Προσκύνημα στη Μονή Καλτεζάς, Οδοιπορικό 18 Απριλίου 2014

Προσκύνημα στη Μονή Καλτεζάς, Οδοιπορικό 18 Απριλίου 2014

Γιώργος Γραικός Προσκύνημα στη Μονή της Καλτεζάς Τόπος πρώτης «συνάθροισης» των ελεύθερων Ελλήνων σε κράτος Ν. Κηφισιά 2005 Bookstars.gr Βιβλιαράκι καρφίτσας σελ 14

Προσκύνημα στη Μονή Καλτεζάς

Οδοιπορικό

Η Μονή της Καλτεζάς είναι κτισμένη σε ένα μικρό ύψωμα στο νότιο τμήμα του Νομού Αρκαδίας με τα σύνορα του Νομού Λακωνίας. Απέχει από την Τρίπολη 31 χιλιόμετρα. Παίρνοντας το δρόμο από την Τρίπολη προς την Καλαμάτα, συναντούμε την μικρή πολίχνη της Κάτω Ασέας και στρίβουμε αριστερά σύμφωνα με την πινακίδα προς τα χωριά Πάπαρη, Σκορτσινού, Γραικού. Προτού να φτάσουμε στο χωριό Πάπαρη, φαίνονται τα σπίτια του, η πινακίδα μας οδηγεί να στρίψουμε προς τα αριστερά. Περνάμε μέσα από το χωριό Δάφνη – Μανιάτι και προχωράμε για τη γέφυρα του χείμαρρου Λαγκαδά. Ακολουθώντας το χείμαρρο Λαγκαδά φθάνουμε στη Μονή. Από τη γέφυρα έως τη Μονή ο δρόμος είναι νέος και παρακάμπτει τα χώρια Μαυρογιάννη – Κουβέλια – Καλτεζάς. Είναι χωματόδρομος 4 χιλιόμετρα απόσταση αλλά άνετα περνούν κάθε είδους οχήματα. Υπάρχει και άλλος δρόμος από τα χώρια Μαυρογιάννη – Κουβέλια – Καλτεζάς που καταλήγει στη Μονή. Είναι 7 χιλιόμετρα επί πλέον και έχει πολύ στενές και επικίνδυνες στροφές. Είναι ένα ρίσκο αυτή η διαδρομή. Αν ο επισκέπτης έρχεται από το δρόμο Τρίπολη –Σπάρτη μπορεί να έλθει από Βλαχοκερασιά- Καλτεζάς- Μονή.

Ο δρόμος είναι ασφαλτοστρωμένος στο μεγαλύτερο μέρος του και ακολουθεί ένα μεγάλο ρέμα χωρίς νερό. Χρόνια πολλά χρειάστηκαν για να δημιουργηθεί αυτή η κοίτη του ξερού ρέματος με το όνομα Λαγκαδά. Φαίνεται όμως ότι στα πολύ παλιά χρόνια θα υπήρχε νερό από κάποιες πηγές εκεί κοντά που στέρεψαν. Είναι μια διαδρομή απομονωμένη, λες ότι δεν θα σε βγάλει πουθενά. Σε μερικά σημεία του δρόμου υπάρχει μόνο χώμα, ένδειξη ότι και τα γύρω χωριά και τη Μονή της Καλτεζάς, τα έχουν παραμελημένα. Στα αριστερά μαζί με το δρόμο, σε ακολουθεί και το ρέμα, αρκετά μεγάλο σε πλάτος. Μπορεί το χειμώνα να πλημμυρίζει, να πλημμυρίζει και ο ασφαλτοστρωμένος δρόμος. Να κόβεται η επικοινωνία με τη Μονή της Καλτεζάς. Από τα αριστερά βουνά με τη δένδρα της περιοχής, γλατσινιές, πουρνάρια, γκορτσιές, το ίδιο και στα δεξιά μετά το ρέμα. Προχωράς σιγά με το αυτοκίνητο, δεν μπορείς να αναπτύξεις ταχύτητα, και περιμένεις να δεις  ένα πλάτωμα, να δεις μια κορυφή  βουνού να απλώσει το μάτι σου. Όμως τίποτα, το ίδιο σκηνικό κι απαράλλαχτο. Βρίσκεσαι σε ένα φυσικό <τούνελ > χωρίς κάλυμμα <θαμμένος> και προχωράς.

Μετά από μισής ώρας διαδρομή παρουσιάζεται μπροστά στα μάτια σου το κτίσμα του Μοναστηριού. Έτσι ξερακιανό και <φθαρμένο> από τα χρόνια. Είναι ένας λοφίσκος και επάνω του το πέτρινο Μοναστήρι της Καλτεζάς. Έχει ο λοφίσκος θέα προς μια πλευρά, προς τη Δύση. Οι άλλες πλευρές είναι τυφλές, βλέπουν τα βουνά, κοντινά, τα αγγίζεις με τα ακροδάκτυλα σου. Ευτυχώς έχεις άπλωμα μπροστά σου ανασαίνεις με ανακούφιση. Ξεχνάς το <τούνελ> που πέρασες.

Το ζευγάρι, τακτικοί επισκέπτες της γύρω περιοχής, κατέβηκαν από το αυτοκίνητο. Το πέτρινο Μοναστήρι φάνταζε μπροστά τους έρημο, μόνο. Την ανακούφιση από την απομόνωση της διαδρομής, την αντικατέστησε η μοναξιά. Μοναξιά παντού στις πέτρες, στα δένδρα, στα μικρά μπαλκόνια των κελιών της Μονής, ακόμα και στο μικρό κήπο, φτιαγμένο σε μια πεζούλα δίπλα από το κτίσμα, με λαχανικά της εποχής. Έβλεπαν ότι ο κήπος είχε περιποίηση από ανθρώπινα χέρια, σκαμμένο το χώμα, με μερικά πράσα στην άκρη του αλλά τον περιέβαλε μια <μουγκαμάρα>, η πρώτη εξαδέλφη της μοναξιάς.

«Να κάνουμε το γύρω του Μοναστηριού Πανωραία ……….»

«Να κάνουμε ………… να γνωρίσουμε ………….»

«Μπορεί να μην υπάρχει ψυχή ζωντανή ………… φαινόταν από μακριά, όταν περνούσαμε τον επαρχιακό δρόμο Πάπαρη -Σκορτσινού –Γραικού, σε προηγούμενες επισκέψεις μας. Έλεγες κοντά είναι, θα είναι έρημο. Δεν πέσαμε και πολύ έξω. Μια ιστορική Μονή. Μια μοναδική τοποθεσία συνδεδεμένη με το νεώτερο ελληνικό κράτος. Σε αυτή έγινε η πρώτη Συνέλευση της Πελοποννησιακής Γερουσίας. Οι Έλληνες με την <υπερηφάνεια > της ελευθερίας στο πρόσωπο, έλαμπαν από χαρά και συγκίνηση, συνεδρίασαν για πρώτη φορά εδώ ……………»

«Πότε έγινε η <Εθνοσυνέλευση>; ……………»

«Ένα ή δύο μήνες μετά την επανάσταση, μετά την 25^η Μαρτίου ………… είναι η πρώτη <Εθνοσυνέλευση> μετά την Οθωμανική σκλαβιά»

Ο Φίλιππας και η Πανωραία προχωρούσαν κατά μήκος του Μοναστηριού -φρουρίου. Πέρασαν τη μια πλευρά, διέκρινες την σιδερένια είσοδο και άρχισαν να περπατούν στην άλλη στρίβοντας δεξιά. Αυτή ήταν πιο μεγάλη σε μήκος. Η πλευρά είχε την αρχιτεκτονική μορφή όπως σε όλα τα Μοναστήρια, μικρά παράθυρα για λίγο φωτισμό, που και που μιας σταλιάς μπαλκόνια, ψηλά, πολύ ψηλά τα κελιά αυτών που μονάζουν. Η απόσταση από το δρόμο μέχρι τα πρώτα κελιά ξεπέρναγε τα οκτώ με εννέα μέτρα. Ήθελαν να γνωρίσουν πρώτα την περιοχή. Ύστερα από λίγο, προτού να προλάβουν να γυρίσουν προς την τρίτη πλευρά του κτίσματος – φρουρίου, ακούν τη φωνή:

«Ελάτε από την πόρτα, ελάτε ………..»

Ήταν μια καλόγρια που καλούσε για επίσκεψη. Κοιτάζονται στα μάτια ο Φίλιππας και η Πανωραία και κουνάνε το κεφάλι τους. Ένδειξη ότι δέχονται να επισκεφθούν το εσωτερικό του Μοναστηριού.

Θα είναι όπως τα άλλα;

Έχουν επισκεφθεί μερικά, όχι μόνο στην ίδια περιοχή άλλα και σε πιο απομακρυσμένες, σε όλη την Ελλάδα.

Έχουν τους ίδιους λειτουργικούς χώρους;

Ο Φιλιππας μάλιστα χόρτασε, όταν επισκέφθηκε το Άγιο Όρος.

Μια επί πλέον επίσκεψη δεν θα έβλαπτε.

Θα έβλεπαν διαφορές; Θα

αποκτούσαν νέες εμπειρίες;

Η προτίμηση των προεστών και δημογερόντων της Πελοποννήσου για μια εθνοσυνέλευση σε αυτό το Μοναστήρι της Καλτεζάς κάτι θα σήμαινε. Δεν μπορεί. Η περιοχή  είχε τους διακεκριμένους ήρωες του Είκοσι Ένα. Τον Ακοβίτη ελευθερωτή του Γένους, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον μπουρλοτιέρη των ψυχών Παπαφλέσσα, από την Πολιανή, μόνασε στη μονή Ρεκίτσας, τον Νικήτα Σταματελόπουλο, τον επονομαζόμενο Νικηταρά από το Τουρκολέκα και τέλος τον Δυραχίτη Παναγιώτη Κεφάλα, τον αλωτή της Τριπολιτσάς. Το Πάνθεον συνεχιζόταν με άλλους μικρότερους, ανώνυμους οπλαρχηγούς και αγωνιστές. Δεν είχαν τελειωμό οι ήρωες και οι θυσίες.

Η Συνέλευση της Πελοποννησιακής Γερουσίας στη Μονή της Καλτεζάς είναι μια ιδανική επικεφαλίδα, ιδανικό όραμα για μάζες, φονικά αδελφών, έρωτες, μίση, εκδικήσεις, ελευθερία, ιδιοκτησία, ισότητα, ψωμί για την οικογένεια. Το κάλεσμα της γερόντισσας γινότανε ακόμα πιο έντονο. Νόμιζε ότι δεν την άκουσε το ζευγάρι που περπατούσε γύρω από το Μοναστήρι – Φρούριο. Νόμιζε ότι δεν κατάλαβαν την πρόσκληση, δεν πρόσεξαν την είσοδο για το Μοναστήρι, όπως περνούσαν δίπλα. Ερχόντουσαν κατά κύματα δεύτερες και τρίτες προτάσεις στα αυτιά του ζευγαριού:

«Ελάτε από την πόρτα, είναι από το πίσω μέρος, στην άλλη πλευρά του κτιρίου, γυρίστε πίσω ……..»

***

Μετά από λίγα λεπτά, η σιδερένια πόρτα του Μοναστηριού άνοιξε διάπλατα. Η γερόντισσα τους καλωσόρισε πρόσχαρη:

«Περάστε να σας δείξω το ναό»

Προχώρησαν σε ένα ξέφωτο, μια αυλή με μικρά κτίσματα γύρω γύρω στον εξωτερικό τοίχο και μια εκκλησία στην δεξιά πλευρά, όπως μπήκαν στην είσοδο. Είδαν τον καθαρό ουρανό από πάνω τους πάντα. Όταν ο Φίλιππας μπαίνει στα Μοναστήρια ο νους του πηγαίνει στο Θεό. Προσπαθεί να συνταιριάξει την καθημερινότητα με το αιώνιο, την ανθρώπινη ζωή με την αιώνια ζωή, το απλό με το κακό και το καλό. Όταν προχώρησαν στο ξέφωτο, φαντάστηκε την ψηλή σκάλα που ενώνει τη γη με τα ουράνια. Την είδε εκεί δίπλα τους να στέκεται και να τους περιμένει. Έκανε νοερά το πόδι του να πατήσει στο πρώτο σκαλί, συνάντησε όμως την αίσθηση του κενού.

Η γερόντισσα τους άνοιξε την πόρτα της εκκλησίας να μπουν στο εσωτερικό της. Ήταν όλα καλοβαλμένα, καθαρά, σε καλή κατάσταση.

«Η εκκλησία είναι αφιερωμένη στη χάρη του Αγίου Νικολάου. Οι αγιογραφίες είναι έργο μιας μοναχής. Έχει ασκήσει την τέχνη της και σε άλλους ναούς και μοναστήρια. Ο θεός και ο Άγιος Αντώνιος της δίνει συνέχεια δύναμη να τον εκφράζει μέσα από τα έργα της ……….»

Η γερόντισσα ακουγόταν στην τοπική διάλεκτο, ήταν ένας αλλιώτικος τονισμός των συμφώνων,  μια μεγαλύτερη καθυστέρηση στην εκφορά των φωνηέντων, μέσα από τη δυνατή φωνή της. Ο Φίλιππας ένιωσε μια οικειότητα στην απόχρωση της διαλέκτου της καλόγριας, γνώριμα ακούσματα. Ακούσματα της περιοχής της Τρίπολης. Μεταφερόταν πίσω στα παιδικά του χρόνια, όταν έκανε διακοπές το καλοκαίρι, στην ιδιαίτερη πατρίδα του πατέρα του, στο Γραικού. Ο Γραικός της επαρχίας του Λεονταρίου ήταν δεν ήταν δέκα χιλιόμετρα, σε ευθεία γραμμή από το Μοναστήρι. Ήταν σαν να άκουγε τη διάλεκτο των Γραικέων, να του αφηγούνται ιστορίες, να λένε ανέκδοτα, να βρίσκουν λόγια θαυμασμού για τον έφηβο από την πρωτεύουσα.

Οι αγιογραφίες της εκκλησίας  είχαν έντονους χρωματισμούς. Διακρινόταν η τεχνοτροπία του καλλιτέχνη. Η θηλυκή υπόσταση της καλόγριας <έβγαινε> στις προσπάθειες της να απεικονίσει τα πρόσωπα του Χριστού, της Παναγίας, των Αγίων της Ιεροσύνης. Τα χαρακτηριστικά τους είχαν μια <λεπτότητα γραμμής>, παρουσίαζαν μια ευκρίνεια στις γραμμές του σώματος, του προσώπου, των χεριών, των ράσων, των ματιών της αγιογραφίας. Έβγαινε μια διακριτικότητα που πηγάζει από τη γυναικεία φύση. Μια λεπτότητα που εκφράζεται με τη γυναικεία λεπτομέρεια. Οι αγιογραφίες δεν είχαν <βάθος>, δύναμη έκφρασης. Είχαν όμως αγάπη, ευαισθησία, λεπτότητα, τάξη.

«Να σας διηγηθώ με σύντομα λόγια το ιστορικό της ανεύρεσης της άγιας εικόνας του Αγίου Νικολάου. Εδώ, αυτή είναι η εικόνα ………….. που έχετε μπροστά σας. Ήταν ένας χωρικός …………..»

«Το Μοναστήρι των Καλτεζών έχει μία ιστορία που αρχίζει γύρω στο 1233 μχ. Είναι αφιερωμένο στη χάρη του Αγίου Νικολάου. Υπάρχει τουρκικό έγγραφο που προσδιορίζει την ιδιοκτησία του Μοναστηριού σε αυτόν τον τόπο. Είναι περίπου πενήντα στρέμματα με ένα ρέμα που διασχίζει την τοποθεσία. Στο έγγραφο αναφέρεται ότι το έδαφος είναι παραμελημένο και δασώδη, δείγμα ότι έχει μείνει ακαλλιέργητο. Κατά την παράδοση λειτουργούσε και τότε το  Μοναστήρι αλλά ερήμωσε από άγνωστους λόγους, χωρίς να αφήσει ίχνη. Τα ερείπια του βρέθηκαν καλυμμένα από αυτοφυές δάσος έτσι όπως αναπτύχθηκε στο πέρασμα των αιώνων.

Η νεότερη παράδοση ξεκινά από το 1696 μετά Χριστό. Ο Άγιος Νικόλαος φανερώθηκε σε ένα χωρικό του χωριού Καλτεζών και τον παρότρυνε να εύροι την εικόνα του, που ήταν θαμμένη στα ερείπια των παλιών ερειπίων του Μοναστηριού. Του ζητούσε επίμονα να βρεθεί η εικόνα, να κτισθεί εκκλησία  και να γίνει μοναχός. Πράγματα υπερφυσικά, γιατί ο χωρικός ήταν αρρεβωνιασμένος και δεν είχε χρήματα. Ο Μοναχός τελικά <ξέχασε> την αρραβωνιαστικιά, την παντρεύτηκε ο αδελφός του και αναζήτησε την εικόνα. Η εικόνα του Αγίου Αντωνίου βέβαια βρέθηκε και ξεκίνησε μια προσπάθεια για το κτίσιμο και την αναστήλωση του Μοναστηριού. Αναζητήθηκαν χρήματα ακόμα και στην Μ. Ασία. Ο Άγιος δεν ήθελε να φύγει από αυτόν τον τόπο και σταμάτησε με φουρτούνα το πλοίο σε μια προσπάθεια μεταφοράς του. Το Μοναστήρι οικοδομήθηκε μετά από πολλές θυσίες. Βοήθησαν στην ανέγερση του ναού, εκτός από τους γύρω προσκυνητές ακόμα και Τούρκοι αφού είχαν δει αποδεδειγμένα <κάποιο καλό> από τον Άγιο Νικόλαο”.

“Δηλαδή γερόντισσα είχαμε και θαύματα του Άγιου;” ρωτά ο Φίλιππας και συνεχίζει “η πίστη δημιουργεί θαύματα στην καθημερινότητα των ανθρώπων, ο Άγιος Αντώνιος θα έδειξε, όπως φαίνεται, έντονη την παρουσία του σε αυτά”

“Θαύματα είχαμε πολλά, το βιβλίο που σας δίνω κάνει πλούσια αναφορά σε αυτά”

Η διάλεκτο της γερόντισσας έμπαινε συνέχεια σαν σφήνα στο μυαλό και στις θύμισες του Φίλιππα. Απότομες φράσεις, κομμένες τη στιγμή που δεν το περίμενες. Έμπαιναν πιο βαθιά στην ψυχή του Φίλιππα. Οι αναμνήσεις ερχόντουσαν με μαγική ταχύτητα,.η κουβέντα του μπάρμπα του, του Γιάννη, όταν πότιζαν τον κήπο με τις ντομάτες και τα άλλα ζαρζαβατικά το απόγευμα, στη μικρή <πεδιάδα> του χωριού, κάτω στο Καμάρι. Εκεί μόνο είχε άφθονο νερό, στα δέκα μέτρα όταν κτύπαγες τη σκαπάνη. Η πλούσια σε συγκίνηση παρέα του χωριού, να συγκεντρωθούν για να φάνε την υποψήφια προβατίνα. Είχε <ψοφήσει> από το πολύ χορτάρι που βόσκησε. Θυμόταν τις καλοκαιρινές του διακοπές στο Γραικού ………..

«Παμε να σας δείξω το χώρο που συνεδρίασαν οι προύχοντες, οι δημογέροντες, οι προεστοί, της περιοχής στην πρώτη εθνοσυνέλευση της Πελοποννησιακής Γερουσίας ………..όπως βλέπετε είναι χαμηλό το χτίσμα, χωρίς παράθυρα, η πόρτα είναι χαμηλή και δύσκολα μπαίνει κανείς μέσα, σκόπιμα γίνηκαν όλα αυτά  ………….. αν είσαι και μεγαλόσωμος, κρατάς και (καριοφίλι), τότε πρέπει να προσέχεις ……………. αυτός ο χώρος είναι συνέχεια με άλλους, θα παμε εκεί λιγάκι αργότερα, που ενώνεται με υπόγεια διαδρομή, για να διαφύγουν από τους Τούρκους αν εμφανιζόντουσαν …………. Το υπόγειο, η υπόγεια διαδρομή, βγάζει μακριά στα εκατό με διακόσια μέτρα, ήταν έξοδος που βοήθαγε όλους, όσους κρυβόντουσαν από τον  ………. Τούρκο»

Αναμνηστικές πλάκες με ονόματα και <τίτλους > προς τη λευτεριά υπήρχαν σε μια πλευρά του τοίχου. Μετά από τόσα χρόνια, κοντεύουν τα διακόσια, ο χώρος είχε μετατραπεί σε ένα ταπεινό μικρό εκκλησάκι.

Με κάθε επιφύλαξη η γερόντισσα έκανε μια κίνηση που ευχαρίστησε τους επισκέπτες της:

«Θέλετε να σας διαβάσω τις δύο παραγράφους από το <Πρακτικό Διορισμού> της πρώτης <Εθνοσυνέλευσης>; Είχε προηγηθεί βέβαια μια συγκέντρωση των προκρίτων ολόκληρου της Πελοποννήσου στο Λοντάρι και έγινε συζήτηση για το μέρος που θα γινόντουσαν οι εργασίες της Συνέλευσης. Διάλεξαν σαν καταλληλότερο μέρος το Μοναστήρι της Καλτεζάς. Συγκέντρωνε πολλά πλεονεκτήματα όπως: ήταν σε απομονωμένη περιοχή, ήταν κοντά στα στρατόπεδα της Τρίπολης, ήταν τέλος κοντά στο Μυστρά και στην Καλαμάτα. Υπάρχει βέβαια διάχυτη η άποψη ότι έγινε με εσφαλμένο και ελλιπή τρόπο  η αντιπροσώπευση της Συνέλευσης, όμως πρέπει να επανεξετασθεί. Νεώτερα στοιχεία ίσως αποδείξουν, ότι στη ζυγαριά βάραινε περισσότερο η σκοπιμότητα συγκέντρωσης, σε σχέση με την τήρηση μιας πιο συνετής διαδικασίας της Δημοκρατίας. Λοιπόν να σας διαβάσω το Πρακτικό Διορισμού;

«Καλύτερα θα ήταν να το διαβάσει η Πανωραία. Θα ακούω το <διάγγελμα> μέσα από μια αγαπημένη φωνή ………..» λεει ο Φίλιππας.

«Όπως θέλετε, καλύτερα έτσι η αρετή θέλει ψυχή και η κυρία την έχει …………….»

«Πατρίς

Η γενική ευταξία των υποθέσεων της Πατρίδος μας Πελοποννήσου και η αίσια έκβαση του προκειμένου ιερού αγώνος περί της σεβαστής ελευθερίας του Γένους μας, επειδή και αναγκαίος απαιτούσαν τη Γενική Συνέλευση και σκέψη, συναθροισθήκαμε επί τούτου οι υπογεγραμμένοι από μέρους των επαρχιών, έχοντες και τη Γνώμη και όλων των λοιπών απόντων μελών, κατά τη σεβαστή Μονή των Καλτεζών κατ' εύλογο κοινή ημών γνώμη και απόφαση  και όλων των απόντων.

Εκλέξαντες τους φιλογενέστερους

Τον τε αγιον Εβρισθένης   Θεοδώρητον

Σωτήριον,  Χαραλάμπην, Αθανάσιον Κανακάρη

Αναγνώστην Παπαγιανόπουλον

Θεοχάρην Ρέντην και

Νικόλαον Πονιρόπουλον

καθ’ υπακοή και συγκατάνευση και αυτών, εις την κοινή ημών ταύτη πρόταση τους διορίζουμε δια να παρευρίσκονται μετά του

ενδοξότατου κοινού αρχιστρατήγου μας

Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη

και πάντες οι άνωθεν επέχοντες τη Γερουσία, όλου του δήμου των επαρχιών της Πελοποννήσου προηγούμενου της ενδοξότητάς του, να συσκέπτονται, προβλέπουν και διοικούν, και κατά το μερικό και κατά το γενικό, άπασας τας υποθέσεις, διαφοράς, και παν ότι συντείνει εις την κοινή ευταξία, αρμονία, εξοικονόμηση τε και ευκολία του ιερού αγώνος μας καθ’ όποιον τρόπο η θεία Πρόνοια τους φωτίσει και γνωρίσουν ωφέλιμο, έχοντες κατά τούτο

κάθε πληρεξουσιότητα

χωρίς να ημπορεί τινάς να αντιτείνει ή να παρακούσει ει τα νεύματα και διαταγάς των, και τούτο το υπούργημα των, και η ημετέρα εκλογή, θέλει διατρέξει και θέλει έχει το κύρος, μέχρι της αλώσεως της Τριπολιτζάς και δευτέρας κοινής συσκέψεως, και περί μεν της από το μέρος των ειλικρινούς, απειθούς και μετά της δυνατής επιμελείας και σκέψεως εις το άνωθεν υπούργημα των εξακολουθίας καθώς και της από μέρος ημών τε και όλων των απόντων υπακοής και άνευ τινός αντιστάσεως, προφασεολογίας, και αναβολής της εξακολουθίας και ενεργείας των νευμάτων και διαταγών των ελάβομεν αμφότερα τα μέρη τον προσήκοντα όρκο και ενώπιον του υψίστου Θεού, εν βάρει του συνειδότος και της τιμής μας, και ούτω απεδόθη αυτοίς το παρόν ενυπόγραφο και κυρωτικό γράμμα μας

φέρνει 30 περίπου υπογραφές»   

Η Πανωραία έφτασε στο τέλος του κειμένου με κάποια ευχαρίστηση και συγκίνηση.

«Είναι τιμή να διαβάζονται τέτοια κείμενα σε χώρους που πρωτοξεκίνησε η λευτεριά. Η πρώτη Συνέλευση θα μπορούσε να είχε γίνει σε ένα <μαντρί> στην ύπαιθρο, σε ένα σπίτι προκρίτου πιθανώς. Δεν μπορώ να πιστέψω ότι τέτοια σπίτια <………. ανυποψίαστα στον Τούρκο>, δεν υπήρχαν σε ολόκληρη την Πελοπόννησο. Μάλλον θα θέλησαν να δώσουν, αυτοί που πρότειναν τη Μονή Καλτεζάς και μια ευλογία από τη θετική θέληση του Θεού. Να γίνει η εξέγερση με τη στήριξη της θρησκείας. Η κλασική Ελλάδα στους πολέμους θυσίαζε στους θεούς του Ολύμπου, η νεώτερη Ελλάδα δοξάζει ……….. του Χριστού την πίστη, παράλληλες λατρείες».

Της γερόντισσας της άρεσαν τα λόγια του Φίλιππα και σταμάτησε λιγάκι τη φλυαρία της για να κατασταλάξει ο ήχος τους, να μπουν μέσα στην ψυχή της. Ο Φίλιππας συνέχισε:

«Να συγκρατήσουμε από την ανάγνωση: γράφεται για πρώτη φορά η αγαπημένη λέξη <Πατρίς>, επισημαίνουμε την προσωρινότητα της εξουσίας που μεταβιβάστηκε στον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη <θέλει διατρέξει και θέλει έχει το κύρος, μέχρι της αλώσεως της Τριπολιτζάς>, υπάρχει διάχυτη η πεποίθηση ότι θα κυριεύσουν την πρώτη πόλη της Πελοποννήσου, το κέντρο κυριαρχίας των Τούρκων την Τριπολιτζά, διακρίνουμε την  υπακοή στις διαταγές που απορρέουν από το Πρακτικό Διορισμού <από μέρος ημών τε και όλων των απόντων υπακοής και άνευ τινός αντιστάσεως, προφασεολογίας> και τέλος επιβεβαιώνεται η ακλόνητη πίστη τους στο Θεό με <όρκο ……. ενώπιον του υψίστου Θεού>»

«Από πού είναι η καταγωγή σας» ρωτάει η καλόγρια κάποια στιγμή.

«Από εδώ κοντά είναι ο πατέρας μου» αποκρίνεται ο Φίλιππας «είναι από του Γραικού ……….»

«Να ακούσω το όνομά σας, μπορεί να έχετε κάποιο πρόγονο, από αυτούς που συναντήθηκαν σε αυτό το χώρο. Κάποιος από τους πρώτους ήρωες της ελληνικής επανάστασης. Ταιριάζει η καταγωγή σας, γιατί να μην ταιριάζει και ένα όνομα με κάποιο παλικάρι εκείνης της εποχής;»

«Έχω ασχοληθεί με αυτό το θέμα διεξοδικά. Δυστυχώς όχι, το όνομά μου έχει προέλευση από ένα μουσικό όργανο ………….»

	Προστασία φοβερά και κατέσχυνται μη παρίδης αγαθή τας ικεσίας ημών

 

«Παμε να σας δείξω τους άλλους χώρους του Μοναστηριού. Να εδώ!! γινότανε η μυσταγωγία του <κρυφού σχολείου>. Οι καλόγεροι την περίοδο των Τούρκων, μάθαιναν τα μικρά ελληνόπουλα γράμματα. Το ψαλτήρι, η πλάκα η πέτρινη, ήταν απαραίτητα εργαλεία για την ανάγνωση και τη γραφή. Δεν τολμούσαν οι χωρικοί της περιοχής και τα παιδιά τους μαζί, να μάθουν γράμματα στα φανερά, γι’ αυτό το έλεγαν <κρυφό σχολείο> ……………εδώ δίπλα έχουμε αποθανατίσει μια σκηνή  του <κρυφού σχολείου>.

Πράγματι, καλόγεροι και παπάδες σε φυσικό μέγεθος, παιδιά σκυμμένα στα βιβλία τους, αναπαράσταση σκηνής σχολείου με <κούκλες>. Μια αρχέγονη μορφή μουσείου της <Μαντάμ Τυσσώ> ήταν μπροστά στα μάτια μας. Η γερόντισσα μας παρακολουθούσε με περιέργεια. Ήθελε να καταλάβει τα συναισθήματα που μας κατέκλυζαν. Ήταν το περιβάλλον αρκετά εντυπωσιακό. Ποθούσε να μας μεταφέρει στο παρελθόν, στις ηρωικές εκείνες εποχές που η περιοχή αλλά και όλη η Ελλάδα διψούσε για ελευθερία. Πολλές φορές το κατόρθωνε, άλλες φορές μας άφηνε αμήχανους.

Κάποια στιγμή η γερόντισσα σκύβει στο έδαφος και ανασηκώνει μια σιδερένια πλάκα. Το ψυχρό ρεύμα από την τρύπα που δημιουργήθηκε άγγιξε τους επισκέπτες στο πρόσωπο. Ένοιωσαν ένα κενό στο στομάχι τους. Κοίταξαν ο ένας τον άλλο. Δεν ήξεραν τι σήμαινε αυτό. Μια τρύπα στο έδαφος. Οδηγούσε που;

“Από εδώ έφευγαν οι κυνηγημένοι Έλληνες από τους Τούρκους. Αυτός ο υπόγειος διάδρομος βγαίνει κάπου μακρυά στο δάσος. Ήταν μια καλή διέξοδο που έσωζε ζωές την εποχή της σκλαβιάς ……….”

«Αυτές είναι οι μνήμες μας» συνέχισε η γερόντισσα «σας ιστόρισα την ίδρυση του Μοναστηριού της Καλτεζάς, την ανεύρεση της εικόνα του Αγίου Αντώνιου, σας έδειξα τους ιστορικούς χώρους της εθνοσυνέλευσης, ……… του κρυφού σχολείου ………… είσαστε …………. φαίνεστε καλοί και σεβαστοί άνθρωποι, χριστιανοί  ……………… να σας κεράσω και ένα φονταν ……………… περάστε από εδώ …………. βλέπω εσάς κυρία μου ……… φοράτε το φόρεμα σας, το παλτό σας, χαίρομαι γιατί υπερασπίζεστε τη γυναικεία μορφή αμφίεσης, όπως τη βρήκαμε από τη μάνα μας και τη γιαγιά μας ………….»

«Ευχαριστούμε για την φιλοξενία ……………» ο Φίλιππας άκουγε στο υποσυνείδητο του <τις φωνές> του χωριού του πατέρα του, τη γενιά του. Το Γραικού του έδειχνε το δρόμο της καταγωγής του. Η καλόγρια τον ξύπνησε, είχε το αψύ σκληρό τόνο των βουνών του Ταϋγέτου, της τοπικής κορυφής με το όνομα Τσεμπερού. Πόσο τέτοιες ψυχές, με τόση σκληράδα και αυταρχισμό, μπορούν να στρέψουν την προσοχή τους στο  …………. Θεό; να τον ικετέψουν; να του αφιερωθούν, να τον προσκυνήσουν; μήπως έχουν βρει έναν άλλο δρόμο από τους άλλους τους πιο ταπεινούς;

Τα Μοναστήρια, από τότες που δημιουργήθηκαν αναδίδουν μια μυστικότητα. Αυτή μπορεί να δώσει πολλές φορές λύσεις σε προβλήματα επιβίωσης, σε καταστάσεις ανθρώπινης δουλείας, είναι η θετική άποψη της προσφοράς τους, ο Χριστός σώζει ………… τις ψυχές των ανθρώπων, οι μοναχοί και οι μοναχές σώζουν  …………… τις ζωές των ανθρώπων.

***

Ήλθε γρήγορα το τέλος της επίσκεψης στη Μονή της Καλτεζάς. Όλα τα ενδιαφέροντα έχουν ένα τέλος καλώς ή κακώς. Ο Φίλιππας και η Πανωραία βγήκαν πάλι από τη σιδερένια πύλη και κατευθύνθηκαν προς το αυτοκίνητο. Τους ακολούθησε και η γερόντισσα με τη δυνατή, όλο μέταλλο φωνή της, τους ακολούθησε όμως και η ερημιά, η δεύτερη εξαδέλφη της μοναξιάς.

Η διαδρομή, τα τοπία που πέρασαν, οι άνθρωποι που μιλούσαν έβγαζαν μια ερημιά από μέσα τους. Γρήγορα, γρήγορα σαν να τους κυνηγούσε η κατάρα της ερημιάς μπήκαν στο αυτοκίνητο. Ο Φιλιππας άναψε τη μηχανή, άφησε το χειρόφρενο και έκανε μανούβρα για να πάρει το δρόμο της επιστροφής. Στο τέρμα του δρόμου της επιστροφής, εκεί στη Νομαρχιακή οδό Τρίπολη – Μεγαλόπολη – Καλαμάτα, στο ύψος του μικρού χωριού της Κάτω Ασέας είναι η αρχή του πολιτισμού, βιαζόντουσαν να φτάσουν. Έκανε όπισθεν το αυτοκίνητο, μια κίνηση λάθος που είχε σαν αποτέλεσμα να ακουμπήσει ο προφυλακτήρας του  πορτ μπακάζ <λίγο>, το στύλο της ΔΕΗ. Τραντάχτηκε λίγο το αυτοκίνητο, μαζί με αυτό τραντάχτηκε και η ερημιά. Ανησύχησε η γερόντισσα. Φοβήθηκε. Ο Φίλιππας ήξερε από τέτοια, δεν ανησυχούσε:

«Πάμε Πανωραία, φεύγουμε ………»

«Πρόσεχε, κτύπησες πίσω …………. στο στύλο της ΔΕΗ ……..»

«Ψιλοπράγματα είναι …………… αντέχουν οι λαμαρίνες …………»

«Βλέπω την ανησυχία στο πρόσωπο της γερόντισσας ………..» λεει η Πανωραία.

«Φεύγουμε με το καλό ………..» και ξεκίνησε το αυτοκίνητο με προορισμό την Κάτω Ασέα.

Η διαδρομή από την Κάτω Ασέα μέχρι τη διασταύρωση για το δρόμο της μονής της Καλτεζάς, είναι πεδινή, δυστυχώς δεν είδαμε πουθενά καλλιεργήσιμη γη, όλα ήταν χέρσα. Μεγάλο κακό η εγκατάλειψη της γης. Θα μας βαρέσει το <θανατικό>, να το περιμένουμε ………... Κάποτε αυτός ο κάμπος από την Κάτω Ασέα μέχρι του Πάπαρη, ήταν ένα έλος, λιμνάζοντα νερά. Μετά από διαμαρτυρίες έγιναν έργα αποστράγγισης. Μοιράστηκαν στους μικρούς γαιοκτήμονες. Σήμερα είναι χέρσα. Τι φταιει;

Μετά τη μοναξιά ήλθε η απογοήτευση. Χώρος ιστορικός, η μονή της Καλτεζάς, χώρος θρησκευτικός με χρονολόγηση τουλάχιστον δέκα αιώνων, χώρος δημιουργίας εθνικής ελληνικής συνείδησης και όμως είναι εγκαταλειμμένος. Το νιώθεις μέχρι το μεδούλι σου. Δεν βρέθηκαν οι άνθρωποι, οι φορείς, οι πολιτικοί παράγοντες, η κυβέρνηση, τα κοινοτικά προγράμματα να ενισχύσουν τη παρουσία του στο τουριστικό προσκήνιο της Ελλάδας.  Ο απόηχος της φωνής της γερόντισσας από μακριά μας ακολούθησε φεύγοντας :

«Μας θυμούνται μια φορά το χρόνο στην επέτειο οι τοπικοί παράγοντες, μετά μας ξεχνούν ……….»

ΤΕΛΟΣ

Λέξεις 3607

Μάρτιος 2005

Βιβλιογραφία: Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Καλτεζών και η σύγκληση της πρώτης Παμπελοποννησιακής Γερουσίας, έκδοσης της Ιεράς Μονής Καλτεζών 1995

Σημ: Οποιαδήποτε ομοιότητα με την πραγματικότητα είναι εντελώς συμπτωματική

Δείτε πίνακα διηγημάτων στην Ανάρτηση της 16/4/2014