ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΚΤΕΛΩΝΙΣΜΟΥΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ Ανάλυση κινδύνου (Risk analysis) Ολικός φυσικός έλεγχος Δειγματοληπτικός έλεγχος Αγροτικά επιδοτούμενα. Μέρος Πρώτο Σελ. 1-47, 9 Οκτωβρίου 2019

ΣΕΙΡΑ ΜΑΝΑΤΖΕΜΕΝΤ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΥ ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΟΥ

	ΕΛΕΓΧΟΙ ΕΚΤΕΛΩΝΙΣΜΟΥ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ
	Ανάλυση κινδύνου (Risk analysis) Ολικός φυσικός έλεγχος Δειγματοληπτικός έλεγχος Αγροτικά επιδοτούμενα

Απαγορεύεται η ολική ή μερική αναπαραγωγή του παρόντος με οποιοδήποτε τρόπο χωρίς την έγγραφη άδεια του συγγραφέα και του εκδότη.

This book or any part thereof must not be reproduced in any form without the written permission of the author and the editor

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ - ΓΙΩΓΓΑΡΑΣ

Αλκιβιάδου 113, Τ.Κ. 185 32, Πειραιάς,

Τηλ: 4220643, 4172601, Fax: 4220644

http://www.forthnet.gr/gioggaras

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Εισαγωγή 7

Οι έλεγχοι στα τελωνεία 8

1 Ορισμός των ελέγχων στα Τελωνεία 8

1.1. Η διαδικασία εκτέλεσης ενός ελέγχου 9

1.2. 'Ελεγχοι στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη / φορτωτή 11

2. Είδη ελέγχου 12

ΣΤΟΝ ΤΕΛΩΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ 13

2.1 Καθολικός έλεγχος 13

2.1.1 Προβλήματα στους ελέγχους των CONEX 13

2.2 Ο δοκιμαστικός έλεγχος 14

2.3 Ο επιλεκτικός έλεγχος 15

2.3.1 Ο λογιστικός έλεγχος 18

2.4 Στην επαλήθευση της δασμολογικής κλάσης 19

2.4.1 Δειγματοληψία 20

ΣΤΗΝ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 20

2.5 Ανατελωνισμός 20

2.6 Προέλεγχος εμπορευμάτων 21

Α. ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΣΑΦΗΣΗ 23

Α.1 Τ6507/8127/22.12.2000 απόφ ΥπΟικ 23

Λειτουργία, σκοπός και υποσυστήματα του ΟΠΣΤ 23

Πρόσβαση στο ΟΠΣΤ. Μέτρα ασφαλείας 23

Έλεγχοι πριν οπό την έξοδο των εμπορευμάτων από τους τελωνειακούς χώρους 24

Εξέταση των εμπορευμάτων (φυσικός έλεγχος) 25

Κριτήριο επικινδυνότητας 26

Έκδοση άδειας παράδοσης 26

Έλεγχοι μετά την έξοδο των εμπορευμάτων 27

Κυρώσεις 27

Τελικές διατάξεις 27

Α-2 Τ.914/81/28-2-2001 Εγκ ΥπΟικ 28

Β. χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου στους ελεγχουσ (ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΡΙΘ.13/98 ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ) 31

1. EΙΣAΓΩΓH 31

2. Η ANAΓKH ΓIA ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ 32

3. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ; 34

4. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ 35

5. Η ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ 36

6. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ 37

Γενικές διαπιστώσεις 37

Ειδικές διαπιστώσεις 38

Xρήση συστημάτων διαχωρισμού 39

Τυχαίοι έλεγχοι 41

Αποτελεσματικότητα των μέσων διαχωρισμού 41

Ποσοστό των ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια των συστημάτων διαχωρισμού 42

Απλουστευμένες διαδικασίες στα πλαίσια ενός συστήματος διαχωρισμού 43

Πλεονεκτήματα και αδυναμίες των συστημάτων διαχωρισμού 43

Έλεγχοι κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό και ανάλυση κινδύνου 44

Εθνικά προγράμματα ελέγχου 46

Προβλήματα των ελέγχων κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό 46

7. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 47

ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ 49

Γ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΠΛΟΥΣΤΕΥΜΕΝΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΤΕΛΩΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ (24426/98 Ε ΤΕΛ ΠΕΙΡΑΙΑ) 53

Δ. ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ ΣΤΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑ (Ε1792/556/ΕΟΟ34/17-7-98 ΕΓΚ). 56

Ε. Γνωστοποίηση αλλαγής τρόπου τελωνισμού των εμπορευμάτων (με Ανάλυση κινδυνου- Ε 611/175/Δ0034/28-2-2002) 59

ΣΤ. ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΑ ΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ 62

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣΚΟΜΙΖΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΙΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΤΟΥ Γ.Χ.Κ. ΓΙΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΟΥΣ ΣΚΟΠΟΥΣ 62

Άρθρο 1 Γενικές Διαδικασίες 62

Άρθρο 2 Διαδικασίες κατά την εισαγωγή 63

Άρθρο 3 Διαδικασίες κατά τη μεταποίηση (τελειοποίηση προς επανεξαγωγή ή προς επανεισαγωγή) 65

Άρθρο 4 Διαδικασίες κατά την εξαγωγή 65

Άρθρο 5 Eξέταση δειγμάτων στα πλαίσια της εργαστηριακής υποστήριξης Υπηρεσιών του Γ.Χ.Κ. 66

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β' ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΕΩΝ 67

Άρθρο 6 Γενικά περί αμφισβητήσεων 67

Άρθρο 7 Εξέταση δεύτερου δείγματος ληφθέντος κατά την αρχική δειγματοληψία 67

Άρθρο 8 Δεύτερη εξέταση προϊόντων προς εισαγωγή κατόπιν επαναδειγματοληψίας. 68

Άρθρο 9 Προσφυγή στις Επιτροπές Αμφισβητήσεων 68

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ ΤΩΝ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΩΝ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ 68

Άρθρο 10 Χρόνος διαφύλαξης δειγμάτων εισαγωγής 68

Άρθρο 11 Χρόνος διαφύλαξης δειγμάτων μεταποιήσεων 69

Άρθρο 12 Χρόνος διαφύλαξης δειγμάτων εξαγωγών 69

Άρθρο 13 Πρόσθετες διατάξεις για το χρόνο διατηρησιμότητας των δειγμάτων και τη φύλαξη τους 70

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ' ΔΕΛΤΙΑ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΣ 71

Άρθρο 14 71

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ' ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΣΤΙΚΩΝ ΔΕΛΤΙΩΝ ΧΗΜΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΣ 72

Άρθρο 15 72

ΧΡΟΝΙΚΑ ΟΡΙΑ ΔΙΑΦΥΛΑΞΗΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ 73

Πεδίο Εφαρμογής - Ορισμοί 73

Αγορανομικά Δείγματα 73

Ευαλλοίωτα Δείγματα 74

Μη ευαλλοίωτα δείγματα 74

Καταγγελία εις απλούν 75

Άλλες κατηγορίες δειγμάτων 75

Δείγματα για ερευνητικούς σκοπούς 75

Δείγματα εργαστηριακής υποστήριξης 75

Δείγματα προϊόντων τα οποία διέπονται από ειδικές διατάξεις της κοινοτικής ή εθνικής νομοθεσίας 75

Ιδιωτικές αναλύσεις 76

Δείγματα περιβάλλοντος 76

Ζ. ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΞΑΓΩΓΗ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΤΥΓΧΑΝΟΥΝ ΕΠΙΣΤΡΟΦΩΝ Η ΑΛΛΩΝ ΠΟΣΩΝ 77

Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 του Συμβουλίου της 12ης Φεβρουαρίου 1990 για τον έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφών ή άλλων ποσών 80

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2221/95 της Επιτροπής της 20ής Σεπτεμβρίου 1995 για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 όσον αφορά το φυσικό έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφής 84

Μέθοδοι που πρέπει να εφαρμόζονται κατά τη διεξαγωγή φυσικού ελέγχου 89

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1167/97 της Επιτροπής της 26ης Ιουνίου 1997 που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2221/95 για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 όσον αφορά το φυσικό έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφής 91

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2655/1999 της Επιτροπής, της 16ης Δεκεμβρίου 1999, περί τροποποιήσεως του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2221/95 για τις λεπτομέρειες εφαρμογής του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 386/90 όσον αφορά το φυσικό έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφής και περί τροποποιήσεως του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 3122/94 για τον καθορισμό των κριτηρίων σχετικά με την ανάλυση κινδύνου όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα που απολαύουν επιστροφών 94

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 163/94 του Συμβουλίου της 24ης Ιανουαρίου 1994 που τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 για τον έλεγχο κατά την εξαγωγή των προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφών ή άλλων ποσών 98

Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 3122/94 της Επιτροπής της 20ής Δεκεμβρίου 1994 για τον καθορισμό των κριτηρίων σχετικά με την ανάλυση κινδύνου όσον αφορά τα γεωργικά προϊόντα που απολαύουν επιστροφών 100

Απόφαση αριθ. 210/97/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1996 σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τα τελωνεία στην Κοινότητα («Τελωνείο 2000») - Δήλωση της Επιτροπής 103

Καθορισμός του προγράμματος 106

Εφαρμογή του προγράμματος 106

Κοινό πλαίσιο στόχων 106

Τελωνειακοί έλεγχοι 107

Παρακολούθηση και καταλληλότητα των κοινοτικών κανόνων και διαδικασιών 108

Είσπραξη 109

Καταπολέμηση της απάτης 109

Βελτίωση των μεθόδων εργασίας 110

Ειδικές κοινές δράσεις 110

Ρόλος και αρμοδιότητες των υπαλλήλων των τελωνειακών διοικήσεων 111

Ορθολογική και συντονισμένη χρησιμοποίηση των πόρων 111

Διοικητικές κυρώσεις 112

Δράσεις κατάρτισης 112

Δράσεις κατάρτισης και τεχνικής αρωγής στις τελωνειακές διοικήσεις των τρίτων χωρών 113

Σχέσεις με τους φορείς του εξωτερικού εμπορίου 113

Αξιολόγηση και εκθέσεις 114

Χρηματοδότηση 114

Απόφαση αριθ. 105/2000/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 1999, για την τροποποίηση της απόφασης αριθ. 210/97/ΕΚ σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τα τελωνεία στην Κοινότητα («Τελωνείο 2000») και για την κατάργηση της απόφασης 91/341/ΕΟΚ του Συμβουλίου 116

Εισαγωγή

Το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων (ΟΠΣΤ), καθώς και ο τελωνισμός των εμπορευμάτων με το σύστημα της ανάλυσης κινδύνου (risk analysis), καθιερώνονται με την υπ' αριθμ. Τ6507/8127/22.12.2000 απόφαση του ΥπΟικ.

Σκοπός του νέου συστήματος είναι η ταχύτερη εφαρμογή των διαδικασιών θέσης του εμπορεύματος σε οποιοδήποτε τελωνειακό καθεστώς,

Οι έλεγχοι στον εκτελωνισμό των εμπορευμάτων αλλάζουν. Νέες συνθήκες διαμόρφωσαν νέα δεδομένα. Ο παραδοσιακός ολικός φυσικός έλεγχος αποτελεί παρελθόν. Οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, η συνεχή αύξηση του διεθνούς εμπορίου, η διαμόρφωση ανταγωνιστικού κόστους στη διακίνηση των φορτίων, είναι μερικές από τις αιτίες που διαμόρφωσαν τους ελέγχους κατά τον εκτελωνισμό των εμπορευμάτων με χρήση των τεχνικών ανάλυσης κινδύνου.

Παραθέτουμε τρία ενδιαφέροντα κείμενα. Το ένα σε επίπεδο κοινοτικό, το άλλο σε επίπεδο τελωνείου και το τελευταίο σε επίπεδο Υπουργείου Οικονομικών. Παρουσιάζουν ενδιαφέρον……

Στην περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις αποκλίσεις μεταξύ των δηλωθέντων και των ευρεθέντων στη διαδικασία της ανάλυσης κινδύνου θα επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις απαγόρευσης χρήσης του συστήματος χωρίς έλεγχο για χρονικό διάστημα 6 μήνες έως 1 χρόνο σε υποτροπή δε θα διπλασιάζετε.

Επίσης η εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που προϋποθέτουν επιστροφές και επιδοτούμενα ποσά έχουν διαμορφώσει μεθόδους ελέγχων στον εκτελωνισμό των εμπορευμάτων αξιόλογους. Η εξαγωγή με επιδοτήσεις είναι η άλλη πλευρά της εισαγωγής με πληρωμή δασμών.

Πειραιάς 1 Ιανουαρίου 2001

Γιώργος Γιωγγαράς

Οι έλεγχοι στα τελωνεία

Το κείμενο αυτής της ενότητας που ακολουθεί, περιγράφει, αναλύει και ταξινομεί τις περισσότερες υπάρχουσες μορφές ελέγχων που εφαρμόζονται στα τελωνεία. Ιδιαίτερη έμφαση δίδεται στους ελέγχους κατά τη διάρκεια τελωνισμού των εμπορευμάτων μια και αυτοί αποτελούν τον λόγο ύπαρξης αυτών. Οι επόμενες ενότητες ασχολούνται με τους ελέγχους στις απλοποιημένες διαδικασίες τελωνισμού.

1 Ορισμός των ελέγχων στα Τελωνεία

Πηγή δικαίου για τη διενέργεια ελέγχου στα τελωνεία, ιδιαίτερα στο στάδιο του τελωνισμού του εμπορεύματος είναι το άρθρο 27 του τελωνειακού κώδικα, προκειμένου για εισαγωγή, το οποίο και αναφέρει (Ν 1808/22-9-1988 ΦΕΚ Α 218/29.9.1988) "η τελωνειακή αρχή προβαίνει, αν το κρίνει απαραίτητο στην επαλήθευση της διασάφησης και των δικαιολογητικών που προσαρτώνται σε αυτή, για να βεβαιωθεί κυρίως ότι οι ενδείξεις που περιλαμβάνονται στα δικαιολογητικά αντιστοιχούν στις ενδείξεις που αναγράφονται στη διασάφηση". 'Ή εξέταση (τελωνισμός) των εμπορευμάτων γίνεται μέσα σε τελωνειακές αποθήκες ή σε χώρους από την τελωνειακή αρχή και κατά την διάρκεια των εργάσιμων ωρών και ημερών. Η μεταφορά των εμπορευμάτων στους χώρους όπου πρέπει να γίνει η εξέταση, η αποσυσκευασία, η επανασυσκευασία και γενικά όλες οι απαραίτητες εργασίες για την εξέταση πραγματοποιούνται από το διασαφιστή ή με την ευθύνη του….. Τα δέματα ανοίγονται ενώπιον του προϊσταμένου της τελωνειακής αρχής ή τελωνειακού ελεγκτή, που οφείλει να προβαίνει στην επαλήθευση του περιεχομένου ύστερα από συνοπτικό ή λεπτομερή έλεγχο, ο οποίος ενεργείται σε καθολική ή κατ' επιλογή βάση".

Ο έλεγχος των εμπορευμάτων στα τελωνεία, λέγεται και επαλήθευση, αποτελεί θεμελιώδη τελωνειακή εργασία αφού από αυτή εξαρτάται εκτός των άλλων ο προσδιορισμός:

α) της δασμολογητέας ύλης και

β) της συνολικής δασμολογικής επιβάρυνσης του εμπορεύματος.

Κατά μία άλλη άποψη, έλεγχος εμπορευμάτων στα τελωνεία, είναι το σύνολο των ενεργειών που είναι αναγκαίες για να εξακριβωθεί το είδος, η κατάσταση, η φύση (ποιότητα), η ποσότητα (μέγεθος) και η συνολική αξία του εμπορεύματος, για να διαπιστωθεί αν είναι ή όχι σύμφωνα με τα αναγραφόμενα στη διασάφηση και στα άλλα τελωνειακά δικαιολογητικά έγγραφα.

Οι τελωνειακές αρχές προσκαλούν να παρευρίσκεται κατά τον έλεγχο ο ενδιαφερόμενος ή νόμιμος εκπρόσωπος του εκτελωνιστή.

'Ολα τα παραπάνω αναφέρονται σε πράξεις ελέγχου που πραγματοποιούν οι τελωνειακές αρχές επί των εμπορευμάτων και αναλύονται οι μεθοδεύσεις που ακολουθούνται προκειμένου να είναι πιο ολοκληρωμένος ο έλεγχος, Όμως τα τελωνεία πρέπει να περιορίζονται στην άσκηση της εξουσίας τους, μέσα σε καθορισμένες χρονικές περιόδους για χάρη της γρήγορης και φτηνής μετακίνησης των αγαθών, που θα ικανοποιήσουν υπαρκτές ανάγκες των ανθρώπων.

'Ετσι για πρώτη φορά νομοθετείται στην Ελλάδα δικαίωμα του παραλήπτη να παραλάβει το εμπόρευμά του αν η τελωνειακή αρχή καθυστερήσει στα αποτελέσματα των ελέγχων, συγκεκριμένα:

'Ή τελωνειακή αρχή, αν καθυστερούν τα αποτελέσματα των ελέγχων που άρχισαν, είτε για την επαλήθευση των ενδείξεων της διασάφησης και των δικαιολογητικών που προσαρτώνται σε αυτήν είτε για την εξέταση των εμπορευμάτων και για το λόγο αυτό δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει το ποσό των δασμών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων στο οποίο υποβάλλονται τα εμπορεύματα μπορεί, ύστερα από αίτηση του διασαφιστή να εκδώσει άδεια παραλαβής των εμπορευμάτων αυτών" (άρθρο 28 Ν. 1808).

Ανάλογα κείμενα είναι νομοθετημένα για το τελωνειακό καθεστώς της εξαγωγής. προσαρμοσμένα στις ιδιομορφίες αυτού.

Τα πιο σύγχρονα κείμενα για τελωνειακούς έλέγχους παρουσιάστηκαν τελευταία σε κοινοτικά νομοθετήματα όπως αυτό του σχεδίου κοινοτικού τελωνειακού κώδικα, που ισχύει από την 1.1.1993, το οποίο αναφέρει στο άρθρο 4 παράγραφο 14 σαν ορισμό "των τελωνειακών ελέγχων" ότι είναι:

"Η εκπλήρωση διαφόρων ειδικών πράξεων όπως η επαλήθευση των εμπορευμάτων, ο έλεγχος ύπαρξης και αυθεντικότητας των εγγράφων, η εξέταση των λογιστικών και άλλων βιβλίων των επιχειρήσεων, ο έλεγχος των προσώπων, η εκτέλεση διοικητικών ερευνών και άλλες παρεμφερείς πράξεις για την εξασφάλιση της τήρησης της τελωνειακής νομοθεσίας και κατά περίπτωση, των άλλων διατάξεων που ισχύουν για τα εμπορεύματα που βρίσκονται υπό τελωνειακή επιτήρηση".

Και γενικότερα επιτήρηση από τις τελωνειακές αρχές είναι: " οι ενέργειες στις οποίες προβαίνουν γενικά οι εν λόγω αρχές ώστε να εξασφαλίζουν την τήρηση της τελωνειακής νομοθεσίας και κατά περίπτωση άλλων διατάξεων που ισχύουν για τα εμπορεύματα που βρίσκονται υπό τελωνειακή επιτήρηση".

Τέλος ένας άλλος ορισμός για τους ελέγχους περισσότερο λεπτομερής είναι:

"έλεγχοι για κάθε πράξη για την οποία το τελωνείο ή κάθε άλλη υπηρεσία ελέγχου πραγματοποιεί τον υλικό και τον εξ όψεως έλεγχο του μεταφορικού μέσου ή και των ιδίων των εμπορευμάτων, ώστε να βεβαιωθεί ότι η φύση τους, η καταγωγή τους, η κατάστασή τους, η ποσότητά τους ή η αξία τους είναι σύμφωνα προς τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στα έγγραφα τα οποία έχουν προσκομισθεί'.

1.1. Η διαδικασία εκτέλεσης ενός ελέγχου

Η διαδικασία της εξέτασης των προσδιοριστικών στοιχείων για τον έλεγχο των εμπορευμάτων όπως αναφέρθηκαν παραπάνω, έχει διαμορφωθεί στον ελληνικό τελωνειακό χώρο κατά τρόπο εμπειρικό και σύμφωνα με την παράδοση (ήθη και έθιμα). Ελλείπει ένα νομοθετημένο πλαίσιο κανόνων και όρων που να αναφέρονται και να τηρούν τα ελεγκτικά όργανα.

Τα κυριότερα σημεία της εκτέλεσης ενός ελέγχου είναι:

α) τα σημεία και οι αριθμοί ή άλλα διακριτικά στοιχεία (σήματα, σχέδια κ.λ.π.), στα δέματα, δοχεία, κιβώτια ή σε άλλη συσκευασία, για την εξακρίβωση της ταυτότητας του εμπορεύματος, δηλαδή η συμφωνία μεταξύ του τελωνειακού παραστατικού (διασάφησης) και του παρουσιαζόμενου συσκευασμένου εμπορεύματος ενώπιον του τελωνειακού ελεγκτού είναι απαραίτητη, για να αποφεύγονται καταδολιεύσεις ή πλάνες. Άλλωστε νομιμοποιείται με αυτόν τον τρόπο ο πραγματικός παραλήπτης του τελωνισμένου εμπορεύματος

β) ο έλεγχος του κειμένου της διασάφησης με τα προσαρτημένα δικαιολογητικά τελωνειακά έγγραφα (διατακτική, φορτωτική, τιμολόγιο, κιβωτολόγιο, άδεια εκτελωνισμού, ασφαλιστήριο συμβόλαιο, ναύλος μεταφοράς, ειδικές εγκρίσεις κ.λ.π.).

Αυτός ο έλεγχος συνήθως περιλαμβάνει:

- την εξέταση της περιγραφής του εμπορεύματος, σύμφωνα με αυτή του τελωνειακού δασμολογίου (ονοματολογία δασμολογίου ΤARΙC).

- την έρευνα των στοιχείων τελωνισμού, αξία, βάρος, χώρα παραγωγής, σύμφωνα με τα συνημμένα έγγραφα

γ) τα ποσοτικά στοιχεία του εμπορεύματος που είναι υπό έλεγχο και εκφράζονται σε μονάδες βάρους, μέτρου, αριθμού. τεμαχίου κ.λ.π, σε συνδυασμό πάντα με τον τρόπο τιμολόγησης του εμπορεύματος. ο προσδιορισμός της ποσότητας κάθε εμπορεύματος πρέπει να γίνεται με κάθε δυνατή ακρίβεια στη μονάδα στην οποία είναι εκπεφρασμένο το εμπόρευμα και μάλιστα κατά "πατρόν". Αν υπάρχουν πολλά διαφόρου είδους ή διαστάσεων εμπορεύματα ο έλεγχος πρέπει να δείχνει τον δρόμο που ακολούθησε ο ελεγκτής για την εύρεση του προσδιορισμού της όλης ποσότητας του τιμολογίου. Οι βοηθητικές πράξεις επαλήθευσης της ποσότητας που αναγράφονται στο καθορισμένο σημείο της διασάφησης πρέπει να έχουν ακολουθήσει μια μεθόδευση τέτοια, ώστε κάθε αρμόδιος να κρίνει για την ορθότητα (τυπικά τουλάχιστον) της επαληθευτικής πράξης προσδιορισμού της ποσότητας. Η εξακρίβωση της ποσότητας του εμπορεύματος όταν το τελευταίο κοστολογείται στο βάρος είναι σχετικά εύκολη. Δυσκολία και περιπλοκή παρουσιάζεται αν η ποσότητα εκφράζεται σε άλλες μονάδες μέτρησης, όπως τετραγωνικά μέτρα, κυβικά, λίτρα, γαλόνια και άλλα.

δ) Η καταμέτρηση των κόλλων και η συμφωνία του αριθμού των με αυτόν που αναγράφεται στη διασάφηση. Η καταμέτρηση του αριθμού της συσκευασίας εξαρτάται από το είδος της. Τα βαρέλια, τα κιβώτια διαφόρων μεγεθών, οι παλέτες έχουν τις δυσκολίες ή ευκολίες τους στην καταμέτρηση

ε) Η εξωτερική εξέταση των συσκευασμένων ειδών όταν υπάρχουν περιπτώσεις παραβίασης των δεμάτων, δοχείων ή κιβωτίων ή ακόμα διαβροχή του εμπορεύματος ή εμφανής διαρροή υγρών όταν πρόκειται για δοχεία

στ) Η εργασία ζύγισης του εμπορεύματος, αφού πρώτα διαχωριστούν και ταξινομηθούν τα εμπορεύματα στα διάφορα είδη (πατρόν)

η) Η έρευνα της χώρας καταγωγής του εμπορεύματος εξετάζοντας με λεπτομέρεια τα συνοδευτικά έγγραφα, πιστοποιητικά κ.λ.π. ακόμα και τις επιγραφές της συσκευασίας των εμπορευμάτων ή άλλες ενδείξεις που είναι αποτυπωμένες στο εμπόρευμα, Δηλαδή ελέγχεται το τυπωμένο λιθογραφημένο ανάγλυφο (ΜADE ΙΝ...).

Τα αποτελέσματα του ελέγχου σε όλα τα παραπάνω σημεία αναγράφονται με κάθε λεπτομέρεια σε ορισμένο σημείο της διασάφησης από το τελωνειακό όργανο (ελεγκτής).

1.2. 'Ελεγχοι στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη / φορτωτή

Οι έλεγχοι των εμπορευμάτων που πρόκειται να εισαχθούν ή εξαχθούν γίνονται κατά κανόνα στα τελωνεία (βασική αρχή της τελωνειακής διαδικασίας). Κατ' εξαίρεση τέτοιοι έλεγχοι μπορούν να γίνουν στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη προκειμένου για εισαγωγές ή στις εγκαταστάσεις του φορτωτή προκειμένου για εξαγωγές.

Η μορφή αυτής της εξέτασης στηρίζεται στο άρθρο 27 παράγραφος 2 του Ν 1808/88. "Κατ' εξαίρεση ο προϊστάμενος της τελωνειακής αρχής μπορεί σε ειδικές περιπτώσεις να επιτρέπει με αιτιολογημένη πράξη του και ύστερα από αίτηση και δαπάνες του διασαφηστή, την εξέταση των εμπορευμάτων και σε εργάσιμες ώρες και ημέρες ή και έξω από τις τελωνειακές αποθήκες ή χώρους".

Για τις εισαγωγές ο τελωνειακός έλεγχος (επαλήθευση) των εμπορευμάτων στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη επιτρέπεται σε ειδικές περιπτώσεις και μετά από τη σχετική αίτηση του ενδιαφερόμενου ή του αντιπροσώπου του εκτελωνιστή. Στην αίτηση περιλαμβάνονται τέτοια στοιχεία του να συνηγορούν για την κατ' εξαίρεση έγκριση φυσικού ελέγχου του εμπορεύματος, για λόγους ίσης μεταχείρισης των συναλλασσομένων. Τέτοιες ειδικές περιπτώσεις μπορεί να είναι η αδυναμία καταμέτρησης του εμπορεύματος μέσα στο αυτοκίνητο ΤΙR ή στο εμπορευματοκιβώτιο με αποτέλεσμα να είναι υποχρεωτική η εκφόρτωσή του. 'Η ακόμα η αδυναμία σχηματισμού γνώμης για το είδος του μηχανήματος που μεταφέρθηκε τμηματικά με αυτοκίνητο ΤΙR παρά την προσπάθεια επίδειξης αναλυτικών τεχνικών προδιαγραφών ή σχεδίων για μόρφωση ολοκληρωμένης άποψης, με συνέπεια την υποχρεωτική τοποθέτησή του στο φυσικό του χώρο. Τέλος η πιθανή βλάβη που θα προκληθεί από την μετατόπιση-έλεγχο μηχανήματος, επίπλων κ.λ.π. μέσα στο αυτοκίνητο ΤΙR και τόσα άλλα.

'Ενας έλεγχος των εμπορευμάτων στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη περιορίζεται σε διενέργεια ποσοτικής και μόνο καταμέτρησης ή καταμέτρησης ομοειδών και μόνο εμπορευμάτων. Η ποσοτική καταμέτρηση γίνεται παρουσία επόπτου και τελωνειακού ελεγκτού ή δύο άλλων τελωνειακών υπαλλήλων που ορίζονται από τον φυσικό τους προϊστάμενο στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη, αφού έχει κατατεθεί χρηματική παρακαταθήκη για τις δασμολογικές επιβαρύνσεις.

Τέτοιοι έλεγχοι γίνονται σε ώρες εκτός εργασίας των τελωνείων μετά τις 3 μ.μ.

με δαπάνη του παραλήπτη.

Σε περίπτωση που διαπιστωθούν διαφορές μεταξύ των δηλωθέντων κιβωτίων, δοχείων ή δεμάτων στη διασάφηση και αυτών κατά την εκφόρτωση, διακόπτεται η εκφόρτωση και διατάσσεται η επαναφόρτωση των εκφορτωμένων και η επαναφορά των με συνοδεία στους χώρους του τελωνείου. Εκεί ο προϊστάμενος των τελωνείων (γενικός διευθυντής) επιβάλλει κυρώσεις, αν προκύπτουν σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις του τελωνειακού κώδικα.

Για ορισμένα εμπορεύματα ο έλεγχός των στις εγκαταστάσεις του παραλήπτη επιτρέπεται μόνο αφού ειδοποιηθεί ειδικό συνεργείο του Υπουργείου Οικονομικών αποτελούμενο από τελωνειακό και εφοριακό εξ αιτίας των υψηλών δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων και της εύκολης ροπής για λαθρεμπορία.

Τ α είδη αυτά είναι:

1) Ποτά ΔΚ 22.09

2) Τσιγάρα, πούρα, καπνός ΔΚ24.02.

3) Καλλυντικά ΔΚ33.06 (εξαιρούνται κρέμες ξυρίσματος, οδοντόκρεμες).

4) Είδη της κλάσεως 85.14, 85.15 (τηλεοράσεις).

5) Είδη της κλάσεως 90.05, 90.07, 90.08 και 90.09

6) Όλα τα είδη ωρολογοποιίας του κεφαλαίου 91 (91.01 έως 91.11).

7) Είδη δασμολογικής κλάσεως 92.11 έως 92.13 (Βίντεο).

8) Είδη δασμολογικής κλάσεως 97.04 (εξαιρούνται ρακέτες, σφαίρες και δίκτυα επιτραπέζιας αντισφαιρίσεως.

9) Παιχνίδια με ηλεκτρισμό ή τηλεκατευθυνόμενα Δασμ. κλάσεως 97.05.

10) Ηλεκτρικές ξυριστικές μηχανές δ.κ. 85.07.

Σημείωση : Οι δασμολογικές κλάσεις είναι του Δασμολογίου του 1985.

Κάτι αντίστοιχο για έλεγχο στις εγκαταστάσεις του φορτωτού συμβαίνει και για εμπορεύματα που πρόκειται να εξαχθούν. Παράδειγμα οι εξαγωγές νωπών προϊόντων, καρπούζια ντομάτες, σταφύλια κ.λ.π. Συνεργείο από τελωνειακό υπάλληλο και εκτελωνιστή, περιοδεύουν τις πρώτες πρωινές ώρες στα χωράφια, αγροκτήματα για φυσικό έλεγχο των εξαγόμενων προϊόντων με στόχο να προλάβουν τα αγροτικά προϊόντα τις ξένες αγορές της Γερμανίας, Αγγλίας κ.λ.π.

2. Είδη ελέγχου

Υπάρχουν τρία είδη ελέγχου (επαλήθευσης ) των εμπορευμάτων στα τελωνεία:

α) Ο καθολικός έλεγχος

β) Ο δοκιμαστικός έλεγχος ή δειγματοληπτικός και

γ) Ο επιλεκτικός έλεγχος.

Τα είδη αυτά του ελέγχου εξελίχθηκαν μέσα από τους νέους τρόπους που εφαρμόστηκαν στο διεθνές εμπόριο σε όλη την μακραίωνη ιστορία του. Με χρονολογική σειρά ο καθολικός έλεγχος είναι ο αρχαιότερος στο σύστημα των τελωνειακών διαδικασιών και ο επιλεκτικός είναι ο πιο σύγχρονος, αυτός που εφαρμόζεται σε προηγμένα συστήματα τελωνειακών διαδικασιών (ηλεκτρονικοί υπολογιστές κ.λ.π.).

ΣΤΟΝ ΤΕΛΩΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ

2.1 Καθολικός έλεγχος

Καθολικό έλεγχο έχουμε όταν γίνεται επαλήθευση όλων των συσκευασμένων εμπορευμάτων που περιγράφεται (δηλώνεται) σε μία τελωνειακή διασάφηση.

Η πρακτική πλευρά του θέματος είναι να γίνει αντιπαραβολή των επισυναπτόμενων εγγράφων της διασάφησης (τιμολόγια, κιβωτολόγια κλπ) με τα ανοιγμένα κιβώτια, ενώπιον του τελωνειακού ελεγκτή, όπου εξαντλούνται όλες οι πιθανότητες προσπάθειας παραπλάνησης του τελωνείου για πράξη λαθρεμπορίας.

Παράδειγμα: Πρόκειται να τελωνισθούν 30 σιδηροβάρελα με πολυεστέρα κωδικού ΤΑRΙC (δασμολογικής κλάσης) 39.07.99.00.090.02 και αποφασίστηκε από τον τελωνειακό έλεγχο να εφαρμοσθεί ο καθολικός έλεγχος, θα ακολουθηθεί η παρακάτω διαδρομή πράξεων:

- Έλεγχος των σημείων και αριθμών ή σημάτων για κάθε βαρέλι ξεχωριστά.

Εξασφαλίζεται η ταυτότητα του εμπορεύματος και νομιμοποιείται ο παραλήπτης

- Ζύγισμα ένα προς ένα, όλα τα βαρέλια ή ομαδικά σε πλάστιγγα για την εξασφάλιση του τιμολογιακού βάρους των.

- Καταμέτρηση των βαρελιών.

- Άνοιγμα ένα προς ένα όλα τα βαρέλια για διαπίστωση του περιεχομένου τους (σύγκριση ομοιότητας περιεχομένου, σε ρευστότητα, σε οσμή, σε χρώμα κλπ.)

- Εξέταση ένα προς ένα όλα τα βαρέλια, για τυχόν διπλά τοιχώματα και απόκρυψη πολύτιμων υγρών (εσσάνς κλπ.)

- Οποιαδήποτε ενέργεια που θα προέβαινε το ελεγκτικό όργανο, ανάλογα με τη μορφή και το είδος του εμπορεύματος προκειμένου να απέτρεπε τυχόν βλάβη των συμφερόντων του Δημοσίου. (θέση για τη διασάφηση όπου υπάρχει ο καθολικός έλεγχος,)

2.1.1 Προβλήματα στους ελέγχους των CONEX

Είναι γνωστό ότι την τελευταία δεκαετία το εμπορευματοκιβώτιο[1] επικράτησε στη μεταφορά των φορτίων και σχεδόν όλα τα πλοία γραμμής που εξυπηρετούν γενικό φορτίο έχουν μετατραπεί σε κιβωτόπλοια (CΟNΤAΙNER SΗΙPS). Αυτό όμως δεν παύει να μεταφέρει την αγωνία των κυβερνήσεων και ιδιαίτερα των Τελωνείων για καλύτερους ελέγχους και πιο αποτελεσματικούς.

Οι λόγοι που κάνουν σχεδόν αδύνατο τον φυσικό έλεγχο (επαλήθευση) των εμπορευμάτων μέσα στο εμπορευματοκιβώτιο, ιδιαίτερα στα Ελληνικά λιμάνια έχουν τις παρακάτω αιτίες:

- 'Ελλειψη ειδικών χώρων και μέσων ελέγχου εμπο\κιβωτίων, όπως ράμπες, ανυψωτικά μηχανήματα κλπ.

- Ανυπαρξία εξειδικευμένου εργατικού προσωπικού κατάλληλο για υποβοήθηση της διεκπεραίωσης του φυσικού ελέγχου μέσα στο εμπο\κιβώτιο. Εκκένωση και πλήρωση μέρους του εμπο\κιβωτίου σύμφωνα με τις ανάγκες του ελέγχου, χωρίς τον κίνδυνο να προξενηθούν ζημιές στα εμπορεύματα, με όλα τα επακόλουθα.

- Ανυπαρξία διαδρόμου στα εμπο\κιβώτια στο στάδιο της πλήρωσης τους στον τόπο αποστολής.

- Διαχειριστικές αδυναμίες με αποτέλεσμα να καθυστερεί η ανεύρεση του εμπο\κιβωτίου με συνέπεια την δημιουργία τριβών μεταξύ των συναλλασσόμενων εκτελωνιστών.

- Άτακτη ταξινόμηση των εμπο\κιβωτίων στους χώρους τελωνισμού τους, είτε σε διπλές "ντάνες" είτε αντικριστά με αποτέλεσμα να εμποδίζεται το άνοιγμά του για τον επικείμενο έλεγχο.

- Ανυπαρξία μέσων ζύγισης.

- Ανυπαρξία δειγμάτων εμπορευμάτων σε ξεχωριστό κιβώτιο, όταν αυτά είναι περισσότερα από ένα, για να μεταφέρονται στις χημικές υπηρεσίες για την έκδοση δελτίου χημικής ανάλυσης. Αυτό δεν αποκλείει τον τελωνειακό ελεγκτή να παίρνει δείγματα από το ίδιο το εμπόρευμα αν υπάρχουν ενδείξεις για καταστρατήγηση των συμφερόντων του Δημοσίου. Αυτή η μεθόδευση της ύπαρξης ξεχωριστών δειγμάτων διασκεδάζει τους φόβους για ζημιές στα εμπορεύματα που πιθανόν θα δημιουργηθούν από την λήψη δειγμάτων.

2.2 Ο δοκιμαστικός έλεγχος

Δοκιμαστικό έλεγχο έχουμε όταν επαληθεύεται μέρος του συσκευασμένου εμπορεύματος που περιγράφεται (δηλώνεται) σε μια διασάφηση από την τελωνειακή αρχή.

Ο δοκιμαστικός έλεγχος κατά τον τελωνισμό των εμπορευμάτων θεωρείται κατά πλάσμα του νόμου σαν πλήρης έλεγχος.

Πρόσφατη νομοθετική κάλυψη του δοκιμαστικού ελέγχου έγινε με το άρθρο 27 παράγραφο 4 του Ν 1808/88, που αναφέρει: "Αν ενεργείται έλεγχος μέρους μόνο των διασαφιζομένων εμπορευμάτων, η τελωνειακή υπηρεσία υποδεικνύει στο διασαφηστή ή στον αντιπρόσωπό του τα εμπορεύματα τα οποία θα εξεταστούν. Το αποτέλεσμα της μερικής αυτής εξέτασης καλύπτουν το σύνολο των εμπορευμάτων που αποτελούν αντικείμενο της διασάφησης. Ο διασαφηστής όμως μπορεί να ζητήσει αμέσως συμπληρωματική εξέταση των εμπορευμάτων αν έχει τη γνώμη ότι τα αποτελέσματα της μερικής εξέτασης δεν ισχύουν για τα λοιπά διασαφηζόμενα εμπορεύματα".

Αυτός ο έλεγχος εφαρμόστηκε για την ανάγκη απλοποίησης της πράξης επαλήθευσης των τελωνιζομένων εμπορευμάτων με στόχο την ταχύτερη διεκπεραίωση των διατυπώσεων στην εισαγωγή, εξαγωγή, διαμετακόμιση και αποταμίευση και περαιτέρω διευκόλυνση του εισαγωγικού και εξαγωγικού εμπορίου της χώρας.

Βασική προϋπόθεση για να εφαρμοσθεί ο δοκιμαστικός έλεγχος είναι η προσκόμιση μαζί με την διασάφηση και εγγράφων που να επιτρέπει μια τέτοια προοπτική (ζυγολόγια, κιβωτολόγια, μετρολόγια κλπ). Όταν τα εμπορεύματα είναι ανόμοια (πολλά πατρόν), τότε πρέπει να γίνεται έλεγχος μερικών κιβωτίων ή δεμάτων όλων των ειδών (πατρόν).

Σε περίπτωση ασυμφωνίας μεταξύ των κιβωτολογίων και των κιβωτίων συσκευασίας στην αντιπαράθεση ή ακόμα αν δεν πεισθεί το τελωνειακό όργανο, πρέπει να προβεί σε καθολικό έλεγχο.

Σε περίπτωση που το εμπόρευμα δεν δασμολογείται στο βάρος χρειάζεται ειδική προσοχή στην εφαρμογή του δοκιμαστικού ελέγχου.

Ένα άλλο στοιχείο που παρεμβάλλεται στον δοκιμαστικό έλεγχο και τον κάνει περισσότερο αποτελεσματικό είναι η τυχαία επιλογή των δεμάτων από το σύνολό τους,

Ο δοκιμαστικός έλεγχος γίνεται κυρίως στις παρακάτω κατηγορίες εμπορευμάτων:

α) Σε πανομοιότυπα εμπορεύματα που αποστέλλονται περιοδικά από τον ίδιο προμηθευτή οίκο του εξωτερικού στον ίδιο παραλήπτη.

β) Σε τμηματικές παραλαβές ομοειδών εμπορευμάτων της ίδιας αποστολής με τον αυτό παραλήπτη και με την πρόσθετη προϋπόθεση ότι στο εμπόρευμα της αρχικής ή μεταγενέστερης διασάφησης εγένετο φυσικός έλεγχος.

γ) Για τις πρώτες ύλες που εισάγονται περιοδικά από εγχώριες βιομηχανίες, ανεξάρτητα της αξίας των και των δασμολογικών επιβαρύνσεων που έχουν, με την προϋπόθεση, ότι σε αρχική ή μεταγενέστερη διασάφηση είχε γίνει φυσικός έλεγχος των ομοίων πρώτων υλών.

Τέλος παραθέτουμε δυο κανόνες σχετικούς με τον δοκιμαστικό έλεγχο και την εύρεση του συνολικού βάρους του εμπορικού τιμολογίου, όπως τους σταχυολογήσαμε από την γαλλική τελωνειακή νομοθεσία:

Κανόνας 1ος. Σε περιπτώσεις ομοιομόρφων κόλλων, ο μέσος όρος των ζυγισθέντων κόλλων παίρνεται για βάση υπολογισμού του συνολικού βάρους του εμπορεύματος.

Κανόνας 2ος. Σε περιπτώσεις μη ομοιόμορφων κόλλων, η δοκιμαστική ζύγιση συγκρίνεται με το προσκομιζόμενο ζυγολόγιο.

2.3 Ο επιλεκτικός έλεγχος

Στον επιλεκτικό έλεγχο περιορίζεται η επαλήθευση των εμπορευμάτων στην διασάφηση και στα προσαρτημένα σε αυτή δικαιολογητικά έγγραφα και μόνο σε ποσοστό, που δεν μπορεί να είναι κατώτερο του 10% γίνεται έλεγχος δοκιμαστικός ή καθολικός των διασαφήσεων που γίνονται αποδεκτές.

Ο επιλεκτικός έλεγχος των κατατιθέμενων διασαφήσεων στηρίζεται στο άρθρο 27 παρ, 10 περ. γ του Ν. 1808\88 που αναφέρει: "να περιορίζεται η επαλήθευση της διασάφησης και των προσαρτημένων σε αυτή δικαιολογητικών καθώς και η εξέταση ορισμένων εμπορευμάτων σε ποσοστό όμως που δεν μπορεί να είναι κατώτερο από δέκα στα εκατό 10% των διασαφήσεων που γίνονται αποδεκτές, να ενεργείται η βεβαίωση και είσπραξη των δασμών και λοιπών επιβαρύνσεων με βάση τις ενδείξεις της διασάφησης για όλα ή ορισμένα μόνο εμπορεύματα ή κατηγορίες τους από όλες ή ορισμένες μόνο τελωνειακές αρχές".

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΣΤΑ ΤΕΛΩΝΕΙΑ

Καθολικός έλεγχος, Δοκιμαστικός έλεγχος, Επιλεκτικός έλεγχος Λογιστικός έλεγχος, Ηλεκτρονικός έλεγχος

Παράδειγμα - διάλογος: Στο Ε τελωνείο Πειραιά έχει αφιχθεί για τελωνισμό ένα εμπορευματοκιβώτιο που περιέχει τεχνουργήματα από άσφαλτο. Το εμπόρευμα είναι σε ρολά των 10 τετραγωνικών μέτρων, με συσκευασία για τη μεταφορά του σε (20) παλέτες. Το συνολικό βάρος του εμπορεύματος είναι κιλά μικτά 18,500.

Εκτελωνιστής: Κύριε Ελεγκτά έχουμε για τελωνισμό ένα εμπο/κιβώτιο με τεχνουργήματα από άσφαλτο, για παραλαβή έμφορτο. (ταυτόχρονα γίνεται επίδειξη των εγγράφων τελωνισμού, διασάφησης, εμπορικό τιμολόγιο, κιβωτολόγιο, άδεια εκτελωνισμού, πιστοποιητικό κυκλοφορίας Τ2L κ.λ.π)

Ελεγκτής: Πάμε να επαληθεύσουμε. (Ο ελεγκτής παίρνει τα έγγραφα τελωνισμού από τα χέρια του εκτελωνιστή. Και οι δύο μαζί πλησιάζουν το εμπο\κιβώτιο. Ανοίγεται η πόρτα από την εργατική ομάδα, την γνωστή κομιστική υπηρεσία του ΟΛΠ στα ελεγκτήρια).

Ελεγκτής: (μελετά τα τελωνειακά έγγραφα. Που και που γίνονται διευκρινίσεις από τον εκτελωνιστή). Φέρτε μου παρακαλώ ένα ρολό για να ζυγιστεί και να τετραγωνισθεί. Βλέπω ότι πουλά με το τετραγωνικό μέτρο. (Αρχίζει η διαδικασία του ελέγχου. Ζυγίζεται το ρολό πρώτα: κιλά μικτά 38.

Ύστερα ξεδιπλώνεται στο έδαφος και εξασφαλίζονται οι διαστάσεις τους:

1 μέτρο πλάτος επί 10 μέτρα μήκος ίσον Μ2 10). Έχουμε μια διαφορά στο βάρος κατά ένα κιλό. Αλλά Δεν πειράζει, αφού τιμολογούνται στο τετραγωνικό μέτρο. Ίσως άλλα ρολά να ζυγίζουν λιγότερο.

Ελεγκτής: Πέστε μου παρακαλώ πως έχει ταξινομηθεί το φορτίο στο εμπο/κιβώτιο (ξεκινά αμέσως η μέθοδος του δοκιμαστικού ελέγχου).

Εκτελωνιστής: 10 παλέτες κάτω και 10 παλέτες πάνω. Κάθε παλέτα περιέχει 25 ρολά. Σύνολο, ρολά 25 επί 20 ίσον 500 ρολά και τετραγωνικά μέτρα 5.000.

(Ήδη η διαδικασία του δοκιμαστικού ελέγχου ολοκληρώθηκε. Ελέγχθηκε ένα ρολλό από το σύνολο των 500).

Παράδειγμα διάλογος: Στο κισσέ καταχώρησης των διασαφήσεων του Χ… τελωνείου λειτουργεί ειδικό μηχάνημα, που δίνει αύξοντα αριθμό στα κατατιθέμενα τελωνειακά παραστατικά (Διασαφήσεις). Έχει ρυθμιστεί κατά τέτοιο Τρόπο ώστε το δέκα τοις εκατό των διασαφήσεων που καταχωρούνται να μαρκάρονται με ένα ειδικό σύμβολο δηλωτικό ότι θα ακολουθηθεί καθολικός ή δοκιμαστικός έλεγχος των δηλουμένων εμπορευμάτων. Το υπόλοιπο ενενήντα τοις εκατό των διασαφήσεων θα ακολουθήσουν τον επιλεκτικό έλεγχο, δηλαδή θα πληρωθούν οι δασμοί και λοιποί φόροι, όπως έχουν δηλωθεί στα τελωνειακά παραστατικά. Ο τρόπος επιλογής του δέκα τοις εκατό στηρίζεται σε μια κλείδα προγραμματισμένη για τυχαία σήμανση αριθμών.

Εκτελωνιστής: Για να δω τι ένδειξη ελέγχου έχει η διασάφηση που καταχώρησα;

Τελώνης: Έχει την ένδειξη χωρίς τελωνειακό έλεγχο. Πέρασε στο λογιστήριο για να χρεώσεις τους δασμούς και φόρους όπως τους έχεις δηλώσει.

Εκτελωνιστής: Ωραία να ειδοποιήσω τον πελάτη να περιμένει το φορτίο του. Σε μία ώρα θα είμαι τελειωμένος, αφού δεν θα ακολουθήσει η διαδικασία του τελωνισμού του εμπορεύματος.

Τελώνης: Προσοχή στους συναλλαγματικούς και τους άλλους περιορισμούς και απαγορεύσεις.

Εκτελωνιστής: Η δουλειά και ο έλεγχος των φορτωτικών εγγράφων μεταφέρθηκε σαν εσωτερική εργασία στα εκτελωνιστικά γραφεία.

Τελώνης: Το βλέπω η δουλειά σας πήρε σπουδαιότητα, εγκαταλείφθηκε το....

τροχάδην

Εκτελωνιστής: Σωστά.

Τμήμα στο σύστημα του επιλεκτικού ελέγχου είναι ο προσδιορισμός υποχρεωτικών ελέγχων σε δυο βασικές κατηγορίες:

- σε δασμολογικές κλάσεις που περιλαμβάνουν εμπορεύματα θεωρούμενα επιρρεπή σε πράξεις λαθρεμπορίας (VIDEO, ΤV, αναπτήρες, ρολόγια, τραπουλόχαρτα κ.λ.π)

- σε χώρες προέλευσης εμπορευμάτων που η λαθρεμπορία αποτελεί καθημερινό φαινόμενο, λόγω έλλειψης αυστηρών ελέγχων κλπ.

Ο επιλεκτικός έλεγχος και το σύστημα της εγγυημένης διαδικασίας από πολλά χρόνια εφαρμόζεται και λειτουργεί στις περισσότερες χώρες της Ενωμένης Ευρώπης. Στην Ελλάδα ακόμα δεν μεταφυτεύθηκαν "λόγω της αστάθειας της οικονομίας μας και του τρόπου, καθ' ον αντικρίζονται οι φορολογικές υποχρεώσεις από τους συναλλασσόμενους" (από πρόταση παλαιού στελέχους των τελωνείων γύρω στο 1952 που ταιριάζει απόλυτα και σήμερα).

Αν κατά την διενέργεια ελέγχου εκ των υστέρων διαπιστωθούν διαφορές μεγαλύτερες του 5% επιβάλλεται στον διασαφηστή πρόστιμο ίσο με το σύνολο της βεβαιούμενης από τον έλεγχο τελωνειακής οφειλής. Σε περίπτωση υποτροπής του διασαφηστή μέσα σε τρία χρόνια το πρόστιμο αυτό βεβαιώνεται και εισπράττεται στο πενταπλάσιο.

2.3.1 Ο λογιστικός έλεγχος

Στον λογιστικό έλεγχο ο εισαγωγέας ή εξαγωγέας, εξάγει ή εισάγει εμπορεύματα χωρίς να λάβουν γνώση οι αρμόδιες τελωνειακές αρχές, με την υποχρέωση α) να εγγράψει στα λογιστικά του βιβλία την τελωνειακή πράξη (εισαγωγή, εξαγωγή, διαμετακόμιση, κλπ.) και β) να καταθέσει τη διασάφηση στις τελωνειακές αρχές εκ των υστέρων.

Το σύστημα του λογιστικού ελέγχου εφαρμόζεται από τους εισαγωγείς ή εξαγωγείς, μετά από έγκριση του αρμόδιου τελωνείου. Σε μια τέτοια τήρηση του λογιστικού ελέγχου, το τελωνείο χάνει ένα μεγάλο μέρος του κυρίου έργου του (παρουσίαση του εμπορεύματος ενώπιον της τελωνειακής αρχής) και μετατρέπεται σε φορολογική αρχή, στηριζόμενο για τους ελέγχους του στις αρχές της λογιστικής επιστήμης.

Ο λογιστικός έλεγχος στηρίζεται στο άρθρο 28ε παράγραφος 2 του Ν. 1808/88 και προκειμένου για τις εισαγωγές αναφέρει: "Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προβαίνουν συχνά σε θέση σε ανάλωση ή σε ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, μπορεί να επιτραπεί να παραλαμβάνουν τα εμπορεύματα αυτά αμέσως μετά την προσκόμισή τους στους χώρους της τελωνειακής αρχής ή άλλους χώρους που προσδιορίζονται και ελέγχονται από αυτή, χωρίς αυτά να έχουν αποτελέσει προηγουμένως αντικείμενο της προβλεπόμενης στο άρθρο 25 διασάφησης." "Με την άφιξη των εμπορευμάτων στους ειδικά επιλεγμένους χώρους, ο δικαιούχος της άδειας αυτής υποχρεούται:

"α) Να ειδοποιεί την αρμόδια τελωνειακή αρχή για την άφιξη των εμπορευμάτων σύμφωνα με την προβλεπόμενη τυπική διαδικασία για να χορηγηθεί η άδεια παραλαβής του.

"β) Να καταχωρεί τα εμπορεύματα σε ειδικό λογιστικό του βιβλίο. Η καταχώρηση πρέπει να περιλαμβάνει και την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιήθηκε καθώς και τις απαραίτητες ενδείξεις για την αναγνώριση των εμπορευμάτων. Η καταχώρηση αυτή μπορεί να αντικαθίσταται με οποιαδήποτε άλλη πρόσφορη διατύπωση.

"γ) Να θέσει στην διάθεση των αρμοδίων τελωνειακών αρχών οποιαδήποτε έγγραφα από τα οποία εξαρτάται η εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν τη θέση των εμπορευμάτων σε ανάλωση ή σε ελεύθερη κυκλοφορία."

Προκειμένου για τις εξαγωγές το άρθρο 70ιβ αναφέρει: "Σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα που προβαίνουν συχνά σε εξαγωγή εμπορευμάτων μπορεί να εξάγουν τα εμπορεύματα από τη χώρα απευθείας από τους χώρους τους, χωρίς προηγούμενη κατάθεση στην αρμόδια τελωνειακή αρχή της προβλεπόμενης διασάφησης εξαγωγής. Πριν από την αναχώρηση των εμπορευμάτων από τους πιο πάνω χώρους, ο δικαιούχος της πιο πάνω άδειας υποχρεούται:

"α) Να ειδοποιεί την αρμόδια τελωνειακή αρχή για την αναχώρηση αυτή σύμφωνα με την προβλεπόμενη τυπική διαδικασία για να χορηγηθεί η άδεια εξαγωγής τους.

"β) Να καταχωρεί τα εμπορεύματα αυτά σε ειδικό λογιστικό βιβλίο. Η καταχώρηση πρέπει να περιλαμβάνει και την ημερομηνία κατά την οποία πραγματοποιήθηκε, καθώς και τις ενδείξεις που είναι απαραίτητες για την πίστωση της ταυτότητας των εμπορευμάτων. Η καταχώρηση αυτή μπορεί να αντικαθίσταται με οποιαδήποτε άλλη πρόσφορη διατύπωση.

"γ) Να θέτει στην διάθεση των τελωνειακών αρχών οποιαδήποτε έγγραφα, ιδίως τα πιστοποιητικά εξαγωγής ή προκαθορισμού, από τα οποία εξαρτάται η εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν την εξαγωγή των εμπορευμάτων.

"δ) Να θέτει στην διάθεση των αρμοδίων τελωνειακών αρχών τα λογιστικά του βιβλία για διενέργεια των απαραίτητων ελέγχων. 'Ή εκπλήρωση των διατυπώσεων α και β έχει τα ίδια έννομα αποτελέσματα με την αποδοχή της διασάφησης εξαγωγής".

2.4 Στην επαλήθευση της δασμολογικής κλάσης

Ο ενδιαφερόμενος είναι υποχρεωμένος με την κατάθεση της φορολογικής του δήλωσης (διασάφησης) να προσδιορίσει, περιγράψει τη δασμολογική κλάση του εμπορεύματος που πρόκειται να τελωνισθεί.

Αυτή η δήλωση της δασμολογικής κλάσης, επαληθεύεται από τον τελωνειακό ελεγκτή, αφού πρώτα γνωρίσει ο τελευταίος τη μορφή, το είδος, τη χρήση του εμπορεύματος που πρόκειται να τελωνισθεί ο προσδιορισμός της δασμολογικής κατάταξης του εμπορεύματος είναι μια πολύπλοκη υπόθεση που ξεφεύγει από τα όρια της παρούσας εργασίας: θα περιοριστούμε σε κάποιες προκαταρκτικές εργασίες ελέγχου που βοηθούν στη δασμολογική κατάταξη του εμπορεύματος.

Ο προσδιορισμός της δασμολογικής κλάσης των ελεγχόμενων εμπορευμάτων γίνεται με την βοήθεια του τελωνειακού δασμολογίου και των σημειώσεων αυτού και με τις σχετικές αποφάσεις της ΑΕΤΑ (Ανώτατης Επιτροπής Τελωνειακών Αμφισβητήσεων) και των τοπικών ΠΕΤΑ (Πρωτοβάθμιων Επιτροπών Τελωνειακών Αμφισβητήσεων).

Αν παρίσταται η ανάγκη να καταφύγει το τελωνείο σε χημική ανάλυση, λόγω του είδους του εμπορεύματος (χημικά κλπ), απευθύνεται στο αρμόδιο Παράρτημα του Γενικού Χημείου του Κράτους, ακολουθώντας μια καθορισμένη διαδικασία. Η διαδικασία της δειγματοληψίας είναι έργο αποκλειστικό του τελωνειακού ελεγκτού.

Αυτός έχει τις κατάλληλες γνώσεις της εμπορευματολογίας (θεωρητικά και εμπειρικά), που αποτελεί την βασική προϋπόθεση για γνώση και εφαρμογή του δασμολογίου. Το γενικό χημείο του Κράτους βοηθά δίνοντας συμβουλές σχετικά με τον τρόπο ενέργειας δειγματοληψίας ανάλογα με το είδος του εμπορεύματος, της ποσότητας που πρέπει να λαμβάνεται, τον τρόπο συσκευασίας του δείγματος, κλπ., ώστε το δείγμα να παραδίδεται στο χημικό για εξέταση χωρίς κανένα ελάττωμα.

Στην δειγματοληψία το κάθε δείγμα πρέπει να παίρνεται από την εισαγόμενη ή εξαγόμενη παρτίδα, χωρίς να αποκλείονται τα έτοιμα δείγματα, που έχουν συσκευασθεί από τον φορτωτή. Αφού ληφθεί το συγκεκριμένο δείγμα, σφραγίζεται μαζί με την έκθεση δειγματοληψίας (προκειμένου για εξαγωγές ) και παραδίδονται στο αρμόδιο γραφείο συνοδείας.

2.4.1 Δειγματοληψία

Η δειγματοληψία αποτελεί ουσιαστική ενέργεια του τελωνειακού οργάνου για την ολοκλήρωση του ελέγχου των εμπορευμάτων. Το αποτέλεσμα της χημικής εξέτασης που προέρχεται από την δειγματοληψία είναι καθοριστικό για την επαλήθευση και τη σωστή δασμολογική κατάταξη των τελωνιζομένων εμπορευμάτων.

Μερικά πράγματα που πρέπει να προσεχθούν στη δειγματοληψία είναι:

α) πρέπει να διασφαλίζονται έτσι τα δείγματα ώστε να μην είναι δυνατή η αντικατάστασή τους.

β) στα συνοδευτικά έγγραφα αποστολής των δειγμάτων εκτός από την ποσότητα πρέπει να αναγράφεται και το πατρόν.

γ) τα δείγματα που στέλνονται στο χημείο ή στην ΔΙΠΑΕ (Υπηρεσία Αξιών), να είναι σφραγισμένα και με τις απαραίτητες υπογραφές του ελεγκτή και του επόπτη.

δ) τα δείγματα να είναι από όλα τα πατρόν του εμπορεύματος.

ε) να λαμβάνεται επαρκής ποσότητα για τη σχετική ανάλυση ή ακόμα και για την μελλοντική (π.χ, υφάσματα, ενδύματα σε διαστάσεις τέτοιες, ώστε να επαρκούν για τον τετραγωνισμό των υφασμάτων στο χημείο κλπ).

στ) η μεταφορά του δείγματος στο χημείο να γίνεται από τους αρμόδιους τελωνειακούς υπαλλήλους (συνοδούς κλπ)

ζ) η δειγματοληψία να έχει την συναίνεση του παραλήπτη για να αποφεύγονται αιτήσεις αποζημίωσης. Γνωστή είναι η περίπτωση της λήψης δείγματος από χαλί... για τη διαπίστωση της σύστασης των υφαντικών ινών του.

η) τα δείγματα που έχουν αυτοτελή αξία επιστρέφονται πάντα στον παραλήπτη, με την σχετική έγγραφη πράξη παραλαβής-παράδοσης μεταξύ του χημικού και του εκτελωνιστή.

ΣΤΗΝ ΤΕΛΩΝΕΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ

2.5 Ανατελωνισμός

Κατά την επικρατέστερη άποψη ανατελωνισμός σημαίνει νέα επαλήθευση (έλεγχο) των εμπορευμάτων, νέα δασμολογική κατάταξη ή νέα εκκαθάριση των δασμολογικών φορολογικών επιβαρύνσεων διαζευκτικά ή σωρευτικά.

Ο ανατελωνισμός ενεργείται στα τελωνισμένα εμπορεύματα και μέχρι τη στιγμή της εξόδου τους από το τελωνείο. Η έξοδος του τελωνισμένου εμπορεύματος πραγματοποιείται με την διέλευση του από τη θύρα εξόδου του Τελωνείου και την παράδοση στον αρμόδιο υπάλληλο της θύρας της άδειας παράδοσης.

Το δικαίωμα του ανατελωνισμού των τελωνισμένων εμπορευμάτων υπάρχει μόνο για εμπορεύματα που δεν εξήχθησαν από το τελωνείο, όπως αναφέρθηκε, αλλά και για αυτά που δεν έχουν παραδοθεί, στις περιπτώσεις που είναι αποθηκευμένα σε άλλους χώρους, είτε σε ανάλωση είτε σε αποταμίευση, είτε προς διαμετακόμιση. Αυτό βέβαια δεν αποκλείει το δικαίωμα στην τελωνειακή αρχή αν έχει υπόνοια ότι βλάφτηκαν τα συμφέροντα του Δημοσίου από τον τελωνισμό τους, να ενεργήσει έλεγχο και μετά την έξοδο των εμπορευμάτων από το Τελωνείο, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 100 του τελωνειακού κώδικα και επόμενα (παραβάσεις-λαθρεμπορία). Μια επέκταση του ανατελωνισμού και μετά την έξοδο των εμπορευμάτων από το τελωνείο θα είχε σοβαρές διαταραχές και μια αστάθεια των συναλλακτικών σχέσεων.

Με τον ανατελωνισμό γίνεται σχετικός έλεγχος στις πράξεις του τελωνειακού ελεγκτή από τον φυσικό του προϊστάμενο, απαραίτητος για την εύρυθμο λειτουργία των τελωνειακών καταστημάτων. Συνήθως ανατελωνισμός μπορεί να ενεργηθεί από τον προϊστάμενο της τελωνειακής αρχής, τους προϊσταμένους και τους υποδιευθυντές των διευθύνσεων τελωνείων, τους προϊσταμένους των τελωνειακών περιφερειών και τους αρμόδιους επιθεωρητές τελωνείων, παρουσία του ελεγκτού που έχει ενεργήσει τον τελωνισμό, με σύνταξη σχετικής πράξης στη διασάφηση. Στον ανατελωνισμό περισσότερο ταιριάζει ο καθολικός έλεγχος, όμως μπορεί και να εφαρμοσθεί και ο δοκιμαστικός, εφόσον συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις. Άλλωστε ο έλεγχος θα επεκτείνεται και σε μη ελεγχθέντα ή σε όλο το εμπόρευμα σε περιπτώσεις σοβαρών ενδείξεων περί εσφαλμένου τελωνισμού.

Στον ανατελωνισμό καλείται να παραστεί ο διασαφηστής ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του εκτελωνιστής.

Τα νέα και μόνο αποτελέσματα του ανατελωνισμού, έστω και αν δεν συμφωνούν με αυτά του ελεγκτή επαλήθευσης, αυτού δηλαδή που έχει ενεργήσει τον τελωνισμό, λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό των δασμών και φόρων και την εφαρμογή λοιπών διατάξεων που διέπουν τη θέση των εμπορευμάτων σε τελωνειακό καθεστώς ανάλωσης ή ελεύθερης κυκλοφορίας ή άλλου τελωνειακού καθεστώτος.

2.6 Προέλεγχος εμπορευμάτων

Ο προέλεγχος είναι ένας έλεγχος των τελωνειακών εγγραφών, μαζί με το τελωνειακό παραστατικό, που γίνεται στα γραφεία των τελωνείων, την χρονική στιγμή προτού καταβληθούν οι δασμοί και οι άλλοι φόροι και προωθηθεί η διασάφηση στον ηλεκτρονικό υπολογιστή για τα μηχανοργανωμένα τελωνεία.

Ο προέλεγχος περιλαμβάνει ελέγχους πιστοποιητικών, συνημμένων εγγράφων της διασάφησης και λογιστική επαλήθευση πράξεων χρεώσεως δασμών και φόρων (λογιστικά λάθη κλπ.).

Ιδιαίτερη προσοχή δίδεται στα διάφορα στοιχεία του τελωνειακού παραστατικού (διασάφησης), που εμφανίζονται με κωδικούς αριθμούς ή ποσότητες όπως κωδικός εμπορεύματος, βάρος, αξία, καταγωγή, νόμισμα, διάφορες προσαυξήσεις και ποινές, τα κυβικά εκατοστά (CC) στον τελωνισμό των αυτοκινήτων, καθώς και τα διάφορα άλλα στοιχεία που προσαυξάνουν τις φορολογικές αξίες όπως ΦΠΑ κλπ.

Ο τελωνειακός υπάλληλος που ασκεί προέλεγχο των διασαφήσεων έχει την ευθύνη και αρμοδιότητα να ενημερώνεται άμεσα για κάθε πρόβλημα που θα ανακύψει στο τελωνειακό δασμολόγιο. Ιδιαίτερα στα μηχανοργανωμένα τελωνεία πρέπει να συνεργάζεται ουσιαστικά με τον ΚΕΠΥΟ Κέντρο Ελέγχου Πληροφοριών Υπουργείου Οικονομικών, πρώην ΜΗΚΥΟ. Άλλωστε πρέπει να έχει μια βαθειά γνώση όχι μόνο του αντικειμένου των τελωνείων αλλά και των συστημάτων που χρησιμοποιούνται στο διεθνές εμπόριο.

Α. ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΣΑΦΗΣΗ

Α.1 Τ6507/8127/22.12.2000 απόφ ΥπΟικ

Τ6507/8127/22.12.2000 απόφαση του υφυπουργού Οικονομικών Απ. Φωτιάδη

Έχοντας υπόψη κ.λ.π., αποφασίζουμε:

Άρθρο 1

Λειτουργία, σκοπός και υποσυστήματα του ΟΠΣΤ

1. Στο υπουργείο Οικονομικών καθιερώνεται Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, την αποκλειστική διαχείριση του οποίου έχει η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (ΕΦΚ), καλούμενο «Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων» (ΟΠΣΤ), για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Γενικής αυτής Διεύθυνσης, των ειδικών αποκεντρωμένων και των περιφερειακών τελωνειακών υπηρεσιών, καλούμενων στο σύνολό τους «Τελωνειακή Υπηρεσία».

2. Σκοπός του ΟΠΣΤ είναι η διευκόλυνση εφαρμογής των διαδικασιών θέσης του εμπορεύματος σε οποιοδήποτε τελωνειακό καθεστώς, η παρακολούθηση των υποκειμένων σε ΕΦΚ, η αυτοματοποίηση του υπολογισμού των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, η συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων, η βελτίωση των δυνατοτήτων προβλέψεων και μακροπρόθεσμου δασμοφορολογικού σχεδιασμού από τη Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και ΕΦΚ και η διευκόλυνση στον τρόπο λήψης των σχετικών αποφάσεων.

3. Το ΟΠΣΤ απαρτίζεται από τα ακόλουθα εννέα (9) υποσυστήματα:

- Υποσύστημα Διαχείρισης Εμπορευμάτων - Δηλωτικών

- Υποσύστημα Αποτίμησης Αξιών Εμπορευμάτων

- Υποσύστημα Δασμολογίου (TARIC)

- Υποσύστημα Εισαγωγών - Εξαγωγών

- Υποσύστημα Διαμετακόμισης

- Υποσύστημα ΕΦΚ

- Υποσύστημα Παρακολούθησης Φυσικών και Ανθρώπινων Πόρων

- Υποσύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων

- Υποσύστημα Διαχείρισης Υποθέσεων

Άρθρο 2

Πρόσβαση στο ΟΠΣΤ. Μέτρα ασφαλείας

1. Για τη θέση κάθε Τελωνειακής Διεύθυνσης, Αρχής ή Υπηρεσίας σε παραγωγική λειτουργία του ΟΠΣΤ απαιτείται προηγούμενη έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και ΕΦΚ.

2. Η πρόσβαση στα δεδομένα του ΟΠΣΤ επιτρέπεται μόνο στις Τελωνειακές Αρχές και Υπηρεσίες, για τα στοιχεία που διαχειρίζονται οι ίδιες, σύμφωνα με την εξουσιοδότησή τους.

Με έγκριση της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και ΕΦΚ επιτρέπεται η συγκεκριμένη πρόσβαση σε επιλεγμένα στοιχεία και δεδομένα σε άλλες υπηρεσίες, καθώς και σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα.

3. Εάν η Τελωνειακή Αρχή διαπιστώσει, κατά τον έλεγχο που διενεργεί ότι τα στοιχεία των διασαφήσεων που καταχωρήθηκαν στο σύστημα είναι ανακριβή ως προς τα δηλωθέντα στοιχεία, τροποποιεί, συμπληρώνει, διορθώνει ή διαγράφει δεόντως τα στοιχεία αυτά.

4. Τα δεδομένα του ΟΠΣΤ φυλάσσονται για πέντε χρόνια. Ο χρόνος αυτός δύναται να παραταθεί, μόνο για τις ανάγκες διενεργούμενων ελέγχων μετά από σχετική έγκριση του υπουργείου Οικονομικών. Τα δεδομένα του ΟΠΣΤ μπορούν να αντιγράφονται για λόγους ασφαλείας ή για τεχνικούς λόγους ή υπό την προϋπόθεση ότι η αντιγραφή είναι αναγκαία για τη διενέργεια ελέγχου.

5. Η Τελωνειακή Διοίκηση σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) λαμβάνει μέτρα ώστε:

α) να εμποδίζεται η πρόσβαση των μη εξουσιοδοτημένων ατόμων στις εγκαταστάσεις που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία των δεδομένων,

β) να εμποδίζεται η ανάγνωση, αντιγραφή, τροποποίηση ή αφαίρεση δεδομένων και υποθεμάτων από μη εξουσιοδοτημένα άτομα,

γ) να εμποδίζεται η μη εγκεκριμένη εισαγωγή δεδομένων και κάθε μη εγκεκριμένη ανάγνωση, τροποποίηση ή διαγραφή δεδομένων,

δ) να διασφαλίζεται ότι μπορεί να ελέγχεται και να εξακριβώνεται σε ποιες αρχές δύνανται να μεταβιβάζονται τα δεδομένα μέσω συσκευών διαβίβασης δεδομένων,

Άρθρο 3

Έλεγχοι πριν οπό την έξοδο των εμπορευμάτων από τους τελωνειακούς χώρους

1. Πριν από την καταχώρηση της διασάφησης θέσης σε Τελωνειακό καθεστώς ή προορισμό ή της Δήλωσης Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης ή Συνοδευτικού Διοικητικού Εγγράφου (ΣΔΕ) ή Απλοποιημένου Συνοδευτικού Διοικητικού Εγγράφου (ΑΣΔΕ), η αρμόδια Τελωνειακή Αρχή προβαίνει υποχρεωτικά στην ενέργεια των κατωτέρω ελέγχων:

α) έλεγχος, ως προς τον τύπο των κατατιθέμενων Τελωνειακών Παραστατικών και την ορθή συμπλήρωση των υποχρεωτικών ενδείξεων και των αναγκαίων στοιχείων για την εφαρμογή των διατάξεων που διέπουν το αιτούμενο τελωνειακό καθεστώς,

β) έλεγχο όλων των προσαρτημένων δικαιολογητικών και εγγράφων. Μετά την ολοκλήρωση των ανωτέρω ελέγχων η Τελωνειακή Αρχή προχωρεί στην αποδοχή και καταχώρηση των τελωνειακών παραστατικών.

2. Μετά την καταχώρηση των, κατά την ανωτέρω παράγραφο, τελωνειακών παραστατικών, η Τελωνειακή Αρχή για να επαληθεύσει την ακρίβεια των διασαφήσεων/δηλώσεων που έχει αποδεχθεί είναι δυνατόν να προβεί:

α) σε έλεγχο των εγγραφών, οι οποίες αφορούν τις διασαφήσεις/δηλώσεις και τα συνημμένα σε αυτές έγγραφα. Κατά την κρίση της, όμως, μπορεί να ζητήσει από το διασαφηστή ή τον υποβάλλοντα τη δήλωση να της προσκομίσει πρόσθετα στοιχεία για τη διαπίστωση της ακρίβειας των δηλωθέντων.

β) σε εξέταση των εμπορευμάτων και ενδεχομένως σε δειγματοληψία για ανάλυση και λεπτομερή έλεγχο.

3. Στις παρακάτω κατηγορίες εμπορευμάτων κατά την εισαγωγή/ εξαγωγή ή ανάλωση, η βεβαίωση των αναλογουσών επιβαρύνσεων υποχρεωτικά ενεργείται μετά από έλεγχο των Διασαφήσεων/ Δηλώσεων και των συνημμένων σ' αυτές δικαιολογητικών:

- Ειδών που υπόκεινται σε έλεγχο πιστότητας ή ποσοτικό περιορισμό κατά την εισαγωγή.

- Ειδών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Σύμβασης Ουάσιγκτον (ένδειξη CITES του δασμολογίου).

- Προϊόντων διττής χρήσης.

- Πολεμικού υλικού, όπλων και εκρηκτικών.

- Ναρκωτικών και προδρόμων ουσιών.

- Ειδών που υπόκεινται σε Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης.

- Πολιτιστικών αγαθών.

4. Αν από τα αποτελέσματα των ελέγχων διαπιστώνεται ασυμφωνία, τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για τη βεβαίωση και είσπραξη των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων είναι εκείνα που προσδιορίζονται από την Τελωνειακή Αρχή. Δύναται όμως ο νομιμοποιούμενος για την κατάθεση των τελωνειακών παραστατικών εγγράφων, να ζητήσει στην περίπτωση που η βεβαίωση διενεργήθηκε με βάση τα δηλούμενα στη Διασάφηση /Δήλωση στοιχεία και των συνημμένων σ' αυτές δικαιολογητικών πριν από την έκδοση της άδειας παράδοσης ή εξαγωγής, κατά περίπτωση, εξέταση των εμπορευμάτων προς άρση της ασυμφωνίας.

5. Οι περί ανατελωνισμού διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 27 του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα εφαρμόζονται κατά τη διαδικασία των παραγράφων 2 και 3 του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 4

Εξέταση των εμπορευμάτων (φυσικός έλεγχος)

1. Η εξέταση των εμπορευμάτων για τον προσδιορισμό των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων είναι υποχρεωτική για:

α) Εμπορεύματα που υποδεικνύονται από το ΟΠΣΤ, με βάση την ανάλυση κινδύνου.

β) Εμπορεύματα που επιλέγονται τυχαία από το ΟΠΣΤ.

γ) Επιδοτούμενα γεωργικά προϊόντα, των οποίων οι έλεγχοι εξακολουθούν να πραγματοποιούνται με βάση τις ισχύουσες διατάξεις.

δ) Κατηγορίες εμπορευμάτων που ορίζονται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, έπειτα από εισήγηση της Γενικής Διεύθυνσης Τελωνείων & ΕΦΚ, ιδίως για λόγους προστασίας δημοσίου συμφέροντος ή στο πλαίσιο άσκησης οικονομικής και εμπορικής πολιτικής.

ε) Εμπορεύματα για τον τελωνισμό των οποίων η διασάφηση κατατίθεται από φυσικό ή νομικό πρόσωπο, σε βάρος του οποίου έχει επιβληθεί ποινή για παραβάσεις της τελωνειακής και συναφούς νομοθεσίας και για χρονικό διάστημα τριών μηνών σε περίπτωση απλής τελωνειακής παράβασης και λαθρεμπορίας από έξι μήνες έως δύο έτη, επιφυλασσομένων των διατάξεων του άρθρου 8 της παρούσας.

2. Η Τελωνειακή Αρχή δύναται να διενεργεί εξέταση εμπορευμάτων και στις περιπτώσεις που αυτή κρίνεται επιβεβλημένη, με βάση πληροφορίες που περιήλθαν σ' αυτήν ή με βάση υπόνοιες που δημιουργήθηκαν στον αρμόδιο ελεγκτή ή επόπτη κατά τον έλεγχο των συνημμένων δικαιολογητικών ή των επαληθεύσεων.

3. Οι κατηγορίες των εμπορευμάτων, για τα οποία προβλέπεται έλεγχος των δικαιολογητικών της παραγράφου 3 του άρθρου 3 της παρούσας ή υποχρεωτική εξέταση εμπορευμάτων, δύνανται να αναπροσαρμόζονται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών μετά από εισήγηση της Γενικής Δ/νσης Τελωνείων & ΕΦΚ, με βάση την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του βαθμού επικινδυνότητας.

Άρθρο 5

Κριτήριο επικινδυνότητας

1. Τα κριτήρια επικινδυνότητας από την αξιολόγηση των οποίων προκύπτει ο βαθμός επικινδυνότητας, που το ΟΠΣΤ αποδίδει σε κάθε εμπόρευμα καθορίζονται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών, μη δημοσιευόμενη στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μετά από εισήγηση της Γ ενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και ΕΦΚ.

Για τον καθορισμό των κριτηρίων λαμβάνονται ιδίως υπόψη το είδος, η ποσότητα, η σύνθεση και η ποιότητα του εμπορεύματος, η καταγωγή και η προέλευση αυτού, οι εμπλεκόμενοι φορείς, οι τυχόν διαπιστωθείσες στο παρελθόν σχετικές παρατυπίες, οι απαγορεύσεις και περιορισμοί, σύμφωνα με τις ισχύουσες εθνικές και κοινοτικές διατάξεις.

2. Με όμοια απόφαση, έπειτα από εισήγηση της Γ ενικής Διεύθυνσης Τελωνείων και ΕΦΚ, δύνανται να αναπροσαρμόζονται τα ανωτέρω κριτήρια επικινδυνότητας.

Άρθρο 6

Έκδοση άδειας παράδοσης

1. Για τα αποτελέσματα των κατά την παράγραφο 2 του άρθρου 3 της παρούσας ελέγχων, συντάσσεται σχετική πράξη στο σώμα της διασάφησης που υπογράφεται από τους υπαλλήλους που ενήργησαν τον κατά περίπτωση έλεγχο.

2. Αν τα αποτελέσματα των ανωτέρω ελέγχων καθυστερούν και για το λόγο αυτό δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί το ποσό των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, επιτρέπεται μετά από αίτηση του

καταθέσαντος τη διασάφηση/ δήλωση προσώπου, να εκδοθεί άδεια παραλαβής ή εξαγωγής των εμπορευμάτων.

3. Η κατά την προηγούμενη παράγραφο έκδοση άδειας παραλαβής ή εξαγωγής των εμπορευμάτων προϋποθέτει τη βεβαίωση και είσπραξη των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, που προσδιορίζονται με βάση τις ενδείξεις των δηλούμενων στη διασάφηση στοιχείων. Στην περίπτωση αυτή η Τελωνειακή Αρχή για την κάλυψη τυχόν διαφοράς που θα προκύψει από τα αποτελέσματα του αναληφθέντoς ελέγχου, αξιώνει την παροχή επαρκούς εγγύησης.

Άρθρο 7

Έλεγχοι μετά την έξοδο των εμπορευμάτων

1. Μετά την έξοδο των εμπορευμάτων από τους Τελωνειακούς χώρους, η Τελωνειακή Υπηρεσία, ανεξαρτήτως των ελέγχων που διενήργησε με βάση το άρθρο 3 της παρούσας απόφασης και με σκοπό τη διαπίστωση της ορθής εφαρμογής της Εθνικής και Κοινοτικής τελωνειακής και συναφούς νομοθεσίας, προβαίνει κατά την κρίση της, στην ενέργεια των κατά την παράγραφο 2 περιπτώσεις α' και β' του άρθρου 3 της παρούσας ελέγχων στην έδρα των επιχειρήσεων με βάση τις κατατεθείσες διασαφήσεις, τα εμπορικά και λογιστικά βιβλία και δικαιολογητικά.

2. Αν από τα αποτελέσματα του, κατά την ανωτέρω παράγραφο, λογιστικού ελέγχου διαπιστώνονται διαφορές με τα δηλωθέντα στη διασάφηση, επιφυλασσομένων των διατάξεων περί λαθρεμπορίας, ενεργείται συμπληρωματική βεβαίωση των δασμών και φόρων και επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τις ισχύουσες διατάξεις ποινές ή πρόστιμα.

Άρθρο 8

Κυρώσεις

1. Η Τελωνειακή Αρχή, σε περίπτωση διαπίστωσης καθ' υποτροπήν παράβασης, σύμφωνα με την ισχύουσα τελωνειακή και συναφή Νομοθεσία, με απόφασή της υπάγει τον διασαφηστή ή τον παραλήπτη, στη διαδικασία του εδαφίου β' της παρ. 2 του άρθρου 3 της παρούσας ως κατωτέρω:

α. Εφόσον πρόκειται για απλή τελωνειακή παράβαση για χρονικό διάστημα από 6 μήνες έως 1 έτος.

β. Εφόσον πρόκειται για λαθρεμπορία για χρονικό διάστημα από 2 έτη έως 3 έτη.

2. Σε περίπτωση κάθε νέας υποτροπής τα ανωτέρω χρονικά διαστήματα διπλασιάζονται

Άρθρο 9

Τελικές διατάξεις

1. Το αριθ. 759/71 διάταγμα εξακολουθεί να ισχύει

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημοσίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως

Α-2 Τ.914/81/28-2-2001 Εγκ ΥπΟικ

Τ.914/81/28-2-2001 Εγκ ΥπΟικ ΘΕΜΑ :Κοινοποίηση της Τ 6507/8127/22-12-2000 ΑΥΟ, σχετικά με την καθιέρωση του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Τελωνείων.

Σας κοινοποιούμε την αριθμ.Τ65Ο718127122-12-2000 Α ΥΟ, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ 1634/B /29-12-2000, με την οποία καθιερώνεται Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα Τελωνείων (Ο.Π.Σ.Τ.) και ειδική διαδικασία επαλήθευσης εμπορευμάτων και βεβαίωσης των αναλογουσών δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, για την εξυπηρέτηση των αναγκών της Τελωνειακής Υπηρεσίας..

Το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα, την αποκλειστική διαχείριση του οποίου έχει η Γενική Διεύθυνση Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.), σκοπό έχει τον εκσυγχρονισμό των Υπηρεσιών για την διευκόλυνση του εμπορίου, την απλοποίηση των διαδικασιών, αλλά και την προστασία των δημοσιονομικών συμφερόντων.

Στα πλαίσια αυτά, το Ο.Π.Σ. Τ, πρόκειται να επιφέρει μεγάλες και σημαντικές αλλαγές λόγω της μηχανοργάνωσης των Τελωνείων, στην συναλλαγή με το ευρύτερο κοινό και στην ταχύτερη ολοκλήρωση των τελωνειακών διαδικασιών.

Το Ο.Π.Σ.Τ. έχει αναπτυxθεί σε εννέα (9) υποσυστήματα. τα οποία κατονομάζονται στο άρθρο 1 της κοινοποιουμένης Α ΥΟ.

Με την απόφαση αυτή, προβλέπεται η δυνατότητα χορήγησης άδειαc παράδοσης με βάση τα δηλούμενα στοιχεία, χρησιμοποιώντας κριτήρια ανάλυσης κινδύνου.

Ειδικότερα:

Σε ότι αφορά στην διενέργεια ελέγχων, εφιστούμε την προσοχή σας στα ακόλουθα:

1. Το τελωνείο πριν την καταχώρηση του ΕΔΕ. προβαίνει υποχρεωτικά στους παρακάτω συνοπτικούς ελέγχους:

α) έλεγχο ως προς τον τύπο του κατατιθεμένου παραστατικού

β) έλεγχο ως προς την ορθή συμπλήρωση των υποχρεωτικών ενδείξεων και

γ) έλεγχο της ύπαρξης των προσαρτημένων δικαιολογητικών που αναφέρονται στη θέση 44 του ΕΔΕ.

Με την ολοκλήρωση των παραπάνω ελέγχων. το τελωνείο προχωρεί στην αποδοχή και καταχώρηση των τελωνειακών παραστατικών (ΕΔΕ).

2. Μετά την αποδοχή του τελωνειακού παραστατικού-ΕΔΕ- (και την χρέωση των δασμών και λοιπών φόρων) το Ο.Π.Σ.Τ. με βάση τα κριτήρια απόδοσης βαθμού επικινδυνότητας κατατάσσει αυτόματα το κάθε ΕΔΕ σε μία από τις εξής διαβαθμίσεις: Υψηλού, Μέσου και Χαμηλού βαθμού επικινδυνότητας.

α) Στην περίπτωση που το ΕΔΕ έλαβε υψηλό βαθμό επικινδυνότητας, τότε υποχρεωτικά θα πραγματοποιείται φυσικός έλεγχος του εμπορεύματος (εκτός του ελέγχου των συνημμένων εγγράφων).

β) Στην περίπτωση που το ΕΔΕ έλαβε μέσο βαθμό επικινδυνότητας, τότε πραγματοποιείται ενδελεχής έλεγχος όλων των συνημμένων εγγράφων, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις των εμπορευμάτων που μνημονεύονται στο άρθρο 3 παράγραφος 3 της κοινοποιουμένης Α ΥΟ.

Σε περίπτωση που κατά τον έλεγχο των εγγράφων δημιουργηθούν στον αρμόδιο επόπτη ή ελεγκτή υποψίες/ υπόνοιες για την ακρίβεια των δηλουμένων στοιχείων, τότε δύναται (αλλά και είναι σκόπιμο ) να διενεργηθεί φυσικός έλεγχος των εμπορευμάτων.

Στην περiπτωση όμως που υπάρχουν μηνύματα αμοιβαίας διοικητικής συνδρομής (Α.Μ.) ή άλλες πληροφορίες, τότε διενεργείται υποχρεωτικά φυσικός έλεγχος των εμπορευμάτων.

Επίσης, φυσικός έλεγχος των εμπ/των, πραγματοποιείται υποχρεωτικά και όταν ο συναλλασσόμενος έχει υποπέσει σε τελωνειακή παράβαση. Οι πληροφορίες αυτές καταγράφονται και παρακολουθούνται σε ειδική λειτουργία της «διαχείρισης των εντολών ελέγχου» του υποσυστήματος « Διαχείρισης ειδικών πληροφοριών και υποθέσεων».

Εάν διαπιστωθεί ασυμφωνία μεταξύ των αποτελεσμάτων του ελέγχου των συνημμένων εγγράφων και των δηλωθέντων στο Ε.Δ.Ε., τότε τα στοιχεία που λαμβάνονται υπόψη για τη βεβαίωση και είσπραξη των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων είναι εκείνα που προσδιορίζονται από την τελωνειακή αρχή, σύμφωνα με τα ισχύοντα. Έχει όμως την δυνατότητα ο συναλλασσόμενος να ζητήσει φυσικό έλεγχο των εμπ/των, όπως ορίζεται στην παρ. 4 του άρθρου 3 της κοινοποιούμενης Α.Υ 0.

γ) Στην περίπτωση που το Ε.Δ.Ε. καταταχθεί στον χαμηλό βαθμό επικινδυνότητας και εφόσον δεν υπάρχει για αυτό ένδειξη για ύπαρξη δελτίου Α.Μ., και ο συναλλασσόμενος δεν έχει υποπέσει σε τελωνειακή παράβαση, τότε χωρίς περαιτέρω έλεγχο το Ε.Δ.Ε. προωθείται για έκδοση άδειας παράδοσης και πληρωμή των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων. Προς το παρόν όμως και μέχρι την έκδοση νεώτερης απόφασης από την Γεν. Δ/νση Τελωνείων και Ε.Φ.Κ., τα εμπορεύματα που κατατάσσονται στον χαμηλό βαθμό επικινδυνότητας αντ1μετωπίζονται όπως τα εμπορεύματα μέσης επικινδυνότητας.

δ) Τέλος φυσικός έλεγχος εμπ/των, υποχρεωτικά πραγματοποιεiται και στην περίπτωση της τυχαίας επιλογής του ΕΔΕ από το Ο.Π.Σ.Τ.

Τα κριτήρια με βάση τα οποία γίνεται η αξιολόγηση της επικινδυνότητας, που το Ο.Π.Σ.Τ. αποδίδει σε κάθε εμπ/μα καθορίζονται με απόφαση του Υπ.Οικονομικών μετά από σχετική εισήγηση της Γενικής Δ/νσης Τελωνείων & Ε.Φ.Κ. ( άρθρο 5 ).

3. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ελέγχου κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 3 της κοινοποιούμενης Α.Υ.Ο. και την αποδοχή του τελωνειακού παραστατικού. ο αρμόδιος για τον έλεγχο υπάλληλος, πραγματοποιεί επί του σώματος της διασάφησης πράξη για τον έλεγχο, που πραγματοποιήθηκε και δίνει εντολή στο σύστημα να εκτυπώσει την Άδεια Παράδοσης και το Αποδεικτικό Είσπραξης.

Στην περίπτωση, κατά την οποία, ο παραπάνω έλεγχος δεν μπορεί να περατωθεί σε εύλογες προθεσμίες και συνεπώς δεν είναι δυνατό να προσδιορισθεί το ποσό των δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων, επιτρέπεται μετά από αίτηση του καταθέσαντος την διασάφηση να εκδοθεί άδεια παραλαβής ή εξαγωγής των εμπορευμάτων. Στην προκειμένη όμως περίπτωση και με δεδομένο το γεγονός ότι η βεβαίωση και είσπραξη των δασμοφορολογικών' επιβαρύνσεων θα προσδιορισθούν με βάση τις ενδείξεις των δηλουμένων στη διασάφηση στοιχείων, η άδεια παραλαβής των εμπορευμάτων χορηγείται μόνο με την παροχή επαρκούς εγγύησης ( άρθρο 6 ).

4) Μετά την έξοδο των εμπ/των από τους Τελωνειακούς Χώρους και ανεξάρτητα από το είδος των ελέγχων, που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί η τελωνειακή υπηρεσία προβαίνει κατά την κρίση της σε διενέργεια φυσικών ή ελέγχων στα έγγραφα, στην έδρα των επιχειρήσεων με βάση τα κατατεθέντα Ε.Δ.Ε.

Σε περίπτωση που διαπιστωθούν διαφορές με τα δηλωθέντα στα ΕΔΕ, επιφυλασσομένων των περί λαθρεμπορίας διατάξεων, ενεργούνται συμπληρωματικές βεβαιώσεις δασμών και φόρων και επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τις ισχύουσες διατάξεις, ποινές και πρόστιμα.

Β. χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου στους ελεγχουσ (ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΡΙΘ.13/98 ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ)

σχετικά με τη χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου κατά τους τελωνειακούs ελέγχους και τον εκτελωνισμό των εμπoρευμάτων συνοδευόμενη από τις απαντήσεις της Eπιτρoπής

(υποβαλλόμενη βάσει του άρθρου 188 Γ παράγραφος 4 δεύτερο εδάφιο της συνθήκης ΕΚ)

(981C 375/02)

1. EΙΣAΓΩΓH

1.1. Ο κοινοτικός προϋπολογισμός χρηματοδοτείται εν μέρει από δασμούς και γεωργικές εισφορές, που φέρουν το όνομα «Παραδοσιακοί Ίδιοι Πόροι». Για το 1997, η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για τους παραδοσιακούς ίδιους πόρους ανερχόταν σε 14,2 δις. ECU, το 17,7 % περίπου του συνολικού προϋπολογισμού. Η ευθύνη για την είσπραξη των πόρων αυτών έχει ανατεθεί στα κράτη μέλη (Απόφαση 94/7281ΕΚ, Ευρατόμ του Συμβουλίου, της 31ης Οκτωβρίου 1994, για το συστήματα των ιδίων πόρων των Κοινοτήτων (ΕΕ L 293 της 12.11.1994, σ. 9)

Αρμόδιες για την άμεση είσπραξή τους είναι οι τελωνειακές υπηρεσίες των 15 κρατών μελών. Εκτός από την είσπραξη των ιδίων πόρων, οι τελωνειακές αυτές υπηρεσίες φέρουν, μεταξύ άλλων, την ευθύνη της εφαρμογής μέτρων οικονομικής πολιτικής, της προστασίας της Κοινότητας από εισαγωγές απαγορευμένων ή επικίνδυνων εμπορευμάτων και παράνομων ναρκωτικών ουσιών, της παρακολούθησης του εμπορίου ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση κατ' εφαρμογή της συνθήκης CITES (Σύμβαση για το διεθνές εμπόριο των ειδών (άγριας πανίδας και χλωρίδας) που απειλούνται με εξαφάνιση (CITES) και του ελέγχου των εξαγωγών που επιβαρύνουν τον κοινοτικό προϋπολογισμό στα πλαίσια της κοινής γεωργικής πολιτικής.

1.2. Η ολοκλήρωση της ενιαίας αγοράς την 1η Ιανουαρίου 1993 συνοδευόταν από τη θέση σε ισχύ του Κοινοτικού Τελωνειακού Κώδικα, ο οποίος θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλίου της 12ης Οκτωβρίου 1992 (L 302 της 19.10.1992)

Σκοπός του Κώδικα και των διατάξεων εφαρμογής του (Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2454/93 της Επιτροπής, της 2ας Ιουλίου 1993, για τον καθορισμό ορισμένων διατάξεων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2913/92 του Συμβουλlου περί θεσπίσεως του κοινοτικού τελωνειακού κώδικα (ΕΕ L 253 της 11.10.1993, σ. 1) ήταν η ενοποίηση των υφιστάμενων κοινοτικών τελωνειακών ρυθμίσεων, ένας από τους στόχους των οποίων είναι να προσφέρουν τα εχέγγυα μιας ομοιόμορφης εφαρμογής της τελωνειακής νομοθεσίας σε όλη την Κοινότητα. Τα κείμενα αυτά και οι μεταγενέστερες τροποποιήσεις τους καθορίζουν με σαφήνεια τη φύση των ελέγχων που πρέπει να διενεργούν οι τελωνειακές αρχές για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας και έχουν συνταχθεί κατά τρόπο που να εξασφαλίζει την ορθή εφαρμογή της τελωνειακής νομοθεσίας.

1.3. Για να αντιληφθεί κανείς το ρόλο των τελωνειακών υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης, είναι απαραίτητο να κατανοήσει την ιδιαιτερότητα του περιβάλλοντος στο οποίο καλούνται να εργαστούν. Οι αρμοδιότητές τους υπαγορεύονται από κοινοτικές κανονιστικές ρυθμίσεις και από ενισχύουσες την κοινοτική νομοθεσία εθνικές ρυθμίσεις και οδηγίες σε κάθε κράτος μέλος. Κάθε χρόνο καλούνται να επεξεργαστούν περίπου 30 εκατομμύρια διασαφήσεις εισαγωγών, έναν ανάλογο αριθμό διασαφήσεων εξαγωγών και περίπου 20 εκατομμύρια πράξεις κοινοτικής διαμετακόμισης. Εφαρμόζουν τη συνδυασμένη ονοματολογία ΤARIC ((Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 2658/87 του Συμβουλίου για τη δασμολογική και στατιστική] ονοfΙατολογία και το κοινό δασμολόγιο (ΕΕ L 256 της 7.9.1987, σ. 1), όπως τροποποιήθηκε τελευταία από τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2086/97 της Επιτροπής της 14ης Νοεμβρίου 1997, για την τροποποίηση του παραρτήματος Ι του κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 2658/87 του Συμβουλlου (ΕΕ L 312 της 14.11.1997, σ. 1)), η οποία περιέχει περισσότερες από 30 000 θέσεις εμπορευμάτων. Για πολλές από αυτές ο συντελεστής των δασμών διαφέρει ανάλογα με τη χώρα προέλευσης του προϊόντος. Η τελωνειακή νομοθεσία, κατά το μέτρο που εφαρμόζεται σε συγκεκριμένα εμπορεύματα, ενημερώνεται διαρκώς με τις τροποποιήσεις των συντελεστών δασμών και εισφορών και με την επιβολή δασμών αντιντάμπινγκ και δασμολογικών ποσοστώσεων. 'Ολοι αυτοί οι παράγοντες, σε συνδυασμό με το στόχο των επιχειρηματιών να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, θέτουν την έγκαιρη είσπραξη του ορθού ποσού δασμών και εισφορών «σε κίνδυνο».

2. Η ANAΓKH ΓIA ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

2.1. Δεδομένης της φύσης των συνθηκών εργασίας και της επιθυμίας όλων των κρατών μελών να μειώσουν το κόστος των δημοσίων υπηρεσιών τους, κατέστη εμφανής η ανάγκη θέσπισης μέτρων που να εξασφαλίζουν την αποδοτικότητα των τελωνειακών ελέγχων και παράλληλα την αποτελεσματική προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας από τις υπηρεσίες αυτές.

2.2. Για το σκοπό αυτό, και εξαιτίας της επικείμενης έναρξης της ενιαίας αγοράς την 1η Ιανουαρίου 1993, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δημόσιας Διοίκησης του Μάαστριχ πραγματοποίησε, κατόπιν αιτήσεως της Επιτροπής, μελέτη με θέμα «το 1992 και η οργάνωση των τελωνειακών υπηρεσιών των κρατών μελών και της Κοινότητας». Η επιτροπή τελωνειακών θεμάτων ((Η επιτροπή τελωνειακών θεμάτων αποτελείται από τους επικεφαλής των τελωνειακών υπηρεσιών των κρατών μελών και το γενικό διευθυντή της ΓΔ ΧΧΙ.)) συμφώνησε ότι έπρεπε να ληφθεί σοβαρότερα υπόψη η σύσταση που δόθηκε μετά το πέρας της μελέτης για βελτίωση των μεθόδων εργασίας των τελωνειακών υπηρεσιών. Μια ad hoc ομάδα ειδικών, που συστάθηκε για να ασχοληθεί με το ζήτημα, επικέντρωσε τις εργασίες της στη χρησιμοποίηση της ανάλυσης κινδύνου στους τελωνειακούς ελέγχους.

2.3. Το Συμβούλιο ECOFIN ενέκρινε, στις 23 Νοεμβρίου 1992, Τη χρήση της ανάλυσης κινδύνου, με στόχο τον προσανατολισμό των δημοσιονομικών ελέγχων. Ζήτησε από την Επιτροπή να θεσπίσει, πριν από το τέλος του 1993, μέτρα για την εισαγωγή της αρχής του προσανατολισμού των ελέγχων ανάλογα με τους κινδύνους σε όλους τους τομείς που υπόκεινται σε ελέγχους. Εντούτοις, ο κοινοτικός τελωνειακός κώδικας και οι διατάξεις εφαρμογής του προέβλεπαν τη χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου μόνο για τον έλεγχο των εμπορευμάτων που εισάγονται με απλουστευμένες διαδικασίες αεροπορικώς ή δια θαλάσσης. Οι κανονισμοί που ρυθμίζουν τον έλεγχο των γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφής κατά την εξαγωγή {(Κανονισμός (ΕΟΚ) αριθ. 386/90 του ΣυμβoυλΙoυ, της 12ης Φεβρουαρίου 1990, για τον έλεγχο κατά την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων που τυγχάνουν επιστροφών ή άλλων ποσών (ΕΕ L 42 της 16.2.1990, σ. 6)) απαιτούν επίσης τη χρησιμοποίηση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου εάν τα ποσοστά ελέγχου πέσουν κάτω από 5 %.

2.4. Συμπληρωματικά, υφίσταται μια νομοθετική επιταγή, η οποία επιβάλλει στις τελωνειακές αρχές τη χρησιμοποίηση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου για τον καθορισμό του τρόπου και του τόπου άσκησης των ελεγκτικών τους καθηκόντων: Απόφαση αριθ. 210/97/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Δεκεμβρίου 1996, σχετικά με τη θέσπιση προγράμματος δράσης για τα τελωνεία στην Κοινότητα (Τελωνείο 2000) ((ΕΕ L 33 της 4.2.1997, σ. 24)), η οποία αποτελεί συνέχεια της πρότυπης δράσης «Τελωνείο 2000» που ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 1993, όταν οι επικεφαλής των τελωνειακών υπηρεσιών των κρατών μελών έκαναν γνωστή την πρόθεσή τους να βελτιώσουν τη συνεργασία μεταξύ των τελωνειακών υπηρεσιών για την εφαρμογή ελέγχων και διαδικασιών ισοδύναμης αποτελεσματικότητας σε όλα τα σημεία των εξωτερικών συνόρων του κοινοτικού τελωνειακού εδάφους. η απόφαση όριζε:

«Το πρόγραμμα δράσης ονομάζεται "Πρόγραμμα για το τελωνείο του 2000" και εφαρμόζεται για την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 1996 μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2000.» (Άρθρο 1 παράγραφος 2].

«Το προβλεπόμενο στο άρθρο 1 παράγραφος 3 κοινό πλαίσιο στόχων, εντός του οποίου η Επιτροπή και τα κράτη μέλη καθορίζουν προγράμματα και προτεραιότητες για τον καθορισμό και την εφαρμογή συντονισμένης δράσης ώστε να εξασφαλίζεται η επάρκεια της τελωνειακής δράσης με τις ανάγκες της εσωτερικής αγοράς της Κοινότητας, αποσκοπεί στα εξής:

1) εξασφάλιση εφαρμογής του κοινοτικού δικαίου που εγγυάται ισοδύναμα αποτελέσματα σε κάθε σημείο του τελωνειακού εδάφους της Κοινότητας ώστε:

- να προστατεύονται τα συμφέροντα της Κοινότητας και δη τα οικονομικά . . ..» (Άρθρο 4).

«Σύμφωνα με τους στόχους του άρθρου 4 σημείο 1, τα κράτη μέλη και η Επιτροπή:

“4. προσαρμόζουν, για την υλοποίηση αυτών των στόχων, τις μεθόδους εργασίας, τον εξοπλισμό και τα υλικά μέσα, κατά τρόπον που να ενισχύεται η αποτελεσματικότητα των ελέγχων. προωθούν ειδικότερα την ανάπτυξη διαδικασιών επιλογής, αναλύσεως κινδύνου και ελέγχου εκ των υστέρων και, εφόσον είναι απαραίτητο, καθορίζουν το είδος των ελέγχων για την επίτευξη παρόμοιων αποτελεσμάτων. . . .» (Άρθρο 5).

2.5. Εξάλλου, αρκετά κοινοτικά έγγραφα και δηλώσεις ενθαρρύνουν ή προάγουν τη χρήση της ανάλυσης κινδύνου, ή εκφράζουν την επιθυμία οι κοινοτικές τελωνειακές υπηρεσίες να λειτουργούν «ως αποτελούσες μία και μόνο».

Τα πιο σημαντικά από αυτά τα κείμενα είναι τα εξής:

α) η ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο ((ΕΕ C 176 της 10.6.1997, σ. 3)) που καθορίζει ένα πρόγραμμα δράσης για τη διαμετακόμιση στην Ευρώπη.

β) το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 23ης Νοεμβρίου 1995 σχετικά με τη μηχανογράφηση των συστημάτων τελωνειακής διαμετακόμισης τελωνειακής διαμετακόμισης ((ΕΕ c 327 της 7.12.1995, σ. 2))

γ) το κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2988/95 του Συμβουλίου ((ΕΕ L 312 της 23.12.1995, σ. 1)) για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων των Κοινοτήτων.

δ) το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 1996, για την απλούστευση και τον εξορθολογισμό των τελωνειακών ρυθμίσεων και διαδικασιών της Κοινότητας ((ΕΕ C 332 της 7.11.1996, σ. 1))

ε) οι απαντήσεις της Επιτροπής στις παρατηρήσεις που υπέβαλε το Συνέδριο με τις ετήσιες εκθέσεις του για το 1993 και το 1996 (( ΕΕ C 327 της 24.11.1994, σ. 295 και ΕΕ C 348 της 18.11.1997, σ. 39))

στ)το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 1995 ((ΕΕ C 308 της 20.11.95, σ. 57))

ζ) η δεύτερη έκθεση επί της λειτουργίας του συστήματος ελέγχου των παραδοσιακών ιδίων πόρων» της 11ης Δεκεμβρίου 1997 ((COM (97) 673 τελικό της 11.12.1997))

η) το ψήφισμα του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 1997 ((ΕΕ C 11 της 15.1.1998, σ. 1)) για τον καθορισμό των προτεραιοτήτων συνεργασίας στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων για την περίοδο από 1ης Ιανουαρίου 1998 μέχρι της ημερομηνίας έναρξης ισχύος της συνθήκης του Άμστερνταμ.

2.6. Όλα τα έγγραφα που απαριθμούνται στο σημείο 2.5 υπογραμμίζουν την ανάγκη να χρησιμοποιηθούν οι πιο προηγμένες τελωνειακές τεχνικές και αποτελεσματικότερες μέθοδοι εργασίας, όπως η τεχνολογία των πληροφοριών. η ανάλυση κινδύνου και ο στοχοθετημένος έλεγχος βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων κινδύνου, η κοινή και συντονισμένη πολιτική διαχείeισης του κινδύνου, όπως για παράδειγμα ο εναρμονισμένος ποιοτικός και ποσοτικός έλεγχος ανάλογα με το βαθμό κινδύνου, καθώς και εξελιγμένα συστήματα ελέγχου. Απαιτούν επίμονα να λειτουργούν οι εθνικές τελωνειακές υπηρεσίες «ως αποτελούσες μία και μόνο». Τα κράτη μέλη καλούνται να συνεργαστούν στενά και να συντονίσουν τις προσπάθειές τους, προκειμένου να επιτευχθούν οι κοινοί αυτοί στόχοι.

Η Επιτροπή επισημαίνει την έλλειψη ομοιογένειας που παρατηρείται στις τεχνικές ελέγχου των διαφόρων κρατών μελών και εκφράζει Την πεποίθησή της ότι η ανάπτυξη των μεθόδων ανάλυσης κινδύνου ίσως επανορθώσει την κατάσταση. Ελπίζει ότι με το πρόγραμμα Τελωνείο 2000 θα διαμορφώσει «χαρακτηριστικά κινδύνου» (πρότυπα) διακοινοτικής ισχύος. 'Οσον αφορά ορισμένα τελωνειακά καθεστώτα, θα ζητήσει από τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν συστηματικά Τις μεθόδους ανάλυσης κινδύνου στα μέτρα ελέγχου τους.

3. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ;

3.1. Η ανάλυση κινδύνου μπορεί να οριστεί ως συστηματική διαδικασία λήψης αποφάσεων βασισμένη στην οργανωμένη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών, στην οργανωμένη αναγνώριση και ανάλυση του κινδύνου, ώστε η παρέμβαση να στοχεύει στους σοβαρότερους κινδύνους και να εκτιμάται πόσο αποτελεσματικά επιδρά η στοχοθέτηση αυτή στην ελάττωση ή την εξάλειψη των κινδύνων. Η ανάλυση κινδύνου μπορεί ακόμη να οριστεί ως σύστημα εντοπισμού και χρησιμοποίησης κατάλληλων πληροφοριών διαχείρισης με συνέπεια και διαφάνεια, ώστε να καθίσταται δυνατή η πλήρης ανίχνευση, τεκμηρίωση και εκτίμηση του κινδύνου. Το σύστημα θα πρέπει να έχει ως αποτέλεσμα Την ελαχιστοποίηση των κινδύνων μέσω του συντονισμού των προσπαθειών ελέγχου στις οποίες έχει δοθεί προτεραιότητα. θα πρέπει ακόμη να περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την απόδοση του συστήματος, ώστε να καθίσταται δυνατή η παρακολούθηση της προόδου και η αποτελεσματική επανεξέτασή του.

3.2. Κάθε σύστημα ανάλυσης κινδύνου πρέπει να ακολουθεί ορισμένες βασικές αρχές, προκειμένου να ανταποκρίνεται στους στόχους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου, της Επιτροπής και των επικεφαλής των τελωνειακών υπηρεσιών (βλέπε σημείο 2.5). Οι αρχές αυτές είναι κυρίως οι ακόλουθες:

α) το πλαίσιο στο οποίο εφαρμόζεται η ανάλυση κινδύνου πρέπει να είναι σαφώς ορισμένο ως το τελωνειακό έδαφος της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης με τη μo~ή της ενιαίας αγοράς. Γι' αυτό πρέπει να ληφθεί υπόψη η διάσπαρτη φύση των κοινοτικών τελωνειακών υπηρεσιών και να γίνουν προσπάθειες ώστε το φαινόμενο αυτό να αντισταθμιστεί με κατάλληλη συντονισμένη δράση.

β) λόγω της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων στο πλαίσιο της ενιαίας αγοράς, πρέπει να εντοπιστούν οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η Κοινότητα σαν σύνολο καθώς και οι καθαρά τοπικοί κίνδυνοι. Ο εντοπισμός των κινδύνων εξαρτάται ουσιωδώς από την ευκολία με την οποία οι πληροφορίες και άλλα χρήσιμα στοιχεία διαβιβάζονται μεταξύ όλων των ενδιαφερόμενων υπηρεσιών.

γ) πρέπει να εξασφαλιστεί για όλη την Κοινότητα η πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τους εντοπισμένους κινδύνους, ώστε να είναι δυνατή η εφαρμογή κατάλληλης και συντονισμένης ανάλυσης κινδύνου. Τα αποτελέσματα κάθε ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε σε μεμονωμένα κράτη μέλη θα πρέπει να διαβιβάζονται σε όλα τα κράτη μέλη και η ανάλυση καθεαυτή θα πρέπει να διεξάγεται συντονισμένα, προκειμένου να αποφεύγονται οι άσκοπες επαναλήψεις και η σπατάλη πολύτιμων πόρων.

δ) πρέπει να καθορίζεται η προτεραιότητα των εντοπισμένων κινδύνων έναντι των υπολοίπων, ώστε οι κίνδυνοι αυτοί να αντιμετωπίζονται ενιαία σε όλα τα σημεία του τελωνειακού εδάφους και να αφιερώνονται επαρκείς πόροι για την εξάλειψη εκείνων που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη σημασία για τους ιδίους πόρους της Κοινότητας.

ε) τέλος, ένα οργανωμένο σύστημα δεν μπορεί να είναι πλήρες χωρίς αποτελεσματική διαδικασία παρακολούθησης και αξιολόγησης, η οποία να εξασφαλίζει ότι όλες οι πληροφορίες στις οποίες βασίζονται οι υπολογισμοί και οι αποφάσεις που ελήφθησαν είναι ακριβείς, ενημερωμένες και συναφείς. Η παρακολούθηση αυτή πρέπει να γίνεται από όλες τις τελωνειακές υπηρεσίες της Κοινότητας σε πνεύμα συνεργασίας. Η αξιολόγηση πρέπει να στηρίζεται στην ανατροφοδότηση και να οδηγεί στην ενημέρωση των εργασιών της ανάλυσης και στην ιεράρχηση των ελέγχων.

4. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

4.1. Η Ad hoc ομάδα ειδικών, για την οποία έγινε λόγος στο σημείο 2.2, ξεκίνησε τις εργασίες της στον τομέα της ανάλυσης κινδύνου Το Μάρτιο του 1991. Με τη βοήθεια των υπηρεσιών της Επιτροπής και με συνεισφορές των περισσοτέρων κρατών μελών, η ομάδα αυτή χάραξε κατευθυντήριες γραμμές για την ανάλυση κινδύνου προκειμένου να εφαρμοστούν σε όλη την Κοινότητα.

4.2. Το Φεβρουάριο του 1993, η ομάδα υπέβαλε στην Επιτροπή ορισμένα σχέδια κατευθυντήριων γραμμών. Πριν από την ολοκλήρωση των κατευθυντηρίων γραμμών, ορισμένα σχέδια κοινοποιήθηκαν στα κράτη μέλη με την προτροπή να τα εφαρμόσουν ως είχαν. Τον Οκτώβριο του 1997 κοινοποιήθηκαν σε όλα τα κράτη μέλη μη δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές. Αυτές πρόκειται να αποτελέσουν το επίκεντρο ενός πειραματικού προγράμματος δράσης που θα εφαρμοστεί σε έξι κράτη μέλη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2000.

5. Η ΕΡΕΥΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

5.1. Η έρευνα που διεξήγαγε το Συνέδριο επικεντρώθηκε στη χρησιμοποίηση της ανάλυσης κινδύνου κατά τους τελωνειακούς ελέγχους, δηλαδή κατά το φυσικό έλεγχο των εμπορευμάτων και το βάσει εγγράφων έλεγχο των διασαφήσεων εισαγωγής, οι οποίοι επηρεάζουν τους ίδιους πόρους της Κοινότητας.

5.2. Παρά Την έλλειψη μιας συνολικής νομικής βάσης για τη χρήση της ανάλυσης κινδύνου, η Επιτροπή τάχθηκε υπέρ της χρησιμοποίησης της μεθόδου αυτής στους τελωνειακούς ελέγχους, διότι «είναι υλικά αδύνατο για τις εθνικές τελωνειακές υπηρεσίες να εφαρμόζουν φυσικούς ελέγχους και ελέγχους βάσει εγγράφων σε όλες τις φορτώσεις εμπορευμάτων» ((Γραπτή ερώτηση αριθ. 951/96 της Viviane REDING στην Επιτροπή. Προβλήματα με τους τελωνειακούς ελέγχους (ΕΕ C 322 της 28.10.1996, σ. 16)). Εξάλλου, δεδομένου ότι για τις απάτες ευθύνονται οι επιχειρήσεις και όχι τα εμπορεiJματα, είναι σημαντικό η ανάλυση κινδύνου να επικεντρώνεται σε αυτές. Το Συνέδριο θεωρεί ότι περίπου έξι χρόνια μετά την έναρξη του προγράμματος της ανάλυσης κινδύνου και τέσσερα χρόνια έπειτα από την έναρξη της ενιαίας αγοράς, ο έλεγχος του επιπέδου εφαρμογής των τεχνικών ανάλυσης κινδύνου στα κράτη μέλη ήταν απαραίτητος.

5.3. Έχοντας ως πρότυπο ένα σύστημα ανάλυσης κινδύνου σύμφωνο με τις αρχές που περιγράφονται στο σημείο 3.2, η έρευνα επικεντρώθηκε στις μεθοδολογίες που εφάρμοσαν οκτώ κράτη μέλη προκειμένου να εντοπίσουν τους κινδύνους και να προστατεύσουν τους ίδιους πόρους της Κοινότητας από αυτούς. Η έρευνα ασχολήθηκε επίσης με το ρόλο ελέγχου και συντονισμού που έχουν επωμιστεί οι διάφορες υπηρεσίες της Επιτροπής. Προσπάθησε ακόμη να επικεντρωθεί στη διαχείριση και στην αποτελεσματικότητα των τεχνικών που εφαρμόζονται, στη χρήση που επιφυλάσσεται στις πηγές των πληροφοριών, και στην εμβέλεια των υφιστάμενων μηχανισμών ανατροφοδότησης. Όπου δεν χρησιμοποιούνταν οι επίσημες τεχνικές ανάλυσης κινδύνου, η έρευνα προσπάθησε να αποτιμήσει την αποτελεσματικότητα των εναλλακτικών μεθόδων προστασίας των οικονομικών συμφερόντων της Κοινότητας.

5.4. Στα οκτώ κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις (Βέλγιο, Δανία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κάτω Χώρες και Ηνωμένο Βασίλειο), το Συνέδριο συνέλεξε πληροφορίες σχετικά με:

α) τις εθνικές πολιτικές ελέγχου και τις σχετικές οδηγίες και αποτίμησε την έκταση χρησιμοποίησης της ανάλυσης κινδύνου.

β) το ρόλο που διαδραματίζουν τα μηχανογραφημένα συστήματα των εθνικών τελωνειακών υπηρεσιών κατά την επιλογή των τελωνειακών διασαφήσεων που απαιτούν ειδική εξέταση, καθώς και την ικανότητα των συστημάτων να απομονώνουν ορισμένες συναλλαγές εξετάζοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους (διαχωρισμός)-

γ) τις πηγές των πληροφοριών και τη μεθοδολογία που εφαρμόζεται για τη συλλογή δεδομένων σχετικά με τους κινδύνους.

δ ) τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται για την ανάλυση των παρεχόμενων δεδομένων και για την κατανομή των πόρων προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι σημαντικότεροι των κινδύνων και

ε) τα συστήματα που χρησιμοποιούνται για τη διαβίβαση δεδομένων σχετικά με τους κινδύνους στους πιο απομακρυσμένους τελωνειακούς υπαλλήλους και για την ανατροφοδότηση επί της επεξεργασίας των δεδομένων αυτών.

5.5. Το Συνέδριο εξέτασε την εφαρμογή της σχετικής μεθοδολογίας σε αρκετά τελωνεία σε κάθε κράτος μέλος που επισκέφθηκε.

5.6. Το Συνέδριο επέλεξε ένα δείγμα από τις πληροφορίες που κοινοποίησε η Επιτροπή στα κράτη μέλη σύμφωνα με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 515/97 του Συμβουλίου, της 13ης Μαρτίου 1997, περί αμοιβαίας συνδρομής ((ΕΕ L 82 της 23.3.1997, σ. 1)), με σκοπό να αποτιμήσει πώς τα κράτη μέλη χρησιμοποίησαν αυτές τις πληροφορίες και κατά πόσο τις έθεσαν στη διάθεση του προσωπικού των κατά τόπους τελωνείων.

6. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

6.1. Το Συνέδριο αναγνωρίζει ότι ορισμένα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν πλήρως να αναπτύξουν, σε κοινοτικό επίπεδο, μια μεθοδολογία ανάλυσης του κινδύνου κατά τους τελωνειακούς ελέγχους και υποστηρίζουν τις προσπάθειες που γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση. Οι διαπιστώσεις που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση πρέπει να ενισχύσουν τις προσπάθειες αυτές.

Γενικές διαπιστώσεις

6.2. Τα περισσότερα κράτη μέλη αναγνωρίζουν την ανάγκη χρησιμοποίησης τεχνικών ανάλυσης κινδύνου και οι υπάλληλοι των κατά τόπους τελωνείων έχουν ικανοποιητική πρόσβαση στις πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους.

Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις οι πληροφορίες αυτές δεν αναλύονται ούτε χρησιμοποιούνται κατά τρόπο ικανό να διασφαλίσει την κατανομή των πόρων στους τομείς που παρουσιάζουν τον υψηλότερο κίνδυνο.

6.3. Εκτός από την κοινοποίηση πληροφοριών σχετικά με διαπιστωμένες περιπτώσεις απάτης, η οποία προβλέπεται στις διατάξεις περί αμοιβαίας συνδρομής, δεν υπάρχουν συγκροτημένες μέθοδοι κοινοποίησης που να εξασφαλίζουν την ανταλλαγή μεταξύ των κρατών μελών και της Επιτροπής πληροφοριών και στοιχείων για τους κοινούς κινδύνους.

6.4. Τα κράτη μέλη χρησιμοποιούν τις πληροφορίες «αμοιβαίας συνδρομής» κυρίως για τους εκ των υστέρων ελέγχους των τελωνειακών συναλλαγών. Μόνο κατ' εξαίρεση οι τελωνειακές υπηρεσίες καταφεύγουν σ' αυτές για να αντλήσουν στοιχεία σχετικά με ενδεχόμενους κινδύνους στις τρέχουσες ή μελλοντικές εισαγωγές.

6.5. Παρόλο που οι κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής επισήμως αναγνωρίζουν ότι «οι άνθρωποι ευθύνονται για τις απάτες και όχι τα εμπορεύματα», επί του παρόντος η ανάλυση κινδύνου επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στα εμπορεύματα που παρουσιάζουν κίνδυνο. Στα κράτη μέλη, ωστόσο, δεν καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια για το συντονισμό του εντοπισμού των εμπορευμάτων που παρουσιάζουν κίνδυνο. Παρά το γεγονός ότι οι επιχειρήσεις και τα τελωνειακά καθεστώτα φέρουν από τη φύση τους περισσότερους κινδύνους, δεν καταβάλλεται προσπάθεια να επικεντρωθεί η ανάλυση κινδύνου στους τομείς αυτούς.

6.6. Στα περισσότερα κράτη μέλη η διαδικασία ανατροφοδότησης συνίστατο στην παροχή λεπτομερών οικονομικών δεδομένων σχετικά με τα ποσά που εισπράχθηκαν ως αποτέλεσμα των εκ των υστέρων ελέγχων. Στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν αδύνατο να πει κανείς εάν οι έλεγχοι που οδήγησαν στην είσπραξη πρόσθετων δασμών διενεργήθηκαν λόγω της χρήσης ανάλυσης κινδύνου. Εξάλλου, τα στοιχεία που διαβιβάστηκαν από τα κέντρα είσπραξης δεν περιείχαν λεπτομέρειες για τις συνθήκες και τους ιδιαίτερους κινδύνους που οδήγησαν στην είσπραξη πρόσθετων δασμών.

6.7. Ο βαθμός σύγκλισης του επιπέδου των φυσικών και των βάσει εγγράφων ελέγχων μεταξύ των κρατών μελών είναι χαμηλό. Σε τρία κράτη μέλη οι εθνικές οδηγίες προβλέπουν ότι όλες οι άμεσες τελωνειακές διασαφήσεις υπόκεινται σε βάσει εγγράφων έλεγχο, ενώ σε ένα κράτος μέλος όπου πραγματοποιήθηκε επίσκεψη ελέγχου δεν υπήρχαν διαθέσιμα στατιστικά δεδομένα σχετικά με τους ελέγχους βάσει εγγράφων. Στα άλλα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις, το ποσοστό των ελέγχων που διενεργήθηκαν βάσει εγγράφων κυμαινόταν από 17 % έως 70 %. Σε ορισμένα κράτη μέλη δεν κατέστη δυνατό να καθοριστεί επακριβώς το ποσοστό των φυσικών ελέγχων που διενεργήθηκαν σε άμεσα εισαγόμενα εμπορεύματα. Οι εκτιμήσεις του Συνεδρίου έπειτα από τις επισκέψεις ελέγχου στις τελωνειακές υπηρεσίες δείχνουν ότι το επίπεδο των φυσικών ελέγχων που διεξήχθησαν κυμαινόταν από 1,4 % έως 10,3 %.

Ειδικές διαπιστώσεις

6.8. 'Ολα τα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις ισχυρίζονται ότι χρησιμοποιούν τεχνικές ανάλυσης κινδύνου κατά τους τελωνειακούς ελέγχους και ενισχύουν την επιχειρηματολογία τους παρουσιάζοντας τα εθνικά τους προγράμματα ή τις εθνικές οδηγίες ελέγχου. ΕντοiJτοις, το καθένα από αυτά δίνει διαφορετική έμφαση στους διάφορους τομείς κινδύνου, δηλαδή στα εμπορεύματα, στις επιχειρήσεις και στα τελωνειακά καθεστώτα. Η διαφορά στην ιεράρχηση των κινδύνων καθίσταται εμφανέστερη λόγω του διαφορετικού ποσοστού συμμετοχής των κεντρικών διοικήσεων στη διαδικασία διαχείρισης του κινδύνου.

6.9. Σε τέσσερα από τα κράτη μέλη όπου διενεργήθηκαν έλεγχοι η ευθύνη για την εφαρμογή της ανάλυσης κινδύνου έχει ανατεθεί εξ ολοκλήρου στα κατά τόπους τελωνεία, ενώ στα άλλα η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται στηρίζεται σε δεδομένα τοπικής, κεντρικής ή και περιφερειακής προέλευσης.

6.10. Στα περισσότερα κράτη μέλη δεν υφίσταται διάκριση μεταξύ του εντοπισμού [βλέπε σημείο 3.2 β)] και της ανάλυσης του κινδύνου [βλέπε σημείο 3.2 γ)]. Αυτή η έλλειψη σαφήνειας, έκδηλη σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης, παρατηρείται και στο επίπεδο των κατά τόπους τελωνείων, λόγω έλλειψης σαφών εθνικών κατευθυντήριων γραμμών ή προγραμμάτων κατάρτισης του προσωπικού.

6.11. Μόνο σε δύο κράτη μέλη διαπίστωσε το Συνέδριο τη διενέργεια συνεχούς ανάλυσης κινδύνου όσον αφορά την εισαγωγή εμπορευμάτων στην Κοινότητα. Σε ένα άλλο κράτος μέλος, παρόλο που θεωρείται ότι το σύστημα στηρίζεται στην ανάλυση κινδύνου, δεν δόθηκαν στοιχεία που να το αποδεικνύουν. Σε τρία άλλα κράτη μέλη παρατηρείται εκτεταμένη διαβίβαση πληροφοριών σχετικά με εμπορεύματα που παρουσιάζουν κίνδυνο, πρωτίστως στο πλαίσιο της αμοιβαίας συνδρομής. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, δεν υπάρχει συγκεκριμένη διάταξη για την ανάλυση των υφιστάμενων κινδύνων κατά τρόπο που να εξασφαλίζεται ο προσανατολισμός του ελέγχου προς τα εμπορεύματα που παρουσιάζουν τον υψηλότερο κίνδυνο.

6.12. Σε τρία από τα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις όλες οι τελωνειακές διασαφήσεις, εκτός από αυτές που υποβάλλονται με απλουστευμένες διαδικασίες, πρέπει να υποβληθούν σε έλεγχο βάσει εγγράφων πριν από τον τελικό εκτελωνισμό των εισαγόμενων εμπορευμάτων. Σε ένα από αυτά, η ανάλυση κινδύνου χρησιμοποιείται για την επιλογή των διασαφήσεων που θα υποβληθούν σε φυσικό και σε βάσει εγγράφων έλεγχο κατά τον εκτελωνισμό. Οι υπόλοιπες διασαφήσεις υπόκεινται σε εκ των υστέρων έλεγχο βάσει εγγράφων.

6.13. Το γεγονός ότι στα κράτη μέλη τα οποία ισχυρίζονται ότι χρησιμοποιούν την ανάλυση κινδύνου στις διαδικασίες ελέγχου τους διενεργούνται έλεγχοι στο 100 % των εμπορευμάτων δημιουργεί αμφιβολίες για την εμπιστοσύνη των αντίστοιχων τελωνειακών αρχών στην ποιότητα της ανάλυσης κινδύνου που διενεργείται. Σύμφωνα με την Επιτροπή «αυτό θα έθιγε την ομαλότητα του νόμιμου εμπορίου και θα επιβάρυνε δυσανάλογα τους ανθρώπινους και διοικητικούς πόρους των τελωνειακών διοικήσεων» ((Γραπτή ερώτηση αριθ. 951/96 της Viniane REDING προς την Επιτροπή. Προβλήματα με τους τελωνειακούς ελέγχους (ΕΕ c 322 της 28.10.1996, σ. 16)).

Xρήση συστημάτων διαχωρισμού

6.14. Η εναλλακτική λύση αντί του ελέγχου του 100 % των διασαφήσεων είναι η χρησιμοποίηση συστημάτων διαχωρισμού. Τα συστήματα αυτά στηρίζονται στη διαμόρφωση προτύπων ή παραμέτρων διαχωρισμού και η αποτελεσματική εφαρμογή τους μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο στο πλαίσιο ενός μηχανογραφημένου συστήματος εκτελωνισμοiJ. Τα συστήματα εκτελωνισμού των εμπορευμάτων σε όλα τα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις παρουσιάζουν κάποια ικανότητα διαχωρισμού για να καθορίζουν εάν οι επιλεγόμενες διασαφήσεις θα υποβληθούν σε φυσικό έλεγχο ή σε έλεγχο βάσει εγγράφων. Σε ένα κράτος μέλος, ωστόσο, μόνο οι τελωνειακές υπηρεσίες που είναι συνδεδεμένες με το μηχανογραφημένο σύστημα εκτελωνισμού μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες στις οποίες στηρίζεται ο διαχωρισμός και ακόμη και τότε ο έλεγχος των επιλεγμένων διασαφήσεων δεν είναι υποχρεωτικός.

6.15. Ο βαθμός της αποτελεσματικότητας, της τεχνικής και της αξιοπιστίας των συστημάτων διαχωρισμού που χρησιμοποιούνται στα κράτη μέλη ποικίλλει από το ένα κράτος μέλος στο άλλο. Ο διαχωρισμός των τελωνειακών διασαφήσεων πραγματοποιείται μέσω της καθιέρωσης προτύπων για τις συναλλαγές που παρουσιάζουν μεγαλύτερη επικινδυνότητα, και μέσω του προγραμματισμού του συστήματος εκτελωνισμού ώστε να απομονώνει εκείνες που αντιστοιχούν στα πρότυπα αυτά. Η διαμόρφωση προτύπων αποτελεί ευθύνη των κεντρικών τελωνειακών υπηρεσιών σε δύο κράτη μέλη, ενώ σε πέντε άλλα τα τοπικά τελωνεία έχουν την ευχέρεια να προσθέσουν πρότυπα σχετικά με κινδύνους που έχουν εντοπιστεί σε τοπικό επίπεδο.

6.16. Σε ένα κράτος μέλος, παρά τη δυνατότητα διαμόρφωσης των προτύπων από την κεντρική διοίκηση, επί του παρόντος το σύστημα αυτό δε χρησιμοποιείται για την επιλογή των εισαγωγών που θα υποβληθούν σε φυσική εξέταση. 'Οσον αφορά τον έλεγχο βάσει εγγράφων, υποβάλλονται σε αυτόν μόνο τα εμπορεύματα των οποίων η δασμολογητέα αξία ξεπερνά τα 12500 ECU. Το κριτήριο αυτό οδηγεί στην επιλογi) τόσων πολλών διασαφήσεων, ώστε στην ουσία τα κριτήρια που βασίζονται σε τοπικούς κινδύνους, όπου αυτά υπάρχουν, δεν είναι δυνατό να εφαρμοστούν. Ορισμένες υπηρεσίες δεν χρησιμοποιούν τα τοπικά κριτήρια, ενώ άλλες τα εφαρμόζουν με βάση τα όσα περιγράφονται στο σημείο 3.2. Ο προεκτελωνισμός των εμπορευμάτων βάσει εμπορικών εγγράφων (( Κοινοτικός τελωνειακός κώδικας, άρθρο 76)) πριν από την καταγραφή τους στο μηχανογραφημένο σύστημα μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αδυναμία των τελωνειακών υπηρεσιών να πραγματοποιήσουν τους ελέγχους που απαιτεί το σύστημα, και να καταστήσει έτσι άνιση τη διαδικασία ελέγχου.

6.17. Σε ένα άλλο κράτος μέλος η διαμόρφωση των προτύπων δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με βάση τρεις από τις οκτώ ισχύουσες παραμέτρους. Λόγω του περιορισμού αυτού, η επιλογή των συναλλαγών γίνεται με βάση ευρείες κατηγορίες και έτσι πολύ λίγα είναι τα εθνικά ή κεντρικά πρότυπα που λαμβάνονται υπόψη. Το σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει ένα τμήμα καταγραφής και εκτελωνισμού, επιτρέπει σε όσους καταφεύγουν σε απλουστευμένες διαδικασίες στο κράτος μέλος να παρακάμψουν με ευκολία την επιλογή τους βάσει προτύπων, αλλά και σε αυτούς που το χρησιμοποιούν να αποφύγουν εξίσου την επιλογή τους εκτελωνίζοντας τα εμπορεύματα σε κάποιο άλλο τελωνείο και όχι σε αυτό όπου υπάγονται Καθώς τα τοπικά πρότυπα δεν είναι εναρμονισμένα, δεν υπάρχει και δυνατότητα ομοιόμορφου ελέγχου στις τελωνειακές υπηρεσίες.

6.18. Τα εθνικής εμβέλειας πρότυπα που έχει θέσει ένα τρίτο κράτος μέλος έχουν ως βασικό τους στόχο να απομονώσουν τις διασαφήσεις που υπόκεινται σε υποχρεωτικό τελωνειακό έλεγχο δυνάμει κοινοτικών ρυθμίσεων. Υποτίθεται ότι μόνο τα τοπικά πρότυπα στηρίζονται στην ανάλυση κινδύνου. Ωστόσο, η έλλειψη εναρμόνισης των κριτηρίων που έχουν τεθεί σε τοπικό επίπεδο έχει ως αποτέλεσμα την άνιση μεταχείριση διασαφήσεων που παρουσιάζουν ομοειδείς κινδύνους, υποβάλλονται όμως σε διαφορετικά τελωνεία. Η ανάλυση κινδύνου δεν χρησιμοποιείται κατά την τακτική αναθεώρηση και ενημέρωση των κριτηρίων που καθορίζονται σε τοπικό επίπεδο.

6.19. Σε ένα άλλο κράτος μέλος το σύστημα καθορισμού προτύπων, για το χειρισμό του οποίου υπεύθυνη είναι μια κεντρική υπηρεσία, επικεντρώνεται κυρίως στους κινδύνους που σχετίζονται με μικρότερους, μη τακτικούς εισαγωγείς. Για τον έλεγχο των σημαντικών επιχειρηματιών χρησιμοποιείται ένα σύστημα που λαμβάνει υπόψη του τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά καθενός από αυτούς. Τα εθνικά πρότυπα, τα οποία σπάνια οδηγούν σε υποχρεωτική φυσική εξέταση, επιτρέπουν στις τοπικές τελωνειακές υπηρεσίες να καθορίσουν οι ίδιες το ποσοστό των φυσικών ελέγχων και των ελέγχων βάσει εγγράφων που θα διενεργήσουν στηριζόμενες στους τοπικούς παράγοντες κινδύνου.

6.20. Το κεντρικά διοικούμενο σύστημα σε ένα ακόμη κράτος μέλος χρησιμοποιεί προκαθορισμένα και υποχρεωτικά κριτήρια κινδύνου σε συνδυασμό με ένα μαθηματικό αλγόριθμο (τον αβέβαιο παράγοντα) προκειμένου να επιλέξει διασαφήσεις για φυσικό έλεγχο. Η ενημέρωση των κριτηρίων που χρησιμεύουν ως βάση των προτύπων δεν γίνεται με βάση τη συνεχή ανάλυση κινδύνου, γιατί τα κριτήρια αυτά αποτελούν τμήμα της νομοθεσίας και είναι γενικής ισχύος.

Τυχαίοι έλεγχοι

6.21. Οι κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής συνιστούν την ενσωμάτωση των τυχαίων ελέγχων στη γενικότερη μεθοδολογία της ανάλυσης κινδύνου, σαν μέσο για την ανίχνευση νέων ή και μη εντοπισμένων κατά το παρελθόν κινδύνων. Μόνο σε τρία κράτη μέλη υπήρχαν στοιχεία που να μαρτυρούν τη διενέργεια τυχαίας επιλογής διασαφήσεων για έλεγχο. Το σύστημα ενός κράτους μέλους, λόγω της διάρθρωσής του, περιέχει κάποιο τυχαίο στοιχείο στις επιλογές του. Σε ένα άλλο κράτος μέλος το προσωπικό των τοπικών τελωνείων δεν παροτρύνεται για τη διενέργεια τυχαίων ελέγχων.

6.22. Ακόμη και το αυστηρότερο σύστημα ανάλυσης κινδύνου διατρέχει τον κίνδυνο να αγνοηθούν πρωτοεμφανιζόμενοι, σημαντικοί παράγοντες κινδύνου ή ενδεχομένως να αποκαλυφθούν τα χρησιμοποιούμενα κριτήρια από ενδεχόμενους ανέντιμους επιχειρηματίες ή εκτελωνιστές.

Είναι επομένως σημαντικό όλα τα συστήματα ανάλυσης κινδύνου να περιλαμβάνουν τον αβέβαιο παράγοντα στις διαδικασίες επιλογής τους.

Αποτελεσματικότητα των μέσων διαχωρισμού

6.23. Η αποτελεσματικότητα των μέσων διαχωρισμού εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα της ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε κατά τον προσδιορισμό των προτύπων. Το γεγονός ότι τα πρότυπα αυτά δεν προσδιορίζονται με ιδιαίτερη ακρίβεια έχει ως αποτέλεσμα την επιλογή διασαφήσεων που δεν παρουσιάζουν εγγενείς κινδύνους και κατά συνέπεια ανατρέπονται οι πρωταρχικοί στόχοι της μεθόδου καθορισμού προτύπων. Σαφής εικόνα του προβλήματος δόθηκε παραπάνω στα παραδείγματα σε σχέση με δύο κράτη μέλη (βλέπε σημεία 6.15 6.16).

6.24. Η ορθή αποτίμηση της αποτελεσματικότητας της διαδικασίας διαχωρισμού προϋποθέτει Την ύπαρξη κατάλληλων και συναφών δεδομένων στα οποία να μπορεί να στηριχτεί. Αυτό σημαίνει ότι οι πληροφορίες σχετικά με τα είδη διασαφήσεων που επιλέχθηκαν βάσει των προτύπων, τα πορίσματα των σχετικών ελέγχων ( όσον αφορά την αξία και τις συνθήκες) καθώς και η ερμηνεία των πληροφοριών αυτών πρέπει να ανατροφοδοτούν την υπηρεσία που είναι αρμόδια για την ανάλυση κινδύνου, προκειμένου τα στοιχεία αυτά να ληφθούν υπόψη κατά τη μελλοντική διενέργεια ελέγχων βάσει προτύπων.

6.25. Σε κανένα από τα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις δεν υπήρχαν ενδείξεις επαρκούς ανατροφοδότησης των αποτελεσμάτων της διαδικασίας διαχωρισμού. Σε δύο κράτη μέλη οι υπάλληλοι των τοπικών τελωνείων έχουν τη δυνατότητα να παρακάμψουν αυτόνομα τα πρότυπα που έχουν προσδιοριστεί σε εθνικό επίπεδο χωρίς να χρειάζεται να το αναφέρουν. Κατά συνέπεια, τα δεδομένα και οι στατιστικές του κάθε κράτους σχετικά με την αποτελεσματικότητα του διαχωρισμού δεν είναι αξιόπιστα.

6.26. Στα κράτη όπου οι τοπικές τελωνειακές υπηρεσίες διενεργούν τους ελέγχους ανάλογα με τους τοπικούς παράγοντες κινδύνου, δεν υπάρχει κατά κανόνα επίσημος μηχανισμός καταγραφής των παραγόντων αυτών με στόχο τη μεταγενέστερη χρησιμοποίηση των δεδομένων σε τοπικό ή εθνικό επίπεδο. Σε δύο κράτη μέλη το σύστημα περιλαμβάνει, εκτός από το μηχανισμό «ανάλυσης κινδύνου», πρόβλεψη για την καταγραφή της επίδρασης των κινδύνων που επιλέχθηκαν βάσει τοπικών κριτηρίων. Το σύστημα αυτό προβλέπει ακόμη την ανατροφοδότηση των αποτελεσμάτων για περιπτώσεις σοβαρής απάτης ή παρατυπίας.

6.27 Σε τελωνείο ενός κράτους μέλους εισπράχθηκαν πρόσθετοι δασμοί ύψους 22,5 εκατ. ECU λόγω του ότι τα ποσά των διασαφήσεων, που στο πλαίσιο του συστήματος ανάλυσης κινδύνου εκτελωνίστηκαν αρχικά χωρίς έλεγχο, ήταν υποτιμημένα. Το υπόλοιπο των 15 εκατ. ECU που εισπράχθηκε προήλθε από διασαφήσεις που επιλέχθηκαν από το σύστημα γιατί παρουσίαζαν κίνδυνο. Το Συνέδριο εκφράζει την ανησυχία του λόγω του γεγονότος ότι ένα τόσο σημαντικό ποσό εισπράχθηκε από διασαφήσεις που αρχικά θεωρήθηκαν «χαμηλού κινδύνου».

6.28. Σε κάθε περίπτωση, η έλλειψη επαρκούς ανατροφοδότησης προς Τις κεντρικές υπηρεσίες υποδηλώνει την αδυναμία των υπηρεσιών αυτών να εξασφαλίσουν μια πραγματικά ομοιόμορφη κάλυψη των τελωνειακών ελέγχων στο δικό τους τελωνειακό έδαφος, πολύ λιγότερο δε σε όλο το έδαφος της Κοινότητας.

Ποσοστό των ελέγχων που πραγματοποιήθηκαν στα πλαίσια των συστημάτων διαχωρισμού

6.29. Δεν κατέστη δυνατή ούτε η στατιστική ανάλυση του γενικού ποσοστού των ελέγχων που διενεργήθηκαν σε όλα τα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις, ούτε η κατανομή τους κατά κατηγορία επιχειρήσεων ή κατά κατηγορία εμπορευμάτων που παρουσιάζουν κίνδυνο.

Απλουστευμένες διαδικασίες στα πλαίσια ενός συστήματος διαχωρισμού

6.30. Κατά τις απλουστευμένες διαδικασίες εκτελωνισμού, η χρησιμοποίηση συστημάτων διαχωρισμού παρεμποδίζει τη διενέργεια φυσικών ελέγχων των εμπορευμάτων από τις τελωνειακές υπηρεσίες. Καταρχήν, η απλουστευμένη διαδικασία άμεσης καταχώρησης δεδομένων από το διασαφιστή μέσω ενός συστήματος ηλεκτρονικής ανταλλαγής των πληροφοριών, δεν αφήνει παρά μικρή προθεσμία στις τελωνειακές υπηρεσίες για να εκδηλώσουν την πρόθεση διενέργειας φυσικού ελέγχου των εμπορευμάτων προτού αυτά πάψουν να υπόκεινται σε τελωνειακό έλεγχο. Η διαδικασία επιτρέπει στις τελωνειακές υπηρεσίες να εμποδίσουν την παραλαβή των εμπορευμάτων από το τελωνείο. Στην πράξη, όμως, οι πιέσεις που δέχονται οι κατά τόπους τελωνειακοί υπάλληλοι για τη διενέργεια ελέγχων, συχνά σε απομακρυσμένες περιοχές, δημιουργούν διοικητικά προβλήματα. Από την άλλη, όταν πρόκειται για εμπορεύματα που εισάγονται από επιχειρηματίες στους οποίους έχει επιτραπεί η υποβολή περιοδικών διασαφήσεων, δηλαδή μιας μηνιαίας διασάφησης για το σύνολο των εμπορευμάτων που εισάγονται στη διάρκεια ενός συγκεκριμένου μήνα, η δlΕνέργεια φυσικών ελέγχων είναι τουλάχιστον δυσχερής.

Η μόνη δυνατή λύση είναι να υποβληθούν οι εν λόγω επιχειρήσεις σε έλεγχο κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό.

6.31. Σε ένα κράτος μέλος οι εθνικές οδηγίες, ήδη σε ισχύ από πολλά χρόνια, προβλέπουν ρητά τη χρήση της ανάλυσης κινδύνου για τον έλεγχο εισαγωγών από σημαντικές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν απλουστευμένες διαδικασίες. Το Συνέδριο διαπίστωσε, ωστόσο, ότι η επιλογή εισαγόμενων εμπορευμάτων για τη διενέργεια επιτόπιου ελέγχου διεξάγεται ad hoc χωρίς να γίνεται εμφανής χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου.

Πλεονεκτήματα και αδυναμίες των συστημάτων διαχωρισμού

6.32. Κατά κανόνα, οι έλεγχοι των κοινοτικών ιδίων πόρων που διενεργούνται στα πλαίσια των συστημάτων διαχωρισμού είναι ικανοποιητικοί. Εντούτοις, αυτό δε συμβαίνει παρά μόνο όταν οι έλεγχοι αυτοί διεξάγονται έπειτα από κατάλληλη ανάλυση των εντοπισμένων κινδύνων και εφόσον τα τοπικά τελωνεία διαθέτουν επαρκή αυτονομία για να επεξεργαστούν τα αποτελέσματα τέτοιων συστημάτων.

6.33. Η αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα των συστημάτων διαχωρισμού στα κράτη μέλη ελαττώνεται λόγω διαφόρων παραγόντων και ειδικότερα λόγω έλλειψης συντονισμένων διεθνικών χαρακτηριστικών, έλλειψης πραγματικής ανάλυσης των κινδύνων σε πολλούς τομείς, ανυπαρξίας ανατροφοδότησης βάσει των αποτελεσμάτων των ελέγχων, ανεπάρκειας ορισμένων συστημάτων επεξεργασίας δεδομένων, και σε ορισμένες περιπτώσεις λόγω έλλειψης κατανόησης των σκοπών και των στόχων ενός συστήματος προσανατολισμού των ελέγχων. Το Συνέδριο επεσήμανε ότι σε μία περίπτωση χρησιμοποιήθηκε σαν «πρότυπο κινδύνου» μια διασάφηση για την οποία είχαν πληρωθεί οι υψηλότεροι δασμοί, ενώ θα έπρεπε να είχε επιλεγεί κάποια για την οποία ζητήθηκαν ευνοϊκότεροι συντελεστές.

6.34. Οι ατέλειες αυτές μπορούν να οδηγήσουν:

α) στο μη εντοπισμό εμπορευμάτων ή επιχειρήσεων που παρουσιάζουν κίνδυνο, λόγω ανεπαρκούς ανατροφοδότησης.

β) στο ότι ορισμένοι πραγματικοί κίνδυνοι δε λαμβάνονται επαρκώς υπόψη λόγω της εφαρμογής πολύ γενικών κριτηρίων που πολλαπλασιάζουν τους στόχους του συστήματος, όπως για παράδειγμα το κριτήριο της ελάχιστης αξίας (βλέπε σημείο 6.15)-

γ) στο ότι οι επιχειρήσεις μπορούν να απ~ύγoυν τυχαία ή και σκόπιμα τους ελέγχους βάσει προτύπων λόγω έλλειψης ευελιξίας των μηχανογραφημένων συστημάτων και διαδικασιών (βλέπε σημείο 6.16)-

δ) στην έλλειψη συνέπειας κατά την αντιμετώπιση παρόμοιων κινδύνων όχι μόνο στο τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας αλλά και στο εσωτερικό κάθε κράτους μέλους. Το πρόβλημα αυτό ενδέχεται να προκύψει όταν ορισμένοι παράγοντες κινδύνου αντιμετωπίζονται ως τοπικά «πρότυπα», τη στιγμή που λόγω της σπουδαιότητάς τους θα έπρεπε να θεωρηθούν ως εθνικής ή ακόμη και κοινοτικής σημασίας, όπως στα δύο κράτη μέλη όπου δεν υφίσταται συντονισμός των κριτηρίων κινδύνου που εφαρμόζουν οι διάφορες τελωνειακές υπηρεσίες.

Έλεγχοι κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό και ανάλυση κινδύνου

6.35. Σε εθνικό επίπεδο η κατάταξη των επιχειρήσεων ανάλογα με τον κίνδυνο που παρουσιάζουν είναι πρωταρχικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα του ελέγχου των κοινοτικών ιδίων πόρων.

6.36. Προκύπτει εμφανώς από τους ελέγχους που πραγματοποιεί το Συνέδριο σχετικά με τη δήλωση αξιοπιστίας σε όλα τα κράτη μέλη τα τελευταία αυτά χρόνια ότι ένα σημαντικό μέρος των ιδίων πόρων προέρχεται από μια μικρή μερίδα σημαντικών επιχειρήσεων σε όλα τα κράτη μέλη. Πολλοί από αυτούς υποβάλλουν μηνιαίες τελωνειακές διασαφήσεις εφαρμόζοντας το σύστημα περιοδικής διασάφησης. Η Επιτροπή, μέσα από τις κατευθυντήριες γραμμές της, συστήνει τη χρησιμοποίηση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου για την επιλογή των επιχειρήσεων που θα ελεγχθούν.

6.37. 'Ολα τα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις διενεργούν επιτόπιους ελέγχους μετά τον εκτελωνισμό είτε για να συμπληρώσουν τους ελέγχους που διεξήχθησαν τη στιγμή της εισαγωγής, είτε για να ελέγξουν τους επιχειρηματίες που χρησιμοποιούν απλουστευμένες διαδικασίες.

6.38. Σε ένα κράτος μέλος το ετήσιο πρόγραμμα ελέγχου της υπηρεσίας που είναι αρμόδια για την εκτίμηση της δασμολογητέας αξίας και το λογιστικό έλεγχο δε βασίζεται σε επίσημη ανάλυση κινδύνου. Τα εθνικά πρότυπα που έχουν τεθεί ως προς τον αριθμό των ελέγχων που πρέπει να πραγματοποιηθούν δεν τηρούνται.

6.39. Το εθνικό πρόγραμμα ελέγχου των τελωνειακών υπηρεσιών ενός κράτους μέλους προβλέπει τη χρήση της ανάλυσης κινδύνου για τους ελέγχους κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό. Αυτοί διενεργούνται από μια εθνική και περιφερειακή υπηρεσία επιθεώρησης με βάση προεπιλεγμένα χρηματικά όρια. Παρόλο που στο πλαίσιο των ετήσιων προγραμμάτων η επιλογή των ελεγκτέων επιχειρήσεων πρέπει να γίνεται έπειτα από χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου, τα κριτήρια που εφαρμόστηκαν σε συγκεκριμένες περιπτώσεις δεν γνωστοποιήθηκαν στο Συνέδριο. Το Συνέδριο επεσήμανε ότι, όταν με τους ελέγχους κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό, στα πλαίσια των προγραμμάτων αυτών, διαπιστώνεται ότι οι καταβληθέντες δασμοί είναι κατώτεροι των οφειλομένων, οι ισχύουσες διαδικασίες δεν επιτρέπουν την επέκταση και διενέργεια του ελέγχου σε μια πρόσφατη ημερομηνία, με αποτέλεσμα την ανάγκη διενέργειας μεταγενέστερου ελέγχου στα πλαίσια του επόμενου προγράμματος. Ενδέχεται λοιπόν οι διαδικασίες αυτές να παρεμποδίσουν τη βεβαίωση συμπληρωματικών δασμών από την πρώτη στιγμή.

6.40. Σε ένα κράτος μέλος η άδεια για τη χρησιμοποίηση απλουστευμένων διαδικασιών θεωρείται ότι δίνεται στους επιχειρηματίες έπειτα από ανάλυση του κινδύνου, λαμβανομένων υπόψη όλων των καταγεγραμμένων φορολογικών τους στοιχείων. Οι εθνικές οδηγίες απαιτούν τη διενέργεια ενός ετήσιου ελέγχου στα πλαίσια επισκέψεων στους επιχειρηματίες, ενώ προβλέπουν και έκτακτες επισκέψεις αν κρίνεται αναγκαίο. Στην τελευταία αυτή περίπτωση δεν χρησιμοποιείται επισήμως η ανάλυση κινδύνου για την επιλογή των επιχειρηματιών που θα ελεγχθούν.

6.41. Τα προγράμματα ελέγχου ενός κράτους μέλους προβλέπουν την επιλογή των επιχειρηματιών που θα υποβληθούν σε εκ των υστέρων ελέγχους με βάση τις ενδεχόμενες απώλειες εσόδων που θα μπορούσαν να προκύψουν.

Στόχος ενός συστήματος που στηρίζεται στον ποσοτικό προσδιορισμό των εσόδων που βρίσκονται σε κίνδυνο είναι να δημιουργήσει την πεποίθηση ότι «οποιαδήποτε απόκλιση μεταξύ αυτού που πρέπει να συμβεί και αυτού που συμβαίνει είναι αποδεκτή». Το σύστημα που προσανατολίζεται προς τις επιχειρήσεις και προς τα τελωνειακά καθεστώτα που παρουσιάζουν τον υψηλότερο κίνδυνο εξετάστηκε πρόσφατα από ένα εθνικό όργανο ελέγχου και, κατά συνέπεια, βρίσκεται επί του παρόντος σε διαδικασία αναθεώρησης. Οι κριτικές που διατυπώθηκαν κατά του συστήματος είναι οι ακόλουθες: ο κίνδυνος προσαρμόζεται έτσι ώστε να επιτευχθεί το επιθυμητό επίπεδο των εργασιών ελέγχου. το σύστημα δεν έχει ευελιξία. οι αξιολογήσεις του συστήματος είναι ημιτελείς' οι αναλύσεις δεν επαρκούν. η κατάρτιση και η καθοδήγηση που παρέχονται στα πλαίσια του συστήματoς θα έπρεπε να βελτιωθούν ώστε να επιτρέπουν την καλύτερη κατανόηση των τεχνικών και των αρχών του ελέγχου. η κατανομή των πόρων παραμένει αμετάβλητη και δεν ανταποκρίνονται στους κινδύνους. το γεγονός εξάλλου ότι οι τελωνειακές υπηρεσίες εργάζονται παράλληλα και για άλλους στόχους ενδέχεται να οδηγήσει στη μείωση του βαθμού ασφαλείας.

6.42. Σε ένα άλλο κράτος μέλος τα προγράμματα τελωνειακού ελέγχου για τις επιχειρήσεις που υποβάλλουν περιοδικές διασαφήσεις πρέπει να διαμορφώνονται με βάση επίσημες διαδικασίες ανάλυσης κινδύνου. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο όρος αυτός τηρείται, παρόλο που διαπιστώθηκε κάποια ασυνέπεια σε ορισμένα τελωνεία όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις.

6.43. Σε κάποιο άλλο κράτος μέλος, παρόλο που το εθνικό πρόγραμμα ελέγχου απαιτεί τη χρήση της ανάλυσης κινδύνου κατά την επιλογή των επιχειρήσεων που θα ελεγχθούν, λίγα μόνο στοιχεία φανέρωναν την επίσημη εφαρμογή της μεθόδου. Στα τελωνεία όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις οι πληροφορίες που διέθεταν οι υπάλληλοι για τις επιχειρήσεις λαμβάνονταν υπόψη στη διαδικασία επιλογής, αλλά κατά τρόπο ανεπίσημο.

6.44. Για την αντιμετώπιση των κινδύνων που παρουσιάζονται, οι τελωνειακές υπηρεσίες ενός κράτους μέλους εφαρμόζουν ευρέως το σύστημα των ελέγχων κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό. Χαρακτηριστικό του συστήματος είναι η μηχανογραφημένη διαδικασία επιλογής των κινδύνων βάσει προκαθορισμένων παραγόντων κινδύνου. Καταρτίζεται έτσι ένα ετήσιο πρόγραμμα ελέγχου των επιχειρήσεων. Το Συνέδριο επεσήμανε ωστόσο ότι τα δεδομένα που τροφοδοτούσαν το σύστημα ανάλυσης του κινδύνου δεν ενημερώνονταν και ότι για τις πρωτοεμφανιζόμενες επιχειρήσεις η πρώτη αποτίμηση του κινδύνου διέφερε ανάλογα με την αρμόδια τελωνειακή περιφέρεια.

'Οσον αφορά τις περιοχές όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις κατά τη διάρκεια του ελέγχου, το Συνέδριο επεσήμανε ότι δεν εκτελούνταν όλοι οι προγραμματισμένοι έλεγχοι και ότι τα πορίσματα των προηγούμενων ελέγχων κατά γενικό κανόνα δε χρησιμοποιούνταν για την ενημέρωση των παραγόντων κινδύνου που λαμβάνονται υπόψη στη διαδικασία προγραμματισμού.

6.45. Δύσκολα μπορεί να καταλάβει κανείς πώς οι διαδικασίες που χρησιμοποιούνται, στα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις, για την επιλογή των επιχειρήσεων που παρουσιάζουν κίνδυνο στα πλαίσια του ετήσιου προγράμματος ελέγχου μπορούν να εντοπίσουν επιχειρήσεις που, παρόλο που προβαίνουν σε σημαντικές τελωνειακές συναλλαγές, υποβάλλουν τις διασαφήσεις τους σε διαφορετικά τελωνεία τόσο στη χώρα τους όσο και σε γειτονικά κράτη μέλη.

Εθνικά προγράμματα ελέγχου

6.46. Απαραίτητη προϋπόθεση της ομοιόμορφης αντιμετώπισης των τελωνειακών ελέγχων στο επίπεδο της Κοινότητας είναι η ύπαρξη εθνικών προγραμμάτων ελέγχου που να παρουσιάζουν συνοχή.

6.47. Όλα τα κράτη μέλη διαθέτουν εθνικά προγράμματα ελέγχου και σχετικές στρατηγικές ή οδηγίες, ωστόσο μόνο σε τρία από αυτά υπήρχαν στοιχεία επίσημου εθνικού προγραμματισμού του ελέγχου. Παρά το γεγονός αυτό, κατέστη φανερό από τον έλεγχο του Συνεδρίου ότι οι διαφορές που παρατηρούνται στις τεχνικές ελέγχου προκύπτουν από την έλλειψη επαρκούς συντονισμού, σε κεντρικό επίπεδο, των δεδομένων που καταγράφηκαν σε τοπικό ή περιφερειακό επίπεδο στο σύστημα προγραμματισμού του ελέγχου.

Προβλήματα των ελέγχων κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό

6.48. Το Συνέδριο εξέθεσε ήδη την άποψή του για τους ελέγχους κατά την εισαγωγή μετά τον εκτελωνισμό στα κράτη μέλη, στην έκθεσή του για το οικονομικό έτος 1993.

Στην έκθεση αυτή επισημαίνει ότι ορισμένα κράτη μέλη χρησιμοποιούν την ανάλυση κινδύνου για να καταρτίσουν τα προγράμματα ελέγχου τους.

6.49. Το Συνέδριο διαπιστώνει ότι πέντε χρόνια αργότερα, η πρόοδος που σημειώθηκε στη χρήση της ανάλυσης κινδύνου με στόχο τον εντοπισμό και τον έλεγχο των «επικίνδυνων» επιχειρηματιών είναι ασήμαντη. Στην πραγματικότητα, ακόμη και σε εκείνα τα κράτη μέλη όπου εφαρμόζεται επίσημα η ανάλυση κινδύνου, οι παραπάνω διαπιστώσεις μαρτυρούν την επείγουσα ανάγκη ενός πιο επίσημα οργανωμένου προσανατολισμού στον τομέα αυτό.

6.50. Σε πολλές περιπτώσεις τα κριτήρια κινδύνου προσαρμόζονται ανάλογα με μια προκαθορισμένη κατανομή των πόρων. Ωστόσο, σε ένα γνήσιο σύστημα ανάλυσης κινδύνου οι κίνδυνοι θα έπρεπε, όπως αναφέρθηκε και στην εισαγωγή, να εντοπίζονται, να αξιολογούνται και να τους αποδίδεται η ανάλογη προτεραιότητα πριν από την κατανομή των πόρων.

Εξέταση δείγματος τελωνειακών διασαφήσεων που ανταποκρίνονται στις πληροφορίες που κοινοποιήθηκαν σύμφωνα με τις διατάξεις περί αμοιβαίας συνδρομής

6.51. Σε κάθε περίπτωση, τα κράτη μέλη εξετάζουν αναδρομικά τις συναλλαγές που ανταποκρίνονται στις πληροφορίες και προβαίνουν στην εκ των υστέρων είσπραξη, όταν χρειάζεται 'Οσον αφορά όμως τη χρησιμοποίηση των πληροφοριών αυτών κατά τη διεξαγωγή διαρκούς ανάλυσης κινδύνου, οι διαπιστώσεις του Συνεδρίου διαφέρουν.

6.52. Σε τρία κράτη μέλη παρατηρείται εκτεταμένη διαβίβαση πληροφοριών στα τελωνεία στα πλαίσια της αμοιβαίας συνδρομής. Εντούτοις, και στα τρία κράτη μέλη οι τελωνειακοί υπάλληλοι πρέπει να βασιστούν στη μνήμη τους προκειμένου να Κατευθύνουν τον έλεγχο στις διασαφήσεις που αντιστοιχούν στα σχετικά κριτήρια. Σε ένα από τα συστήματα, οι διασαφήσεις υπόκεινται σε έλεγχο βάσει εγγράφων, ενδέχεται όμως να επιλεγούν και για φυσικό έλεγχο μέσω του μηχανισμού τυχαίας επιλογής που έχει ενσωματωθεί στο σύστημα.

6.53. Σε τρία άλλα κράτη μέλη εξετάζονται κάπως αναλυτικά οι πληροφορίες που περιέχονται στις ανακοινώσεις προκειμένου να αποφασιστεί εάν θα έπρεπε να τεθούν στο σύστημα διαχωρισμού των διασαφήσεων εθνικά πρότυπα κινδύνου.

6.54. Σε ένα άλλο κράτος μέλος οι πληροφορίες αμοιβαίας συνδρομής δε χρησιμοποιούνται για τον προσδιορισμό εθνικών προτύπων κινδύνου. Διαβιβάζονται επιλεκτικά αλλά όχι με βάση την ανάλυση του κινδύνου.

6.55. Ένα από τα κράτη μέλη όπου πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις διαβιβάζει τις πληροφορίες αμοιβαίας συνδρομής μόνο στα τελωνεία όπου είχαν παρατηρηθεί και στο παρελθόν προβλήματα στις συναλλαγές. Κατ' αυτόν τον τρόπο οι πληροφορίες αυτές δε βρίσκονται στη διάθεση όλων των τελωνειακών περιφερειών για το μελλοντικό προσδιορισμό των κινδύνων.

[1] Ο όρος "εμπορευματοκιβώτιο" σημαίνει μεταφορικό είδος (κιβώτιον, κινητήν δεξαμενήν ή έτερον παρομοίας κατασκευής μέσου μεταφοράς) 1) μονίμου χαρακτήρος επαρκούς ως εκ τούτου στερεότητος δια την επανειλλημένην χρήσιν αυτού 2) ειδικώς σχεδιασμένου ίνα διευκολύνη την μεταφοράν εμπορευμάτων δι ενός ή πλειόνων μέσον μεταφοράς άνευ ενδιαμέσου μεταφορτώσεως 3) εφοδιασμένου δι' εξαρτήσεως επιτρεπούσης την εύκολον διακίνησιν αυτού, κατά την μεταφόρτωσίν του από εν μεταφορικόν μέσον ή έτερον 4) σχεδιασμένου κατά τρόπον επιτρέποντα την εύκολον πλήρωσιν και εκκένωσιν και 5) έχοντος εσωτερικόν όγκο ενος κυβικού ή περισσότερον ως και τα εξαρτήματα και τον κανονικόν εξοπλισμόν εφόσον ταύτα συνεισάγοντα. Ο όρος "εμπορευματοκιβώτιον" δεν περιλαμβάνει ούτε το όχημα ούτε τα συνήθη είδη συσκευασίας. "Διεθνείς Τελωνειακές Συμβάσεις" Αθήνα 1961 σελ. 152.

Ενδιαφέρουσες Ιστοσελίδες

https://sxoli-ekteloniston.blogspot .com

https://ektelonistivivlia.blogspot.com

https://gnomesmetaforas.blogspot .com

https://logotexnia-ekteloniston.blogspot .com

www.bookstars.gr

Στο δεύτερο blog βιβλία και της Διαμεταφοράς

Πολιτιστική

Εκτελωνιστική

Κληρονομιά

Πολιτιστική Επαγγελματική Κληρονομιά

Η οδός Τσαμαδού του Πειραιά

να μετονομασθεί σε

Οδός Εκτελωνιστών

E-mail = ggioggaras@Gmail.com

Για αγορά βιβλίων πατήστε εδώ

Τετάρτη 9 Οκτωβρίου 2019

2.1.1 Προβλήματα στους ελέγχους των CONEX

Β. χρήση τεχνικών ανάλυσης κινδύνου στους ελεγχουσ (ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΑΡΙΘ.13/98 ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ)

1. EΙΣAΓΩΓH

2. Η ANAΓKH ΓIA ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΙΝΔΥΝΟΥ

Xρήση συστημάτων διαχωρισμού

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου