εσωτερική αγορά”
“Εννοείς να
μην πληρώσουν φόρους κατανάλωσης οινοπνεύματος;”
“Ναι ναι
αυτό εννοώ”
“Υπάρχει
ακόμα μια μεγάλη ζήτηση σε είδη πολυτέλειας όπως ρολόγια, αρώματα, μπιζού και
άλλα είδη πολυτελείας ή ομορφιάς ‘όπως της ανδρικής αμφίεσης.”
“Ναι ναι
αυτό εννοώ.”
“Υπάρχει
μια διαδικασία που ακολουθείται και είναι σχετική με τα εφόδια.”
«Στη λογική
του εφοδίου περιλαμβάνεται η εισαγωγή, η εξαγωγή, η διαμετακόμιση, όλες δηλαδή
οι μορφές διακίνησης των εμπορευμάτων με τελωνειακές διατυπώσεις. Οι διαφορές
είναι μηδαμινές και έχουν στόχο να προσαρμόσουν τις κλασικές τελωνειακές
διατυπώσεις στο εξειδικευμένο καθεστώς των αναγκών του πλοίου κατά πρώτον, και
του αεροπλάνου και του διεθνούς τρένου κατά δεύτερον. “
“Με
κατατοπίσατε αρκετά……. Τώρα πάμε παρά κάτω……… να περάσω στη δεύτερη τάξη
δημοτικού…….”
“Πάντως αν
γνωρίζετε από διατυπώσεις τελωνείων, δεν θα είναι δύσκολο να προσαρμοσθείτε και
στα εφόδια”
“Υπάρχει
κάποια άλλη χαρακτηριστική διαφορά;”
“Έχει μια
πρόσθετη διαδικασία παράδοσης του εφοδίου στο πλοίο. Τέτοια δεν υπάρχει στις
κλασικές τελωνειακές διαδικασίες. Πολλές φορές οι ιδιοκτήτες πλοίων, εφοπλιστές
ή πλοιοκτήτες διαμορφώνουν μια ψευδαίσθηση σχετικά με τη δυνατότητα διάθεσης
κάποιων εφοδίων στην ελεύθερη αγορά. Πιστεύουν δηλαδή ότι μπορούν να πουλήσουν
τα εξαρτήματα του πλοίου χωρίς τη μεσολάβηση του Τελωνείου και την πληρωμή των
δασμών. Εκεί είναι κα το σοβαρό πρόβλημα παράβασης της τελωνειακής νομοθεσίας. Να
γίνω καλύτερα κατανοητός με ένα παράδειγμα. Να υποθέσουμε ότι εφοδιάστηκε ένα
πλοίο με βάρκες διάσωσης παρέλαβε δέκα τον αριθμό βάρκες και μετά από κάποιο
χρονικό διάστημα θέλει να τις ανανεώσει πουλώντας τις παλαιές. Οι βάρκες είναι
υποκείμενες σε δασμούς και φόρους, μια οποιαδήποτε διάθεση πώλησης, υποπίπτει
στο παράπτωμα της λαθρεμπορίας.
Από εδώ
βγαίνει ένας βασικός κανόνας. Τα αντικείμενα που αποτελούν τον εξοπλισμό του
πλοίου, αλλά και το ίδιο το πλοίο διακινούνται μόνο μετά από διατυπώσεις
τελωνειακές, είναι όλα σε προσωρινή ατέλεια σε διηνεκές χρόνο.
“Δηλαδή το
πλοίο αν κατάλαβα καλά,» λέει ο Δημητρόπουλος «είναι ένα φρούριο γεμάτο με
πυρομαχικά μπορούν να εκραγούν σε παραπτώματα μικρής έκτασης ή μεγάλης
λαθρεμπορίας.”
“Αυτή είναι
η σωστή εκτίμηση της κατάστασης κύριε Δημητρόπουλε. Πρέπει να επισημάνω ακόμα
και την παράμετρο του χρόνου. Για τα εφόδια δεν υπάρχει παραγραφή. Σε όλη τη
ζωή του πλοίου, ακόμα και στην διάλυσή του, η απαίτηση του Τελωνείου για
δασμούς και φόρους παραμένει αναλλοίωτη. Καμιά παραγραφή δεν έχει εφαρμογή.
“Και
ξέρουμε ότι ο χρόνος φέρνει τη λησμονιά των υποχρεώσεων ……..”
Και ξέρουμε ότι ο χρόνος φέρνει τη λησμονιά των υποχρεώσεων …….
“Είναι
λοιπόν ένα επικίνδυνο τελωνειακό καθεστώς με ανεξέλεγκτες επιπτώσεις για τους
μη προσεκτικούς, για τους αμελείς ……”
“Σωστή η
παρατήρησή σας ……….Οι εγγλέζοι έχουν δίκιο. Χρησιμοποιούν την αντωνυμία <She> προκειμένου να προσδιορίσουν ένα πλοίο. Θα
έπρεπε να χρησιμοποιούν την αντωνυμία <it> αφού πρόκειται για ένα άψυχο αντικείμενο. Σέβονται μια
οντότητα που αναλαμβάνει υποχρεώσεις και έχει απαιτήσεις»
«Φαίνεται
ότι η σπουδαιότητα αυτού του μεταφορικού μέσου επηρέασε και την
προσαρμοστικότητα της γλώσσας»
«Ενδιαφέρουσα
παρατήρηση. Η θαλασσοκράτειρα Μεγάλη Βρετανία
γνωρίζει να <τιμά> τις υπηρεσίες του πλοίου.»
«Σχετικά με
τη λαθρεμπορία κύριε Πέτρινε. Αν δεν κάνω λάθος η προμήθεια πετρελαίου στα
πλοία είναι εφόδια, έτσι δεν είναι;» απευθύνεται στον εκτελωνιστή.
«Σωστά
πράγματι είναι εφόδιο. Μια άντληση πετρελαίου από τις δεξαμενές του πλοίου, χωρίς
την μεσολάβηση του τελωνείου αποτελεί λαθρεμπορία …….»
«Σωστά.
Αποτελεί λαθρεμπορία. Παρέλαβε δηλαδή το πλοίο καύσιμα με ατέλεια φόρων στις
δεξαμενές του, για την κίνησή του και το διέθεσε έντεχνα στην ελληνική αγορά,
είτε με μικρά πλοιάρια- δεξαμενές, είτε σε κανένα απομονωμένο Ντοκ. Αυτή είναι
η περιβόητη λαθρεμπορία, που ανακοινώνουν κάθε λίγο και λιγάκι οι εφημερίδες,
οι τηλεοράσεις σε αποκλειστικά ρεπορτάζ,»
«Το εφόδιο
και το πλοίο, είναι, θα λέγαμε, ένας συνεχής αγώνας τήρησης της νομιμότητας.
Από τη μια μεριά η τελωνειακή υπηρεσία προσπαθεί όχι μόνο να παροτρύνει για
τήρηση των διαδικασιών αλλά και να επιβάλλει πρόστιμα, από την άλλη τα πλοία
και οι διαχειριστές του, να προσπαθούν να κατανοήσουν τη λογική των νόμων που
έχουν εφαρμογή, χωρίς να το κατορθώνουν πάντοτε” Καταλήγει ο εκτελωνιστής
Πέτρος Πέτρινος.
«Ευχαριστώ
για την πληροφόρηση. Έχετε πολλούς συνεργάτες στο γραφείο;»
«Φτάνουμε
τον αριθμό δέκα. Όλοι προσπαθούν μεταξύ Τελωνείων, Τραπεζών και Υπουργείων για
μια διεθνή συναλλαγή. Ελπίζω να ήμουν κατανοητός δάσκαλος και εσείς καλός μαθητής. δηλαδή να
περάσατε την τάξη. Πάντως περιμένουμε τη συνεργασία σας »
***
“Πέτρο σε
είδα χθες στην πλατεία Κοραή» λέει ο Γρηγόρης: «πέρασα από μακρυά, σκέφτηκα να
μην σε πλησιάσω. Είχες σοβαρή συζήτηση. Πάντα όταν έχεις σοβαρή συζήτηση, δεν
κοιτάζεις δεξιά και αριστερά. Κοιτάς ευθεία τον συνομιλητή σου. Αφοσιώνεσαι ρε
παιδάκι μου.»
Ο Πέτρος
μένει για λίγο σιωπηλός. Δεν του άρεσε η έκφραση <ρε παιδάκι μου> όμως το
παραμέρισε, ήξερε το Γρηγόρη, ήταν αφελής, ισοπεδωτικός αλλά χρήσιμος.
«Ήμουν με
έναν καινούργιο υποψήφιο πελάτη»
«Μπα; Καλώς να ορίσει ……. Χαμογελά ικανοποιημένος ο
Γρηγόρης.
«Έχει μια
τουριστική εταιρεία και πρόκειται να ξεκινήσει ναυπήγηση πλοίου. Βρήκε κεφάλαια
και θέλει να κολυμπήσει στα <βαθειά νερά> της θάλασσας»
«Εφόδια
λοιπόν;»
«Ναι εφόδια
και μάλιστα σε μεγάλες ποσότητες. Του εξηγούσα το μηχανισμό λειτουργάς των»
«Του είπες
για την τεράστια εμπειρία που διαθέτουν τα γραφεία μας;»
«Του
παρουσίασα πολλά πράγματα μαζί. Προφορικά του ανάλυσα τη λογική του Τελωνειακού
εφοδίου και τους μεγάλους κινδύνους που περιλαμβάνει. Μετά του χάρισα ένα
βιβλίο με αυτό το περιεχόμενο»
«Μήπως του
εξήγησες πάρα πολλά που θα τα βρούμε στο δρόμο μας αύριο;»
«Τι θέλεις
να πεις;»
«Όσα
λιγότερα ξέρει ο πελάτης, τόσο καλύτερους ελιγμούς μπορούμε να κάνουμε, όχι
βέβαια για ζημιά του αλλά για μείωση του στιγμιαίου ελέγχου, που πολλές φορές
μας εξουθενώσει ψυχικά»
«Έχεις
πάρει από τη ελληνική δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία Γρηγόρη. Όσα λιγότερα ξέρει ο
πολίτης ή μάλλον ο υπήκοος, τόσο λιγότερα μπορεί να απαιτήσει. Από ένα
<Θεό> τι μπορείς να απαιτήσεις; μόνο παρακλήσεις μπορείς να κάνεις.»
Έχεις πάρει από τη ελληνική δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία Γρηγόρη.
Όσα λιγότερα ξέρει ο πολίτης ή μάλλον ο υπήκοος, τόσο λιγότερα μπορεί να
απαιτήσει. Από ένα <Θεό> τι μπορείς να απαιτήσεις; μόνο παρακλήσεις
μπορείς να κάνεις.
«Για το
βιβλίο για πες μου;»
«Του έδωσα
το βιβλίο με τίτλο <Εφόδια πλοίων, αεροσκαφών και διεθνή τρένων>, του
έκανα και μια αφιέρωση, εκ μέρους του γραφείου. Σε βλέπω να
στραβομουτσουνιάζεις. Ναι Γρηγόρη, εκ μέρους του Γραφείου.»
«Πάω στη
θέση μου στο άλλο δωμάτιο» λέει ο Γρηγόρης «να συμπληρώσω δύο, τρεις
διασαφήσεις για εφόδια. Αύριο έχω επόπτη, αυτόν στην Πέτρινη, έχει χάσει ο
Ολυμπιακός στην χθεσινή του συνάντηση με τον Παναθηναϊκό και θα περάσουμε
δύσκολη ημέρα»
Ο Πέτρος
Πέτρινος χαμογελά και γρήγορα σοβαρεύεται, αυτή η δουλειά που κάνουν, την
χαρακτηρίζει η ανθρωποκεντρική διάθεση. Πρέπει να είσαι σοφός ψυχαναλυτής, να
μην γυρίζεις αρνητικά το κλίμα της συναλλαγής.
***
Η ύπαρξη των
τελωνειακών διαδικασιών στηρίζεται σε δύο πυλώνες. Ο πρώτος πυλώνας είναι να
διαφυλαχτεί το δημόσιο συμφέρον από τις καταχρήσεις των υπαλλήλων διαχειριστών,
ο δεύτερος πυλώνας να αντιμετωπίσει ενεργά τους πολίτες που προσπαθούν να συμμετέχουν
σε δολιοφθορές στις συναλλαγές τους. Έχουμε μιλήσει και αλλού για τις
τελωνειακές διαδικασίες και την μακροβιότητα τους, ζωή να έχουνε!!! Δυστυχώς ή
ευτυχώς τα γραπτά μένουν. Τα τελωνειακά χαρτιά, οι διασαφήσεις, έχουν μια
διάρκεια ζωής που αυτή καθ’ εαυτή,
μπορεί να γίνει καταστροφική.
Μα μην
ξεφύγουμε όμως από το θέμα μας. Κάποια στιγμή κτυπά το κινητό και η φωνή του
συνεργάτη μου, του Γρηγόρη, μου απαγγέλλει σε κοφτούς τόνους. «Πέτρο, σε ένα
εφόδιο δεν έχει επιστραφεί το Ε. Ψάξε τα χαρτιά σου μήπως υπάρχει το δικό μας
Ε3. Εγώ δεν το έχω, έψαξα». Ο συνεργάτης μου, ο Γρηγόρης, δεν μπορεί να
επεκταθεί σε λεπτομέρειες στο τηλέφωνο. Γνωρίζει όμως την ανταπόκριση που θα
έχει αυτή του η επικοινωνία. Η βοήθεια που έδωσε είναι ολοκληρωμένη ακόμα και
εκεί που δεν χρειάζεται.
Να γίνω
περισσότερο ενημερωτικός με τις ορολογίες των τελωνειακών διαδικασιών. Το
έγγραφο Ε (Έψιλον) είναι ένα αντίγραφο, όπως και το Ε3 της διασάφησης για
εφόδιο. Συνοδεύει το εμπόρευμα από τις προσωρινές τελωνειακές αποθήκες που έχει
αφιχθεί από το εξωτερικό, μέχρι το αγκυροβόλιο του πλοίου. Στο εκεί Τελωνείο
Εξόδου υπογράφεται από τον τελωνειακό το Ε και το Ε3. Αυτή η πράξη του
τελωνειακού επιβεβαιώνει την είσοδο του εφοδίου στο πλοίο. Η επόμενη κίνηση
είναι η επιστροφή του υπογεγραμμένου εγγράφου υπηρεσιακώς στο Τελωνείο
Εισαγωγής. Το περιβόητο Ε ή το Ε3 λοιπόν, αποτελεί το έγγραφο που με την πράξη
βεβαιώσεως εισόδου του εφοδίου στο σώμα του, κλείνει τη διαδικασία.
Όταν ο
εκτελωνιστής έχει μήνυμα για απώλεια του Ε αρχίζουν και βαρούν καμπάνες
κινδύνου στο μυαλό του. Τρέχει να ανακαλύψει τη <διαρροή>, τρέχει και δεν
φθάνει. Έτσι και εγώ έτρεξα σε ανακάλυψη του Ε, αυτής της συγκεκριμένης
διασάφησης. Αν είσαι και λιγάκι άτακτος στα τελωνειακά σου αρχεία ή οι συνθήκες
δεν σου επιτρέπουν την εύκολη έρευνα, τότε αρχίζουν να παρουσιάζονται οι πρώτες
σταγόνες κρύου ιδρώτα στο μέτωπο. Ξέρετε εσείς, μπορεί να σας έχει συμβεί,
ξεκινά ένα συναίσθημα απώλειας και ενόχλησης από το άνοιγμα εκεί στο ευαίσθητο
σημείο της λεκάνης για να καταλήξει σε κρύο ιδρώτα στο μέτωπο.
Ο πατέρας
διδάσκει το γιο: <Ποτέ μην αποκτήσεις ακίνητη περιουσία στο όνομά σου. Ποτέ
καμιά σου ανάληψη ευθυνών από εκτελωνιστικές πράξεις. Μπορεί να καταλήξουν
αθέλητα σε κατασχέσεις ή σε πλειστηριασμούς και σε φυλακισμούς>. Ένας πατέρας
μαχόμενος καθημερινά στα τελωνεία, από τότε που απόκτησε οντότητα το επάγγελμα
του εκτελωνιστή. Μια φιγούρα εργατική και ανεπανάληπτη. Πρωτοκατέβηκε στο πρώτο
μοναδικό Τελωνείο του Πειραιά κοντά στα 1930. Θυμάμαι τη συμβουλή του πάντα.
Έρχεται από μόνη της στο μυαλό μου όταν παρουσιάζονται προβλήματα στις
τελωνειακές διαδικασίες. Είτε μια συνεχής <δαμόκλειος σπάθη> κρέμεται
πάνω από το κεφάλι του εκτελωνιστή. Αυτή η φιλοσοφική διάθεση που διαμορφώθηκε.
Επεκράτησε μετά από εφαρμογή ορισμένων νόμων που ψηφίστηκαν. Μια αυστηρότητα
που έδινε την εντύπωση φόβου. Διαρκούς φόβου του κράτους για την προστασία των
εσόδων του από τον πολίτη. Αυτή η ατμόσφαιρα φόβου απλώθηκε και στους χώρους
εργασίας των τελωνειακών καταστημάτων. Πέρασαν πολλά χρόνια, μια εκατοντάδα και
η ίδια λογική κυριαρχεί στους υπηρεσιακούς παράγοντες που επανδρώνουν τα
Τελωνεία. Οι σύγχρονοι εκτελωνιστές πέτυχαν και έσπασαν το κατεστημένο, τώρα
αναλαμβάνουν ευθύνες, αποκτούν ακίνητη περιουσία, αποκτούν οικονομική δύναμη.
Κατά
σύμπτωση εκείνη την περίοδο της επαγγελματικής μου απασχόλησης είχαν
δημιουργηθεί χωρικές ανακατατάξεις. Μετέφερα όλα τα αρχεία του Γραφείου στο
υπόγειο της Κηφισιάς. Αρχεία ετών και ετών. Αρχεία ερευνών και συλλογής
εγγράφων. Έτσι διατηρούσαμε τις καλές υπηρεσίες προς τους πελάτες του Γραφείου.
Το σπίτι που μένω, στη Ν. Κηφισιά. Τα αρχεία συσσωρεύτηκαν σε μια μεριά στο
υπόγειο, μέχρι να βρεθεί χρόνος και χώρος να ταξινομηθούν. Τα <κακόμοιρα>
ήταν πάντα έτοιμα να συνεχίσουν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Ήταν εκείνη
συγκεκριμένα η περίοδος που δέχτηκα το τηλεφώνημα από το συνεργάτη μου, ότι το Τελωνείο αναζητά το έγγραφο Ε.
Ανασκάλεψα
τις πλαστικές σακούλες προσπαθώντας να μαντέψω την κατάλληλη, αυτή που περιείχε
τα αντίγραφα του σχετικού εφοδίου…….. Η μεταφορά του αρχείου είχε γίνει σε
μερικές δεκάδες πλαστικές σακούλες. Ήταν ότι καλύτερο μπορούσε να γίνει σε
συσκευασία. Τα χαρτόκουτα δεν προσφέρονταν για εύκολη χρήση στο χέρι. Πράγματι
μετά από δύο, τρεις μέρες προσπάθειας ανέσυρα το σχετικό φάκελλο. Η έρευνά μου
ήταν αρνητική. Βρέθηκε ο φάκελος, δεν βρέθηκε το έγγραφο Ε. Ποιος λέει ότι τα
χαρτιά δεν μένουν. Μπορεί να μπερδεύονται για λίγο ύστερα όμως παρουσιάζονται
μοναδικά και επίσημα.
Πρέπει να
ομολογήσω ότι οι εκτελωνιστές δεν αντιμετώπιζαν μόνο αυτής της μορφής το πρόβλημα,
αντιμετώπιζαν και την αδιαφορία των τελωνειακών υπηρεσιών. Υπήρχε μια αρρυθμία
στο βαθμό, που να χάνονται τα έγγραφα Ε των εφοδίων. Έγιναν πολλές παραστάσεις
στη ηγεσία του Υπουργείου για αυτό το θέμα. Πέτυχαν, μέσα από νομοθετική
ρύθμιση της Διεύθυνσης του Υπουργείου Οικονομικών, να γίνεται συμπληρωματική
πράξη εισόδου του εφοδίου και σε ένα δεύτερο αντίτυπο, το Ε3 (Έψιλον τρία).
Ήταν ίσης ισχύος με το Ε. Το κρατούσε ο εκτελωνιστής ή αντιπρόσωπός του. Ένα
δεύτερο έγκυρο αντίγραφο. Εγώ λοιπόν έψαχνα στο υπόγειο εναγωνίως για το Ε3 στο
σχετικό φάκελλο.
Τα μουρμουρητά μου είχαν τρεις παραλήπτες. Τον
εαυτού μου που αμέλησε την παρακολούθηση και απόκτηση αυτού του πολύτιμου
εγγράφου. Αμέλησα στην ουσία να θυμάμαι το ύψος των προσωρινών χρεωθέντων
δασμών και λοιπών φόρων. Τον συνεργάτη μου βέβαια: έπρεπε, μουρμούριζα στο
υπόγειο όταν έψαχνα, να ζητήσω από το συνεργάτη μου το Ε3. Να ενδιαφερθώ γι
αυτό και όχι να αφήσω να περάσουν δέκα έξη μήνες. Ποιος θυμάται τι, μετά από
τόσο χρονικό διάστημα; Τον μεταφορέα: έπρεπε να <τσακωθώ> με τον
μεταφορέα που παρέδωσε το εφόδιο στο πλοίο. Αυτός θα το έχει στα χέρια του,
ίσως να ξέχασε να το επιστρέψει. Οι τοίχοι από τσιμέντο του υπογείου άκουγαν
τις διαμαρτυρίες μου και φαντάζομαι ότι θα χαμογελούσαν κάτω από τα ανύπαρκτα
μουστάκια τους. Το φως στο υπόγειο ήταν με λάμπες <Νέον>. Χαμηλό και
λιγοστό φως για να μην μπορείς να διαβάζεις τα χαρτιά. Στραβώθηκα. Αναγκάστηκα
να μπαινοβγαίνω μέχρι έξω στην αυλή για καλύτερη ανάγνωση. Πήρα την απόφαση να
μην ξεχάσω το επόμενο πρωινό, να τηλεφωνήσω στον μεταφορέα του Αεροδρομίου.
Έκλεισα το φάκελλο και τον έβαλα <υπό μάλης>, ήταν μια εκκρεμότητα που
έπρεπε να κλείσει τις επόμενες ημέρες.
«Πέτρο»
ήλθε πάλι το τηλεφώνημα από το συνεργάτη μου, χωρίς καλημέρα, ίσως θα την έλεγε
αργότερα. «Το Τελωνείο ζητά το Ε3, αν δεν το προσκομίσουμε, τότε θα πρέπει να
πληρώσουμε τους δασμούς και φόρους. Με πιέζουν ασφυκτικά, κατάλαβες;»
«Δεν το
βρίσκω στο φάκελλο με τα αντίγραφα, ούτε στους προηγούμενους ούτε στους
επόμενους φακέλους. Έψαξα !!!…… τίποτα. Για κοίταξε τα δικά σου χαρτιά.
Κουβαλάς τρεις πελώριες τσάντες σαν μικρά μπαούλα, μήπως παράπεσε πουθενά
αλλού; Μήπως ανακατεύτηκε με άλλα έγγραφα;»
«Θα
ξανακοιτάξω» και κλείνει το τηλέφωνο, χωρίς ούτε το αναμενόμενο <γεια>.
Οι εκτελωνιστές σε ώρες εργασίας κόβουν τις περιττές λέξεις, ομιλούν τη γλώσσα
των γεγονότων. Είναι αναγκασμένοι για να προλάβουν τις εξελίξεις. Δεν τους
επιτρέπει ο χρόνος να ασχοληθούν με ευγένειες και πρωτόκολλα συμπεριφοράς.
Συναισθήματα, τακτικές προώθησης διαφήμισης και άλλες αποχρώσεις στη φωνή τους
ήταν περιττά. Ξερή απεικόνιση των γεγονότων και μόνο.
Ξεχνάς,
ξεχνάς γρήγορα, όταν το ένα γεγονός έρχεται μετά το άλλο στην επικαιρότητα.
Ξεχνάς τις υποχρεώσεις σου, όταν είσαι μακρυά. Και εγώ ήμουν μακρυά εκείνη την
περίοδο από τα τελωνειακά δρώμενα. Δεν περίμενα να δοθεί συνέχεια στην απώλεια
ενός τέτοιου εγγράφου. Ασφαλώς είχα κάνει σωστά τη δουλειά μου. Άλλωστε ο
παραλήπτης ήταν στο χώρο του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα και αυτό καθαυτό το τμήμα
ήταν μια άχρηστη τυπική διαδικασία. Από τη στιγμή που κατατίθεται η διασάφηση
του εφοδίου και ολοκληρώνεται η διαδικασία τελωνισμού, με κύριο στόχο τη
σκοπιμότητα απόκτησης από το πλοίο του εν λόγω αντικειμένου, προς τι, η
περαιτέρω διαδικασία <βεβαίωσης εισόδου>; Ήταν συντεχνιακή νοοτροπία, μια
γραφειοκρατική μεθόδευση για απασχόληση υπαλλήλων. Σε εποχή ελεύθερης αγοράς
τέτοιες μέθοδοι είναι παρωχημένοι.
Όμως τα
τηλεφωνήματα από το συνεργάτη μου συνεχίζονται. Οι πιέσεις από τη μεριά του
Τελωνείου προς το μαχόμενο εκτελωνιστή ήταν αφόρητες. Ο συνεργάτης μου άρχισε
να προβληματίζεται στην καθημερινή του επαφή με τα τμήματα του Τελωνείου. Η
ενόχληση μεγάλωνε. Εγώ άρχισα να νιώθω άσκημα όλο και περισσότερο. Τότε ήλθε
στο μυαλό μου ο φόβος της πληρωμής. Εκείνος ο κρύος ιδρώτας που σας ανέφερα προηγούμενα,
εκείνα τα σοφά λόγια του γέροντα πατέρα μου, <λες να είχαμε
παρατράγουδα;> σκεπτόμουν. Είχα στα χέρια μου, μετά από την έρευνα που έκανα
στο υπόγειο, ένα σωρό από <δαύτα> τα χαρτιά, τα Ε3, κανένα δεν ταίριαζε
με το <απολεσθέν>. Λες να με βάλουν να πληρώσω; τότε άρχισα με αγωνία
άλλο ένα ξεφύλλισμα των χαρτιών. Η αγωνία μου εντοπίστηκε στο ποσό πληρωμής.
Ήταν 1100 ευρώ, σχετικά μικρό ποσό, σκέφτηκα εύκολα δίνεται. Αν ήταν όμως
μεγάλο; αν ήταν 60.000 ευρώ, 80.000 ευρώ, 150.000 ευρώ, τέτοια εφόδια είχαν
χορηγηθεί, είχαν γίνει τελωνειακές πράξεις.. Τότε ……….. είμαι τυχερός μέσα στην
ατυχία μου, συνήλθα λιγάκι. Αν φτάσουμε στα άκρα ώστε να απαιτήσει το Τελωνείο
την πληρωμή και να μην πληρώσει ο πελάτης ………… ε! τότε η χασούρα είναι
μικρή..και ολοκληρωτικά δική μου.
***
«Κύριε
Πέτρινε από το Τελ ………» το κινητό στο αυτί του Πέτρου Πέτρινου είχε πολλά
παράσιτα.
«Από πού
είπατε;” Σήκωσα το κινητό να απαντήσω σε μια κλήση που έγινε νωρίς πρωί, πρωί,
εννέα η ώρα. Συνηθίζω να απαντώ στις κλήσεις του τηλεφώνου. Έχω μία πάγια αρχή
να απαντώ, να αντιμετωπίζω τα δυσάρεστα γεγονότα με ευθύτητα. Δεν άκουσα το
όνομα αυτού που καλούσε. Είχα μια εμπειρία σαράντα χρόνων στη διάκριση της
φωνής από το τηλέφωνο. Είχε αρκετά παράσιτα αλλά η φωνή δεν ήταν οικεία,
πρόσχαρη, είχε μια απόχρωση εξουσίας αν και προερχόταν από γυναίκα.
«Από πού
τηλεφωνείτε» επανέλαβα.
«Από το
Τελωνείο Αερολιμένα. Είμαι ή Κυρία Νικολάου, καλώ τον αριθμό 4121 314 και δεν
απαντά, καλώ τον αριθμό 41 72 601 και δεν απαντά….»
«Δεν
ισχύουν αυτά τα τηλέφωνα πλέον ………»
«Γιατί;»
ρωτά η Τελώνης.
Δεν είχα
κάποια καλή απάντηση να δώσω. Δεν είχαν
καν απάντηση. Έτσι σιώπησα. Το μυαλό μου πήγε σε ανακριτικές μνήμες του
παρελθόντος. Μια άσχημη ατμόσφαιρα είχε ήδη δημιουργηθεί από το τηλέφωνο, από
την πρώτη στιγμή.
«Γιατί τα
κατάργησες; συνεχίζει η φωνή από το τηλέφωνο. Εγώ συνέχιζα να μην απαντώ.
<Δεν υπάρχει απάντηση σε τέτοια ερώτηση>. Σκεπτόμουν ή μήπως υπάρχει; Το
ερωτηματικό της ανακριτικής μνήμης γίνεται περισσότερο έντονο. Πάλι ακούστηκε η
φωνή.
«Σε ένα
εφόδιο το υπ' αριθμό …….. δεν έχει επιστραφεί το Ε. Να έλθεις να πληρώσεις ……….
είναι ένας χρόνος τώρα …….. »
«Δική σας
υποχρέωση είναι να βρείτε το Ε. Δεν διακινεί ο εκτελωνιστής το Ε αλλά η δική
σας Υπηρεσία. Ψάξτε από τη δική σας πλευρά και εγώ από τη δική μου. Θα
επικοινωνήσω με τον πελάτη»
«Εμείς
ψάξαμε, δεν υπάρχει»
«Ε!!! και
λοιπόν;»
«Να έλθεις
στο Τελωνείο να πληρώσεις.»
«Κοιτάξτε,
κοιτάξτε ……… μήπως πρέπει να περάσω σε ερμηνεία των διοικητικών αποφάσεων. Να
δώσω τα δικά μου επιχειρήματα ……..”
“Δεν
μπορούμε από το τηλέφωνο να ερμηνεύουμε το νόμο ……….
“Και εγώ
δεν μπορώ ν’ ακούω διαταγές του τύπου
<έλα να πληρώσεις>”
“Τέλος
πάντων.”
“ Το
έγγραφο Ε έχει λόγο ύπαρξης αλλά και σκοπιμότητα. Αποκλείει την χρησιμοποίηση
της διαδικασίας του εφοδίου για να διοχετεύονται τα πράγματα στη ελεύθερη
αγορά. Μια περιοριστική και ελεγχόμενη δρομολόγηση του εφοδίου προς το πλοίο.
Άχρηστη κατά τη δικιά μου άποψη. Σκουριασμένες ιδέες της δεκαετίας του 30. Ο
πελάτης βέβαια είναι του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα πέρα κάθε υποψίας. Βρείτε ένα
τρόπο να το δικαιολογήσετε.»
«Δεν
γίνονται αυτά τα πράγματα. Αν ήθελε ο πελάτης οριστική ατέλεια, ας ακολουθούσε
την ανάλογη διαδικασία. Έχει ακολουθήσει διαδικασία εφοδίου. Κατά συνέπεια
προσωρινή ατέλεια, θα πληρώσει αφού δεν αποδεικνύεται ότι μπήκαν στο πλοίο.»
Η συζήτηση
σε αυτό το ύφος κράτησε για λίγο. Εγώ να επιμένω στη ανεύρεση λύσεων και η
τελωνειακός υπάλληλος να επιμένει στη φοροεισπρακτική της τακτική.
«Να μη
μακρηγορούμε έχω δουλειά εδώ, περιμένουν αρκετοί εκτελωνιστές να τους
εξυπηρετήσω. Θα έλθεις να πληρώσεις».
<Επέμενε> η σκληρή φωνή από το τηλέφωνο. Εγώ όμως συνέχισα.
«Να δω με
ακόμα περισσότερη προσοχή αυτό το πρόσκομμα και θα απαντήσω. Σας υπόσχομαι …….»
διατηρούσα ακόμα την ευγένεια στη φωνή μου.
«Περιμένει
κόσμος εδώ, σε κλείνω. Έλα στο Αεροδρόμιο να πληρώσεις» και βουβαίνεται το
τηλέφωνο.
Τα γραπτά
μένουν. Μια καθολική αρχή που γεμίζει απόγνωση πολλούς ανθρώπους. Η εξουσία
εκφράζεται και μέσα από τα γραπτά, τα προφορικά είναι αέρας, είναι το φτωχό
όπλο του λαού. Η γραφή εμφανίστηκε σαν απόκτημα της άρχουσας τάξης σε κάθε
πολιτισμό. Συνέχεια έρχονται στο μυαλό μου φράσεις που δείχνουν την εξουσία και
την σκληρή άσκηση της. <Θα σε τυλίξω σε μια κόλλα χαρτί > <θα γίνουν
κατασχέσεις> <θα σου βγάλουμε στον πλειστηριασμό το σπίτι>. Τις
επόμενες ώρες με είχε κυριαρχήσει μια αυξανόμενη ανησυχία. Δεν μπορούσα να
υποθέσω πια θα ήταν η συμπεριφορά του πελάτη όταν θα του γινόταν γνωστό το
περιστατικό. Έπρεπε να βρω ένα τρόπο ήπιο να του το αναφέρω. Η έρευνα μου, στο
Τελωνείο που είχε αγκυροβολήσει το πλοίο, απέβη άκαρπη, όπως και αυτή με το
συνεργάτη μου και τον μεταφορέα που ασχολήθηκε στην παράδοση. Δύο δρόμοι
έμειναν ή να πείσω το Τελωνείο να αποδεχθεί τα δικαιολογητικά που θα του προσκόμιζα
ή να πείσω τον πελάτη να πληρώσει. Το μυαλό μου στριφογύριζαν ανάκατα οι πιο
ακραίες ιδέες. Το τιμολόγιο του πελάτη με κάθε λεπτομέρεια δείχνει το είδος του
εφοδίου. Ήταν ένα υδρόφωνο, σπάνιο είδος στη ελεύθερη αγορά. Η εφημερίδα της
κυβερνήσεως θα έδειχνε το ιδιοκτησιακό καθεστώς του πελάτη. Φορέας ευρύτερου
Δημόσιου Τομέα. Με αυτές τις σκέψεις πέρασε η ημέρα δύσκολα. Δεν ήθελα με
κανένα τρόπο να κατέβω στο υπόγειο του σπιτιού, στο αρχείο, στον τόπο των
άσκημων αναμνήσεων, λες και θα έβλεπα <μαυροφορούσες> να διαβαίνουν
θλιμμένες από μπροστά μου.
Η γραφή εμφανίστηκε σαν απόκτημα της άρχουσας τάξης σε κάθε
πολιτισμό.
«Κύριε
Πέτρινε, από το Τελωνείο …….» πάλι με αναστάτωνε η καθημερινή κτητική πρωινή
φωνή στο κινητό μου.
«Να έλθετε
να πληρώσετε το εφόδιο ….»
«Δεν έρχομαι
να το πληρώσω ….θα βρω λύση»
«Αν θέλατε
οριστική ατέλεια έπρεπε να ακολουθήσετε άλλο δρόμο. Αυτή είναι προσωρινή
ατέλεια ….» δεν άντεξα περισσότερο. Άρχισα και εγώ να νευριάζω και να
χρησιμοποιώ σκληρή γλώσσα.
«Βλέπετε
τον συναλλασσόμενο σαν εισπρακτική μηχανή, αυτό κάνετε. Ασκείτε στενή
φορολογική πολιτική, μια φορολογική βία, μια πολιτική καθόλου φιλική προς τον
φορολογούμενο πολίτη.» Πήρα και εγώ φόρα να διατυπώσω τις αρνητικές μου
διαθέσεις. Να αναφερθώ στις αρνητικές μου εντυπώσεις.
Στο μυαλό
μου πάλι επανέρχονται τα λόγια του σοφού γέροντα πατέρα μου <την ακίνητη
περιουσία μη την γράφεις στο όνομα σου, εκτελωνιστής είσαι. Το Τελωνείο δεν
αστειεύεται>. Δεν ήταν μόνο η αγωνία των 1100 ευρώ, ήταν και η αξιοπρέπεια
σαράντα χρόνων που πήγαινε χαμένη. Είχαμε άσκηση εκ μέρους της Δημοσίου, μιας
φανερής καταπάτησης της οικονομικής ελευθερίας του ατόμου. Ένας άνθρωπος του
Δημοσίου που κρυβόταν πίσω από την αόριστη δικαιολογία <της είσπραξης του
δημόσιου χρήματος>.
Από την
άλλη πλευρά μια πληρωμή προσωρινής απώλειας εφοδίου αποτελούσε και αποδοχή
κακής οικονομικής συμπεριφοράς του συναλλασσόμενου πολίτη. Μπορούσε αν ήθελε,
να με κατηγορήσει το Τελωνείο για λαθρεμπορία. Οι νόμοι γίνονται για να
υποστηρίζουν τα συμφέροντα του Δημοσίου όχι του πολίτη.
«Λοιπόν να
κλείσουμε ραντεβού για πληρωμή μεθαύριο;» η φωνή από το τηλέφωνο επέμενε.
Τουλάχιστον να μπορούσα να είχα στη μνήμη μου το πρόσωπό της, δυστυχώς δεν είχα
συνεργασθεί μαζί της ή τουλάχιστον δεν θυμόμουνα. Ήταν η σκιά της εξουσίας, του
νόμου που διέταζε.
«Δεν μπορώ
να ανταποκριθώ στο ραντεβού σου.»
«Θα έλθεις
να πληρώσεις, θέλεις δεν θέλεις» συνέχισε η καλωδιακή φωνή.
«Κοίταξε,
μη με πιέζεις. Παρέπεμψε τη διασάφηση στο Δικαστικό Τμήμα. Να τιμωρηθώ αν
φταίω. Εκεί θα βρούμε άκρη ……..» αναγκάστηκα να επικαλεστώ τα πολιτικά μου
δικαιώματα, να παραπέμψω την υπόθεση σε ανακριτική διαδικασία.
«Όχι, δεν
την στέλνω στο Δικαστικό, θα έλθεις να πληρώσεις, αλλιώς θα σταματήσω τις
συναλλαγές σου με το Τελωνείο.»
Η εξουσία
απειλεί κιόλας και το εννοεί.
Όχι, δεν την στέλνω στο Δικαστικό, θα έλθεις να πληρώσεις,
αλλιώς θα σταματήσω τις συναλλαγές σου με το Τελωνείο
***
Αναγκάστηκα
να προβώ σε ακόμα μεγαλύτερες έρευνες, περισσότερο διεισδυτικές. Δεν έπρεπε να
παραμείνω σε ότι έδειχναν τα χαρτιά, αυτοί οι αιώνιοι τύραννοι που δεν μειώνουν
τη φρίκη της αποτυχίας. Στέκονται έτσι χωρίς συναισθήματα, δίπλα σου και σου
φωνάζουν το παράπτωμα σου. Αχ!!! Καημένη επικοινωνία. Δεν έχουν προβάλλει όσο
πρέπει τη χρησιμότητά σου. Ο προφορικός λόγος φαίνεται ότι παροτρύνει τον
άνθρωπο να γίνει καλύτερος.
Έπρεπε να
συναντηθώ με τον Μεταφορέα που ασχολήθηκε με τη μεταφορά του Εφοδίου. Είχαν
προηγηθεί αρκετά τηλεφωνήματα και βρισκόμουν στο στάδιο της έρευνας. Μου είχε
υποσχεθεί ο Μεταφορέας και δεν είχα κανένα λόγο να αμφιβάλλω ότι θα έψαχνε στο
αρχείο του για την δική μου περίπτωση. Ήταν Μεταφορέας με πολύ καλή αντίληψη
της υπηρεσίας που πρόσφερε στους εκτελωνιστές. Χρόνια είχε στήσει την ομάδα
του, πρώτα στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, εκεί δίπλα από τις αποθήκες των
εμπορευμάτων. Δεν είχε νοικιάσει μόνιμους χώρους, το ίδιο το αυτοκίνητο ήταν
<κινητά γραφεία>. Πελάτες είχε τους εκτελωνιστές. Αναλάμβανε μικρά δέματα
ή και μεγάλα φορτία από το αεροδρόμιο προς τους εισαγωγείς ή αντίστροφα από
τους χώρους των εξαγωγέων προς το αεροδρόμιο. Η παρουσία του στους χώρους των
αποθηκών ήταν το δικό του <μάρκετινγκ> για τις δουλειές. Αργότερα όταν οι
καιροί τον ευνόησαν μεγάλωσε τη μεταφορική το δύναμη σε περισσότερα αυτοκίνητα.
Η λειτουργία του νέου Αεροδρομίου στα Σπάτα ήταν γι’ αυτόν μια νέα μετακίνηση
και πρόκληση της δουλειάς του. Δεν έπαψε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, πότε
στις αποθήκες των εμπορευμάτων, πότε στα γραφεία του Τελωνείου, πότε στις
αίθουσες μεταξύ των εκτελωνιστών.
Η μεταφορά
ενός φορτίου, ενός δέματος για παράδειγμα, συνήθως έχει αγκυλώσεις. Αγκυλώσεις
από πολλούς παράγοντες. Διαχειρίζονται, μεσολαβούν πολλοί στη διακίνηση από
διαφορετικές αιτίες. Να αναγνωρίσει ο μεταφορέας το φορτίο στην Αποθήκη για να
προγραμματίσει τον τρόπο μεταφοράς του, αν χωράει και πως, στο φορτηγό. Να
πληρώσει πολλές φορές από μόνο τους για λογαριασμό του εκτελωνιστή τα
αποθήκευτρα, προκειμένου να γίνει γρήγορα η μεταφορά με στόχο πάντα να γίνουν
περισσότερα δρομολόγια. Να ενδιαφερθεί για τελωνειακά έγγραφα, άδεια εξόδου
κλπ, πάντα στον ίδιο καθοριστικό στόχο του, τα περισσότερα δρομολόγια. Να τηρεί
τα έγγραφα διακίνησης των φορτίων ή των δεμάτων και να καταλήγουν στους
φυσικούς δικαιούχους, όπως έχει αποφασιστεί από τη νομοθεσία. Να έχει την
καλύτερη συμπεριφορά εργασίας, όχι μόνο προς τον εκτελωνιστή αλλά και προς τον
τελικό πελάτη- πελάτη του εκτελωνιστή. Να βρίσκει λύσεις στη διακίνηση των
δεμάτων ή των φορτίων, λύσεις που να διευκολύνουν τον εκτελωνιστή, τον πελάτη
αλλά και αυτόν τον ίδιο. Ένας τέτοιος μεταφορέας ήταν ο Γιώργος Παπαδόπουλος.
του Αεροδρομίου. Εύρισκε λύσεις ανάμεσα στους εκτελωνιστές.
“Λοιπόν
Γιώργο Παπαδόπουλε, βρήκες κάτι για το εφόδιο;” Ο εκτελωνιστής Πέτρος Πέτρινος
και ο μεταφορέας Γιώργος Παπαδόπουλος βρέθηκαν στον προθάλαμο του Διοικητικού
Κτιρίου και κουβέντιαζαν.
“Πέτρο, δεν
βρήκα τίποτα. Η πεποίθησή μου είναι ότι δεν το πήγαμε στο πλοίο εκείνη την
ημέρα. Μάλλον το παραδώσαμε στα γραφεία του πελάτη.”
“Δηλαδή
έχει δίκιο το Τελωνείο;”
“Δίκιο
μπορεί να έχει ως προς την παράδοση εκείνης της ημέρας, μετά όμως;”
“Σωστά,
μετά δεν παραδόθηκε στο πλοίο; ιδού το ερώτημα.”
“Ξέρεις
Πέτρο εγώ είμαι τυπικός, ιδιαίτερα στο εφόδια πλοίων. Συγκεντρώνω όλα τα Ε3 των
πελατών σε ιδιαίτερο μέρος στο σπίτι, χρησιμοποιώ έναν δικό μου χώρο, κάτι σαν
γραφείο. Τα ταξινομώ κατά εκτελωνιστή και όταν περάσει κάποιος χρόνος,
πληθαίνουν σε αριθμό, τα παραδίδω στον ίδιο. Εκεί ανέτρεξα για το δικό σου
εφόδιο. Το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό, κανένα Ε3 δεν υπάρχει δικό σου. Πρέπει να
επιμείνω εδώ. Σε εμένα δεν χάνεται τίποτα. Είναι καθημερινή μου απασχόληση η
τακτοποίηση των εγγράφων που διακινώ. Τα προσέχω όπως προσέχω και τα φορτία.
Πρέπει να ξέρεις ότι οι οδηγοί μου παραδίδουν καθημερινά αυτά τα έγγραφα στα
χέρια μου, όπως και τα δελτία αποστολής. Αυτή η τακτική <έσωσε> κόσμο από
φασαρίες, εκνευρισμούς, χρόνο και χρήματα.»
Οι μεταφορείς στην Ελλάδα ακόμα δεν έχουν αναλάβει ευθύνες στην
διακίνηση φορτίων που είναι υποκείμενα σε τελωνειακό έλεγχο.
Οι
μεταφορείς στην Ελλάδα ακόμα δεν έχουν αναλάβει ευθύνες στην διακίνηση φορτίων
που είναι υποκείμενα σε τελωνειακό έλεγχο. Στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στις
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υπάρχει η κατηγορία των μεταφορέων που
ονομάζονται Εγγυημένοι Μεταφορείς (Bonded
Transporters). Ο τομέας
ευθύνης τους είναι η μεταφορά εμπορευμάτων με τελωνειακή παρακολούθηση. Με
αυτόν τον τρόπο το Τελωνείο ελέγχει τα φορτία σε όλη την έκταση του πεδίου
ευθύνης του.
***
“Κύριε
Πέτρινε, λέγομαι Πετρόπουλος, Δήμος Πετρόπουλος και είμαι υπεύθυνος για τη
διαχείριση των υλικών του Δημόσιου Φορέα. Μεταξύ των άλλων είμαι υπεύθυνος και
για το χαμένο υδρόφωνο. Χαμένο βέβαια από τελωνειακής άποψης.”
“Μάλιστα
σας ακούω ……….” Είμαι ο εκτελωνιστής Πέτρος Πετρόπουλος.
“Να
κλείσουμε ραντεβού για μια επίσκεψη στο Λαύριο. Εκεί ήταν το πλοίο που θα
παρελάμβανε το εφόδιο ή τουλάχιστον αυτός ήταν ο προγραμματισμένος, προσωρινός
τόπος αγκυροβολίας του πλοίου εκείνο το χρονικό διάστημα. Να πάμε από κοντά, να
συνεννοηθούμε με τους τελωνειακούς. Ίσως βρούμε κάποια άκρη σε αυτή την
ιστορία. Δεν ξέρω τα πραγματικά γεγονότα. Βαδίζω και εγώ στα τυφλά.”
“Πότε
θέλετε να πάμε;” η ώρα ήταν δέκα το πρωί. Ο ήλιος υποσχόταν μια ακόμα καλή
ημέρα στην Αττικό ουρανό και στους κατοίκους του.”
“Μπορώ και
τώρα, αν εσείς διευκολύνεστε ……”
“Ξεκινάω
από τον Πειραιά σε πέντε λεπτά. Μπορώ να σας συναντήσω στη Λεωφόρο Συγγρού στο
ύψος του Πλανητάριου. Μπορούμε αν θέλετε να πάμε με ένα αυτοκίνητο. Είναι πιο
ανθρώπινο και πιο οικονομικό. Θα κουβεντιάσουμε όλες τις παραμέτρους στη
διαδρομή μας και θα έχουμε μια καλή ενημέρωση, χωρίς να ξοδεύουμε άσκοπα
βενζίνα για δύο αυτοκίνητα.” Χαμογέλασαν και οι δύο σε αυτή την προοπτική
οικονομίας και το ερώτημα έμεινε θετικά αναπάντητο.
“Θα σας
περιμένω στο Πλανητάριο, στη λεωφόρο Συγγρού στο πεζοδρόμιο, στη λουρίδα
κυκλοφορίας με κατεύθυνση προς την Αθήνα” καταλήγω για σιγουριά.
Το Λαύριο
είναι μια πόλη –λιμάνι που έχει ιστορία στις επιχειρήσεις από τα αρχαία χρόνια.
Τα λατομεία του Λαυρίου ήταν γνωστά από τις σελίδες των κειμένων της ελληνικής
κλασικής αρχαιότητας. Στα νεώτερα χρόνια λειτούργησαν πάλι κάτω από τη
διεύθυνση μια γαλλικής εταιρείας. Είναι γνωστά τα γεγονότα της Λαυρεωτικής με
τις συχνές απεργίες, τους εργατικούς αγώνες, τους τραυματισμούς, τις πολιτικές
ανατροπές.
Σήμερα η
πόλη φαίνεται να ανασαίνει έναν καινούργιο αέρα δημιουργίας. Οι πολυκατοικίας
σιγά, σιγά παίρνουν και εδώ τη θέση τους στην ανοικοδόμηση. Η παλαιά πόλη
δείχνει στον επισκέπτη ίχνη από το παρελθόν της. Κατοικίες για τα εργατοτεχνικό
και υπαλληλικό προσωπικό των ορυχείων ακόμα υπάρχουν. Βλέπεις γύρω σου τις
μονοκατοικίες από το παρελθόν, σαν γκραβούρες παλαιάς εποχής. Τα παλιά οικήματα
με τις επικλινείς σκεπές από κεραμίδια σε ίσες αποστάσεις. Τα θαυμάζεις και τα
προσπερνάς.
Ο κεντρικός
δρόμος μας οδηγεί στο φυσικό λιμάνι του Λαυρίου. Από τη μία πλευρά τα μοντέρνα
καρνάγια με τα πλαστικά σκάφη, πιο δίπλα τα λίγα χειμαζόμενα κρουαζιερόπλοια,
πιο δίπλα τα μεγάλα ντοκ ελεύθερα να περιμένουν τα φορτηγά πλοία. Μόνο μια
προβλήτα ήταν ελεγχόμενη, φανερά αποκλεισμένη από την υπηρεσία του Τελωνείου.
Είχε και τα μοντέρνα σιδερένια κινητά παραπετάσματα για τον αποκλεισμό του
χώρου . Ήταν απαγορευτικά διέλευσης για τους επισκέπτες. Λίγο πιο πέρα τα
ψαροκάικα. Κάποια δίκτυα ήταν απλωμένα στον ήλιο.
Στην μια
άκρη του λιμένα ένα χαμηλό κτίσμα, αποτελούσε το αντιπροσωπευτικό παλαιό μαγαζί
του λιμανιού. Κουτούκι μαγαζί. Πλινθοδομή ίσως και πρόχειρη στέγαση άλλοτε
λαμαρίνα, άλλοτε κεραμίδια αιωρούμενα. Εκεί οι εργάτες και οι ξένοι επισκέπτες
μπορούσαν να βρουν φτηνό και καλό φαγητό. Συνήθως έτρωγαν κάθε είδους ψάρι από
τα καΐκια. Στο κέντρο του λιμένα βρισκόταν ένα λίθινο κτίσμα, πιθανώς να
χρησίμευε ως Τελωνείο σε παλαιότερες εποχές. Σήμερα είχε μετατραπεί σε
μοντέρνα, θα λέγαμε, ψαροταβέρνα. Περιποιημένος εσωτερικός χώρος και το αίθριο
προστατευόταν από τους ανέμους της θάλασσας με σύστημα συνδεδεμένων
υαλοπινάκων. Το μάτι του επισκέπτη γρήγορα έπεφτε σε αυτό το κτίσμα. Αν και
υπήρχαν και άλλα πολλά μαγαζιά σε κάποιο βάθος από το λιμάνι προς τη στεριά, το
πέτρινο κτίσμα τράβαγε την πρώτη προτίμηση του επισκέπτη.
Ο
Πετρόπουλος με τον κύριο Πέτρινο παρατήρησαν με νόημα το λίθινο κτίσμα και
προχώρησαν λίγο πιο πέρα να εντοπίσουν τα γραφεία του Τελωνείου Λαυρίου.
“Αν
τελειώσουν όλα μπορούμε να απολαύσουμε δύο ούζα στο ήλιο με τον ψαρομεζέ τους.
Να βλέπεις το γαλάζιο της θάλασσας, ενωμένο με το γαλάζιο του ουρανού, είναι
ότι ποιο όμορφο”, είπε ο εκτελωνιστής Πέτρος Πέτρινος.
“Συμφωνώ,
με μεγάλη μου χαρά …..” απάντησε ο Πετρόπουλος.
Η εξωτερική
βαριά πόρτα του γραφείου στο Τελωνείο άνοιξε κάτω από την πίεση του δεξιού
χεριού του Πέτρινου. Σαν εκτελωνιστής γνώριζε από εμπειρία τα κατατόπια της
διαρρύθμισης του χώρου. Είχε σχηματίσει την παλάμη σε γροθιά και την πρότεινε.
Κρατούσε στο αριστερό του χέρι μια φωτοτυπία του αντίγραφου του εφοδίου και
έψαχνε το αρμόδιο γραφείο. Είχε και αυτός, σαν εκτελωνιστής, να έλθει πολλά
χρόνια, δεν θυμόταν πόσα. Τέτοιες δουλειές σε αυτό το Τελωνείο δεν του
παρουσιαζόντουσαν.
“Έχω αυτό
το εφόδιο και ψάχνω να βρω το αντίγραφο Ε”, παρακάλεσε τον πρώτο υπάλληλο που
συνάντησε μόλις μπήκε στο ισόγειο του κτιρίου.
“Στον κύριο
που έχει το φάκελλο.” Ο υπάλληλος που καθόταν στο γραφείο, δίπλα, δεν σήκωσε τα
μάτια του καθόλου από τα έγγραφα που ταξινομούσε. Οι δύο επισκέπτες, ο
εκτελωνιστής με τον ενδιαφερόμενο εκπρόσωπο του πελάτη, προχώρησαν δύο βήματα
και στάθηκαν για λίγο μπροστά του. Περίμεναν να τελειώσει την ταξινόμηση.
Ήξεραν τη διαδικασία. Η εξυπηρέτηση θα ερχόταν από μόνη της, στην ώρα της.
Ήξεραν από διαδικασίες και από Δημόσιες Υπηρεσίες.
Ο υπάλληλος
σήκωσε τα μάτια του, πήρε χωρίς άλλη κουβέντα το χαρτί από τα χέρια του
Πέτρινου και σηκώθηκε από την καρέκλα του. Στράφηκε προς το διπλανό του ερμάριο
στα δεξιά τους, διάλεξε έναν ογκώδη χάρτινο ντοσιέ με κορδόνια, το σήκωσε με τη
βοήθεια του αριστερού του χεριού και τον απώθησε στην επιφάνεια του γραφείου.
Κοίταξε το νούμερο του εφοδίου, το όνομα του πλοίου και άρχισε να ξεφυλλίζει τα
αντίτυπα Ε (Έψιλον) μπροστά του. Ήταν ένα μεγάλο πακέτο από αυτά, αλλά
καινούργια, πρόσφατα άλλα πολυκαιρισμένα από την παλαιότητά τους, αλλά και την
συνεχή χρήση τους. Δοκίμασε να το βρει μια φορά, δοκίμασε δεύτερη, ύστερα
μίλησε :
“Δεν
υπάρχει το Ε που ζητάτε, λυπάμαι ………”
“Μήπως έχει
σταλεί στο Τελωνείο Εισαγωγής;”
“Να κοιτάξω
το βιβλίο παράδοσης εφοδίων αντιτύπων Ε” και συνέχισε: “Θα πρέπει να σας πω ότι
δεν μου θυμίζει τίποτε το όνομα του πλοίου. Συνήθως θυμόμαστε τέτοιες
περιπτώσεις σπανιότητας.” Ο υπάλληλος ήταν έμπειρος στη αναζήτηση. Εν τω μεταξύ
ανέτρεξε στις σελίδες του βιβλίου, εκείνης της ημερομηνίας και κάποιων
παραπλήσιων. Το αποτέλεσμα ήταν αρνητικό.
“Λυπάμαι,
δεν έγινε καμία επιβίβαση εφοδίου από το δικό μας λιμάνι, το λιμάνι του Λαυρίου
με αυτά τα στοιχεία” και γύρισε στη θέση του, να συνεχίσει την ταξινόμηση των
υπόλοιπων διασαφήσεων που του είχαν μείνει. Ο Πέτρος Πέτρινος κοίταξε τον
Πετρόπουλο περισσότερο διερευνητικά, “Πρέπει η έρευνα σας να εντοπισθεί στο
πρόσωπο που παρέλαβε το εφόδιο και το διακίνησε από μόνος του. Από εκεί θα
βρούμε κάποια άκρη. Εδώ δεν έχουμε τίποτε άλλο να κάνουμε” και ξεκίνησε να
φύγει. Η σιωπή πολλές φορές είναι χρυσός, ιδιαίτερα όταν τηρείται σε δημόσια
καταστήματα. Οι δύο άνδρες μέσα στη σιωπή τους περπατούσαν προς την πόρτα του
Τελωνειακού καταστήματος. Προφανώς πήγαιναν προς το αυτοκίνητο στο χώρο που το
στάθμευσαν.
Η σιωπή πολλές φορές είναι χρυσός, ιδιαίτερα όταν τηρείται σε δημόσια
καταστήματα.
“Τώρα
θυμάμαι” κάνει ο Πετρόπουλος «κάποια μισόλογα ακούστηκαν στη υπηρεσία μας για
την εξυπηρέτηση πλοίων. Ο ένας από το προσωπικό, μιλούσε για καθυστέρηση
παραλαβής του υδρόφωνο. Έψαχναν να βρουν και τα τελωνειακά χαρτιά, να πάρω ένα
τηλέφωνο …………. Πιθανώς να βοηθήσει.” Ξεκρεμάει το κινητό τηλέφωνο από τη ζώνη του
παντελονιού του και σχηματίζει ένα νούμερο. Περίμενε λιγάκι και ύστερα άρχισε
κάποιες περίεργες ερωτήσεις.
<Έγινε
το δρομολόγιο χωρίς το υδρόφωνο;>
<Βρήκατε
τα τελωνειακά έγγραφα;>
<Πως το
μεταφέρατε στο πλοίο;>
<Που
βρίσκεται τώρα το υδρόφωνο;>
<Πόσο χρόνο
χρησιμοποιήθηκε;>
<Γιατί
δεν ενημερώσατε το Τελωνείο για την είσοδο του υδρόφωνου στο πλοίο;>
Κάποια
στιγμή τελείωσε με το τηλεφώνημα. Ο κύριος Πετρόπουλος στράφηκε στον
εκτελωνιστή δίπλα του: “Το υδρόφωνο δεν πήγε από το Τελωνείο στο πλοίο
κατευθείαν εκείνη την ημέρα που τελωνίστηκε. Μετά από καιρό, το πήγαν βέβαια,
χωρίς όμως να το παρουσιάσουν σαν υποκείμενο εμπόρευμα. Κάππου παράπεσαν τα
τελωνειακά χαρτιά, το Ε1, Ε3,, κάπου ταλαιπωρήθηκαν από χαρτοφύλακα σε
χαρτοφύλακα και ξεχάστηκαν. Αυτή είναι η ιστορία τους”
“Η
αλήθεια είναι” λέει ο Πέτρος Πέτρινος
“ότι ο τηρούμενος νόμος των διαδικασιών του εφοδίου έχει μια άλλη λογική. Μια
λογική που ισχύει από τη δεκαετία του 50 και του 60. Ο εκτελωνιστής που παίρνει
την εντολή ενός εφοδιασμού, πρέπει να συνοδεύσει το φορτίο μέχρι το πλοίο, όχι
μόνο αυτό αλλά το εφόδιο πρέπει να μεταφερθεί συνοδεία τελωνειακού υπαλλήλου. Ο
τελωνειακός υπάλληλος με ευθύνη του συνοδεύει το εφόδιο Αυτές οι ενέργειες γίνονται μετά το πέρας του
τελωνισμού, από το τελωνείο εισαγωγής μέχρι το πλοίο. Αυτή η συνοδεία έχασε την
αξιοπιστία της τα τελευταία χρόνια και καταργήθηκε. Κανονικά έπρεπε να
καταργηθεί και η επιστροφή στο Τελωνείο του Ε. Έτσι θα είχαμε λιγότερες
γραφειοκρατικές διαδικασίες και λιγότερα
καρδιοχτύπια. Δυστυχώς μειώθηκαν οι υποχρεώσεις της Δημόσιας Υπηρεσίας και
αυξήθηκαν αυτές του ιδιωτικού τομέα. Έτσι βρεθήκαμε στη σημερινή κατάσταση”.
Βρισκόντουσαν
ακόμα έξω από το τελωνειακό κατάστημα και ανάλυαν τις πιθανότητες της ανεύρεσης
του Ε. Μια φωνή από το βάθος, εκεί που ήταν ο υπάλληλος που τους εξυπηρέτησε,
σταμάτησε τους συλλογισμούς τους:
“Κύριε
Πέτρινε” λέει ο άλλος ξαφνικά: “Τώρα θυμήθηκα. Το Τελωνείο Ελευθέριος Βενιζέλος
μου ζήτησε αυτό το Ε του εφοδίου και τηλεφωνικώς. Θυμάμαι ήταν ή την Δευτέρα ή
την Τρίτη. Σήμερα είναι Παρασκευή. Έτσι δεν είναι;”
“Κύριες
Πέτρινε, τι λες; Πάμε στην πέτρινη ταβέρνα;” λέει ο Πετρόπουλος και κοιτάζει
στα μάτια τον συνομιλητή του. “Δεν θα ήθελα να χάσω με τίποτα την απόλαυση της
θάλασσας, του ήλιου και του τσίπουρου.”
Ο Πέτρος
Πέτρινος χαμογέλασε με ικανοποίηση. Η απόλαυση κτύπησε και τη δική του
αισθητική. Δεν άφηνε ευκαιρίες να Πάνε χαμένες όταν έβγαινε από τα τέσσερα
ντουβάρια του γραφείου του, όταν δεν έβλεπε τηλέφωνα, χαρτιά, διασαφήσεις,
φορτωτικές, σκοτάδια της ψυχής, όταν δεν άντεχε στην πίεση για το συντονισμό
του χρόνου με κάποιο τρόπο, όταν δεν
έβλεπε τον παγκόσμιο χάρτη μπροστά στα μάτια του, όταν δεν έβλεπε τους ίδιους
ανθρώπους όλες τις εργάσιμες ώρες. Του δημιουργούσε πρόβλημα το κτύπημα του
τηλεφώνου αλλά και ο συριστικός ήχος του θυροτηλεφώνου. Καημένη ελευθερία πως
σε μάντρωσαν.
***
Η σκηνή στο
Τελωνείο Αερολιμένα Ελευθέριος Βενιζέλος έχει μια ατμόσφαιρα σαν από πανόμοια
σύσκεψη σε Αστυνομική Διεύθυνση. Ψάχνουν να βρουν τον ένοχο του
οικονομικού εγκλήματος. Ποιος χρωστάει; πόσα χρωστάει; πως θα πετύχουμε την
είσπραξη; Στην σύσκεψη παίρνουν μέρος η Γενική Διευθύντρια, ο Υποδιευθυντής του
Τελωνείου, το Δικαστικό, οι ατέλειες, η προϊστάμενη της εισαγωγής. Το επίμαχο
θέμα είναι η ένταση στη εισροή μετρητών του Δημόσιου Λογιστικού,. Την εισήγηση
ένταση εισροής μετρητών έχει ξεκινήσει η Διευθύντρια:
«Πιεζόμεθα
από το Υπουργείο να έχουμε μια μεγαλύτερη εισροή μετρητών. Η πρώτη μας
προσπάθεια είχε κάποια αποτελέσματα. Δεν θεωρήθηκαν αρκετά ικανοποιητικά,
πρέπει να εντείνουμε ακόμα περισσότερο την προσπάθεια. Σε πρώτο στάδιο
προσπαθήσαμε να ελαττώσουμε τις εκκρεμότητες σε χρηματικές παρακαταθήκες. Το
πετύχαμε σε ένα ποσοστό εβδομήντα τα εκατό. Ύστερα ήλθε η σειρά των προσωρινών
ατελειών,. Εδώ μπλέξαμε με τις νομικές διαδικασίες και αντιμετωπίσαμε ενστάσεις
από δικηγόρους, από ερμηνείες νόμων και διαταγών. Σπαταλιέται χρόνος
ακολουθώντας μια τέτοια διαδικασία.
Μια καλή διοίκηση, συνήθως στηρίζεται στην εμπιστοσύνη των
συναλλασσομένων.
«Μήπως
υπάρχει κανένας άλλος τρόπος να αυξηθεί η ρευστότητα;»
Το λόγο
παίρνει ο υπάλληλος του Δικαστικού :
«Η άσκηση
πίεσης φέρνει κυρίως; αρνητικά αποτελέσματα. Μια καλή διοίκηση, συνήθως
στηρίζεται στην εμπιστοσύνη των συναλλασσομένων. Πιθανώς να χρειάζεται
καλύτερος έλεγχος προ της γέννησης της οικονομικής πράξης. Να ληφθούν κάποια
προληπτικά μέσα που θα μειώσουν τις οικονομικές εκκρεμότητες»
«Τι
εννοείται;»
«Να
δημιουργηθούν πρότυπα που να τα ακολουθήσουν όλοι, διοίκηση και
συναλλασσόμενοι. Αυτά τα πρότυπα να προσαρμόζονται συνέχεια με γνώμονα όχι μόνο
το Δημόσιο λεγόμενο συμφέρον αλλά και την αντοχή των συναλλασσόμενων.»
«Τι
προτείνετε δηλαδή;»
«Ενημέρωση,
Ενημέρωση σε βάθος χρόνου. Να διευκολύνουμε την συναλλαγή που είναι η αρχή της
ρευστότητας αλλά ταυτόχρονα να την ελέγχουμε.»
«Έχουμε ένα
εργαλείο όμως στο Δημόσιο που το χρησιμοποιούμε τακτικά……» λέει η Διευθύντρια.
«Για πιο
πράγμα πρόκειται …….. κατονομάστε το!!!»
«Μα για το
πρόστιμο, ο πειθαναγκασμός», συνεχίζει χωρίς δυσκολία ο υπάλληλος του
δικαστικού τμήματος.
«Θέλει
προσοχή η εφαρμογή αυτού του εργαλείου. Αν είναι δυσανάλογο από τη αποδοχή θα
φέρει δυσάρεστα αποτελέσματα».
«Να
προχωρήσουμε στην επιβολή προστίμων» λέει η Διευθύντρια, ήρεμα και αργά.
« Μα θα
προκαλέσουμε. Θα έχουμε αντιδράσεις.»
«Το Δημόσιο
συμφέρον και το Δημόσιο Λογιστικό, αυτή τη στιγμή, είναι πάνω από όλα.
Τουλάχιστον για ένα χρονικό διάστημα θα πορευτούμε έτσι.»
«Κυρία
Διευθύντρια, η συναλλαγή όπως ξέρετε, καλύτερα από εμένα» λέει ο υπάλληλος των
ατελειών «έχει δύο όψεις. Η όψη που δεν φαίνεται και δεν φτάνει σε εσάς, είναι
οι διαμαρτυρίες. Διαμαρτυρίες που έχουν όταν εκδηλώνονται πολλές μορφές.»
«Αν δεν
μπορείτε από αυτή τη θέση ……..» απαντά ήρεμα με χαμόγελο ή Διευθύντρια, και
συνέχισε «αν δεν μπορέσει η υπηρεσία να σταθεί στο ύψος της, θα πρέπει και οι
δημόσιου λειτουργοί της να υποστούν τις συνέπειες πειθαρχικών διώξεων.»
«Να μην
βγάζουμε ……….» Δεν συνέχισε ο υπάλληλος των ατελειών την ολοκλήρωση της
πρότασης του, τη διέκοψε. Γρήγορα, γρήγορα ψιθύρισε ένα «καλώς» και σιώπησε.
«Υπάρχει
κάποια άλλη απορία;» ερωτά η Διευθύντρια και περιφέρει τα μάτια της στους
τέσσερις υπαλλήλους της σύσκεψης.
***
Η υπόθεση
του εφοδίου είχε αφορμίσει ιδιαίτερα. Έπρεπε να βρω τρόπους αντιμετώπισής του.
Τα μηνύματα που είχαν έλθει σε γνώση μου ήταν αρνητικά. Σηκώνω το τηλέφωνο και
σχηματίζω τον αριθμό του πελάτη.
«Καλημέρα
Άννα. Ο Πέτρος Πέτρινος είμαι ……..» και συνεχίζει:
“Ένα εφόδιο
υπάρχει σε εκκρεμότητα. Δεν έχει επιστραφεί στο Τελωνείο Εισαγωγής το αντίτυπο
Ε. Ξέρεις τίποτα για την τύχη του; μπορείς να με ενημερώσεις;”
“Πέτρο, έδωσα
εντολή να ερευνήσουν την υπόθεση. Πρόκειται για το υδρόφωνο αν δεν κάνω λάθος.
Να βρουν βήμα, βήμα τη διακίνηση του υδρόφωνου. Να βρουν που βρίσκεται και
ποιος το χρησιμοποιεί. Περιμένω σύντομα νέα των αρμοδίων, αυτών που
χρησιμοποίησαν το υδρόφωνο σε πρόγραμμα” Μετά από λίγη σιωπή: “Ξέχασα να σου πω
ότι το Τελωνείο του Αερολιμένα έστειλε σημείωμα για τακτοποίηση του εφοδίου. Το
σημείωμα ζητά την προσκόμιση του έγγραφου Ε. Σε αντίθετη περίπτωση να πληρωθούν
οι δασμοί με τους σχετικούς τόκους”.
”Πότε πρόλαβε
η υπηρεσία του Τελωνείου και έστειλε την ειδοποίηση; Να μια ακόμα απορία. “Εγώ
να δεις εδώ, έχω πυροβοληθεί στην κυριολεξία από συνεχή τηλεφωνήματα. “
“Και εμείς
εδώ δεχτήκαμε τηλεφωνήματα” απαντά ο πελάτης.
“Δεχτήκατε
τηλεφωνήματα; ποιο ήταν το ύφος τους;” λέει ο εκτελωνιστής Πέτρος Πέτρινος.
“Είχαν ένα
τόννο εκβιασμού ………”
“Δηλαδή,
δώστε μου λεπτομέρειες”
“Αν
πληρώσουμε το εφόδιο τότε δεν θα έχουμε να υποστούμε κάποιους ελέγχους”
“Τι είδους
ελέγχους;”
“Μας
μιλούσαν τα τηλεφωνήματα για γενικούς ελέγχους κλπ, κλπ”
“Μάλιστα,
μάλιστα, έτσι αόριστα;!!!”
“Έτσι
αόριστα και παρελθοντολογικά”
“Καλώς»
«Τι
προτείνεις Πέτρο ……..”
“Κοίταξε,
μπορώ να καταθέσω αίτηση έλεγχου στο Τελωνείο που είναι αγκυροβολημένο σήμερα
το πλοίο. Θα μεταβεί ελεγκτής για πιστοποίηση, με βάση τα σχετικά έγγραφα του
εφοδιασμού. Θα βεβαιώσει την ύπαρξη του οργάνου στο πλοίο και αυτό είναι όλο
………..Δηλαδή προτείνω να ζητήσω έλεγχο από το Τελωνείο αφού εξασφαλίσουμε ότι το
υδρόφωνο βρίσκεται στο πλοίο …….. είναι μια διαδικασία που χρησιμοποιείται
τακτικά για τέτοιες περιπτώσεις. Συζητείστε το με τον Πρόεδρο του Ιδρύματος και
επανερχόμαστε ……… έχουμε τη σιγουριά ότι ο παραλήπτης είναι φορέας του
ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, μια πρόσθετη εξασφάλιση”.
Ο πελάτης
είχε αποδεχθεί την απώλεια του Ε και έψαχνε να βρει την αιτία. Εγώ προσπαθούσα
να κάνω καλύτερα τη δουλειά μου έχοντας βέβαια και το σχετικό άγχος. Το
Τελωνείο και η φωνή από το τηλέφωνο δεν <ενοχλούσε> μόνο εμένα σαν
εκτελωνιστή, τον αδύναμο κρίκο στο κύκλωμα των εισαγωγών, <ενοχλούσε> και
τον πελάτη. Ξέφυγε από τον ρόλο του και έγινε <Τηλεφωνικός Εισπράκτορας>.
Τις δικαιολογίες που παρουσίαζε σε εμένα, τις χρησιμοποιούσε και στην
επικοινωνία του με τον πελάτη. Έπαιζε σε δύο ταμπλό. Ασφυκτική πίεση για να
καταβληθούν χρήματα, χωρίς να ακολουθηθεί η νόμιμη νομοθετημένη διαδικασία.
Άραγε γιατί;
Οι καιροί
είχαν αλλάξει ριζικά από τις συνήθειες που υπήρχαν στο παρελθόν. Ο πατέρας μου,
πάλι μισοφαίνεται η σκιά του, έπαιρνε αφορμή για την κακή σημερινή
πραγματικότητα και αναφερόταν με ιδιαίτερη νοσταλγία για τη συμπεριφορά του
Τελωνειακού Διευθυντή, του μοναδικού Πρώτου Τελωνείου, στην περιοχή του Αγίου
Νικολάου, του Πειραιά. Εκείνη την εποχή, τη δεκαετία του ’30, ο Διευθυντής του
Τελωνείου διέσχιζε της οδού Τσαμαδού του Πειραιά, και της Εθνικής Αντιστάσεως
βραδινές ώρες. Έκανε και παραινέσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι το Τελωνείο
δούλευε, όχι μόνο τα Σάββατα αλλά και τα απογεύματα. Αν λοιπόν ο Διευθυντής
έπρεπε να περάσει από την αγορά του Πειραιά, για κάποιο προσωπικό λόγο, είτε
πηγαίνοντας σε κάποιο φιλικό σπίτι, είτε να κάνει κάποια αγορά, καληνύχτιζε,
στη σειρά τους ιδιοκτήτες των μαγαζιών, ακόμα και με τα μικρά τους ονόματα.
Ακουγόντουσαν
και προτάσεις που σήμερα, στο λαβύρινθο της απρόσωπης λαοθάλασσας που κινείται
στο πεζοδρόμιο των μαγαζιών του Πειραιά, φαντάζουν σαν μύθοι <Κίμωνα, εχτές
πήρες ένα φορτίο σαπούνι από τις Γενικές Αποθήκες, χρωστάς τους δασμούς, μόλις
διευκολυνθείς, έλα να πληρώσεις ………>
‘Και οι
κατασχέσεις και οι πλειστηριασμοί, που μου αναφέρεις συνέχεια………’, τον διέκοπτα
τον πατέρα μου.
“Άλλο
πράγμα η συμπεριφορά και άλλο η ανάληψη οικονομικών υποχρεώσεων. Εγώ έμενα
πάντα με ανοικτά στόμα σε τέτοιες διηγήσεις. Η ανθρώπινη εμπιστοσύνη ήταν στην
καλύτερη της μορφή. Καμμιά φορά τον απόπαιρνα. “ Τα λες υπερβολικά”. Η απάντηση
του ήταν μονοκόμματη: “Η αγορά του Πειραιά ήταν μια οικογένεια με τους κλώνους
της. Το Δημόσιο υπηρετούσε το εμπόριο.”
Η
τηλεφωνική ενόχληση του Τελωνείου προς τον πελάτη συνεχίστηκε. Ήθελε με αυτή
την εκβιαστική κίνηση να αποσπάσει μια θετική απάντηση. Ύστερα θα ήταν όλα
εύκολα. Λίγο καλοσύνη, λίγο εκβιασμό, λίγο αγριάδα στη φωνή, λίγο εξουσία,
διαμόρφωναν ένα σκηνικό φρίκης.
<Τι
διάβολο γίνεται εκεί κάτω στο Τελωνείο Αερολιμένα; σχεδίασαν καμμιά εισπρακτική
μηχανή με τις σύγχρονες μεθόδους της τεχνολογίας και της ψυχολογίας του πελάτη,
να καλύψουν τις τρύπες των ταμειακών ελλειμμάτων;> Άρχισα να αναρωτιέμαι.
<Τηλέφωνα στον εκτελωνιστή, τηλέφωνα στον πελάτη, κάποιος θα λυγίσει, θα
φοβηθεί και θα πληρώσει. Χρήματα για τον κορβανά του προϋπολογισμού;> Αχ!
Αυτή η προφορική επικοινωνία έχει και αποχρώσεις εκβιασμού.
Δεν μπορείς να ξεφύγεις ποτέ από τις <δαγκάνες> του
Δημοσίου.
“Κύριε
Πέτρινε, από το Τελωνείο, η Νικολάου είμαι.” Πάλι η πρωινή ενόχληση. Δεν
μπορείς να ξεφύγεις ποτέ από τις <δαγκάνες> του Δημοσίου.
“Μάλιστα”
κρατάω την ευγενική μου φρασεολογία ακόμα. Δεν με αφήνουν τα χρόνια που έζησα
κοντά τους να ξεσπάσω.
“Σήμερα
είναι Τετάρτη, μέχρι την Παρασκευή να έλθεις να πληρώσεις. Τι κάνεις εκεί ;”
Καμμιά νύξη για την επικοινωνία της με τον πελάτη. Άφησα το υπονοούμενο <τι
κάνεις εκεί;> σκόπιμα να περάσει, έτσι, ασχολίαστο. Ο έλεγχος ακόμα και των
κινήσεών μου την ενοχλούσαν.
“ Κυρία
Νικολάου, δώστε μου μια εβδομάδα καιρό ακόμα; ………….»
“Δεν μπορώ,
η υπόθεση είναι σε εκκρεμότητα από τον Ιούνιο του προηγούμενου χρόνου και
έχουμε Σεπτέμβριο ……”
“Ε!!! καλά,
κάνε ότι θέλεις …..”
“Κοίταξε,
πρέπει να έλθεις να πληρώσεις. Να σου δώσω μια προθεσμία μέχρι την επόμενη
Τρίτη;”
“Πρέπει να
σου πω ότι σκοπεύω να δικαιολογήσω την απώλεια του Ε. θα αναπαραγάγω το
αντίτυπο Ε νόμιμα. Θα σου καταθέσω αίτηση για νέα έκδοση ενός αντιτύπου”.
Η φωνή από
την άλλη άκρη σταμάτησε για μια στιγμή να ακούγεται. Ίσως να περίμενε και άλλες
λεπτομέρειες, ίσως να είχε πανικοβληθεί.
“Δεν
γίνεται αναπαραγωγή του αντιτύπου Ε. Δεν γίνεται …………” η φωνή σταμάτησε, έψαχνε
να βρει τις κατάλληλες λέξεις. Έβλεπε ότι έχανε το παιχνίδι της πληρωμής, τον
εκβιασμό πληρωμής που είχε στήσει τόσο έντεχνα σε εμένα τον εκτελωνιστή, στο
πελάτη που είχε εκφοβίσει, ποιος ξέρει με τι φράσεις;
“Νομίζω ότι
γίνεται αναπαραγωγή αντιτύπου. Φυσικά μετά από το σχετικό έλεγχο. Υπάρχει το
τιμολόγιο, υπάρχει ο αριθμός παραγωγής της συσκευής (serial number). Δεν
βλέπω καμμία δυσκολία. Το πρόβλημα λύνεται …………»
«Να έλθεις
μέχρι την Τρίτη να πληρώσεις. Δεν θα συνεχίσω την κουβέντα μαζί σου. Έχω κόσμο
εδώ να εξυπηρετήσω» και κλείνει το τηλέφωνο.
«Αυτή είναι
η ενδεδειγμένη λύση στη απώλεια του Ε ή του Ε3 στο εφόδιο. Η αναπαραγωγή ενός
αντιτύπου μετά από τελωνειακό έλεγχο”. Μιλούσα στον αέρα χωρίς να έχω κανένα
αποδέκτη. Όλα είναι έτοιμα για την αναπαραγωγή ενός νέου αντιτύπου Ε: το μόνο
που χρειαζόταν ήταν η εντολή του πελάτη.
Σε
τηλεφωνική επικοινωνία με τον καπετάνιο, διασφαλίστηκε η πραγματική του θέση,
το υδρόφωνο βρισκόταν στη θέση του, στο πλοίο. Είχα πάλι το πάνω χέρι σε αυτή την
τελωνειακή διαδικασία. Έγινε μια παρατυπία, καλώς ή κακώς έγινε. Μπορεί όμως να
επανέλθουν τα πράγματα στο σωστό τους δρόμο, εύκολα και ανώδυνα.
Ο πελάτης
θα πάρει την απόφαση, είτε για έλεγχο του υδρόφωνου στο πλοίο από τον
τελωνειακό υπάλληλο, είτε για την πληρωμή του. Αυτός έχει την δυνατότητα να
σταθμίσει όλα τα αρνητικά ή τα θετικά σημεία. Ο πελάτης, ακόμα και αν είναι
φορέας του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα δεν μπορεί να αντισταθεί σε τηλεφωνικούς
φραστικούς εκβιασμούς, σε πιθανές συστάσεις Τελωνειακών Επιτροπών Ελέγχου.
Αποφεύγει, ακόμα και από τα <αδέλφια του> αυτές τις διαδικασίες. Άρχισα
να χαμογελώ από μέσα μου. Να δεις που θα υποκύψει και θα πληρώσει το εφόδιο. Να
δεις ………ενώ, εγώ σαν εκτελωνιστής, ξεπέρασα τις εκφοβιστικές τηλεφωνικές συνδιαλέξεις
και βρήκα τη λύση στην παρατυπία, αυτός φαίνεται Σνα μην τις ξεπέρασε. Το
Τελωνείο έδειξε για άλλη μια φορά ότι αν θέλει μπορεί να χρησιμοποιεί μεθόδους
παλαιούς, άλλων καιρών, τότε που το κράτος ήταν μια εισπρακτική μηχανή για τις
ανάγκες των πολέμων και της χλιδής της εξουσίας. Δεν ξέρω πως και γίνεται, αυτό
το Τελωνείο να βουτά ξανά στο παρελθόν, να χρησιμοποιεί τέτοιες μεθόδους
είσπραξης, αφού δεν φαίνονται πόλεμοι στην Ελλάδα ή μήπως πρόκειται να γίνουν;
Σεπτέμβριος
2006
Σημ: Οποιαδήποτε ομοιότητα με την πραγματικότητα
είναι εντελώς συμπτωματική
|
Δείτε πίνακα διηγημάτων στην Ανάρτηση
της 12/4/2014
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου